Excursie Havikerwaard: natuurontwikkeling met winstoogmerk
Zaterdag 6 april werden de leden van IVN Oost-Veluwezoom uitgenodigd door K3Delta voor een excursie door de zandafgraving in de Havikerwaard. Met ongeveer 20 leden zijn we op stap geweest. Medewerkers van K3Delta hebben verteld wat er de afgelopen jaren al heeft plaatsgevonden en wat de plannen zijn voor de toekomst. K3Delta verdient zijn geld met het winnen van zand en grind voor woningbouw en baksteenindustrie. Het bijzondere van K3Delta is dat zij dit proberen te doen op een manier dat de omgeving er zo min mogelijk onder te lijden heeft. Ze proberen in overleg met allerlei belanghebbenden tot een plan te komen waarbij zoveel mogelijk mensen en organisaties profijt hebben van het gebied dat na de zandwinning wordt aangelegd. Je hebt het dan over termen als klimaatadaptatie, natuurontwikkeling, beleving van de IJsselvallei, meekoppelkansen en duurzaam maatschappelijk. Hoogdravende termen die praktisch vertaald erop neer komen dat ze met dit project het project Ruimte voor de rivier willen versterken; meer waterberging tijdens hoogwater en tegengaan van verdroging. Door landbouwgronden op te kopen, af te graven en dan om te zetten naar natuur. Andere landbouwgronden worden wel afgegraven, maar daarna weer opgeleverd als landbouwgrond. Dit doet men door de bovenlaag eerst te verwijderen en na afloop weer terug te leggen. Ook de mogelijkheden voor recreatie krijgen aandacht; hoe het gebied beter te ontsluiten voor de recreant door aanleg van fiets-en wandelpaden en strandjes. Soms is dit strijdig met natuurontwikkeling. Doordat de zeearend in de Havikerwaard broedt heeft de Zeearendwerkgroep bijvoorbeeld geadviseerd om geen fietspad langs de IJssel aan te leggen. Dilemma’s dus.
Tijdens de excursie heeft K3Delta laten zien hoever ze zijn. Het gebied het dichtst bij de fabriek is nu gereed en opnieuw ingericht. Er zijn stranden aangelegd, hoogwatervluchtplaatsen voor wild en er is hard- en zachtooibos ingeplant. Leuk is om te zien hoe snel de natuur zich ontwikkeld in zo’n, door mensen ingericht, gebied. Mogelijk volgend jaar al een interessant gebied voor IVN-excursies. De winning van zand heeft zich nu verplaatst richting Doesburg. Hierbij kwamen ook oude cultuurelementen naar boven, zoals delen van de oude spoorlijn die gebruikt werd door de steenfabriek die daar stond (is nu een paardenbedrijf).
Naar de toekomst zijn er plannen voor het ontgraven van de landbouwgronden direct langs de IJssel richting Doesburg. De vergunningenprocedure hiervoor is in gang gezet. Hierdoor kan de zandfabriek in de Havikerwaard de komende 10 jaar nog zeker actief blijven. Uiteindelijk mogen we hopen op een mooi gebied vergelijkbaar met de Millingerwaard alwaar K3Delta dit ontginnings- en herinrichtingsproces al heeft voltooid.
