Themawerkgroep Krabbenscheer
Gerard Smeding
Binnen de grenzen van de stad kennen we de unieke situatie dat op verschillende locaties de krabbenscheer, waardplant voor de groene glazenmaker, goed kan gedijen. Het kan dus zomaar gebeuren dat je in een stedelijke omgeving oog in oog met de uiterst zeldzame groene glazenmaker komt te staan.
Krabbenscheer, een ‘rode lijst-soort’ in Nederland (bedreigde soort), drijft op het water. Ze is soms zeer talrijk in sloten en watergangen. De planten vermeerderen zich vegetatief met uitlopers. In de maand juli staat hij prachtig in bloei met kleine witte bloemetjes.
De plant zakt in het najaar naar de bodem om vorstvrij te kunnen overwinteren. In het voorjaar vormt de plant nieuwe bladeren waarin zich gas vormt en stijgt vervolgens weer op naar het wateroppervlakte.
De groene glazenmaker is inheems, maar uiterst zeldzaam. Deze libelle kan niet zonder krabbenscheerpopulaties. Zij legt haar eitjes alleen op die planten, en de larven overwinteren tussen de stekelige bladeren van de krabbenscheer.
Groene glazenmaker (man) (foto Frans Kromme)
De aanleiding voor het ontstaan van de werk groep was negatief. Eind 2019 was een florerende plantengemeenschap met krabbenscheer bij de Barneykade ineens verdwenen. Dit was aanleiding voor een aantal IVN’ers – actief in verschillende werkgroepen – om bekende locaties binnen de (nieuwe) gemeente Groningen te monitoren. Dit is een activiteit die je prima in je eentje kunt doen. Corona hielp in dit geval ook een beetje.
Inmiddels is op 34 locaties in de nieuwe gemeente Groningen de aanwezigheid van krabbenscheer vastgesteld. Op 6 locaties zijn krabbenscheerpopulatie die in 2019 nog aanwezig waren verdwenen.
Krabbenscheer in het voorjaar (omgeving Hoogkerk, foto: Frans Kromme)
Om de oorzaken van het verdwijnen van krabbenscheer te achterhalen hebben we contact met de stadsecologen van de gemeente en met het waterschap Noorderzijlvest. Onze inzet is dat gemeente en waterschap voldoende preventieve maatregelen treffen zodat er geen vermijdbare fouten worden gemaakt in het beheer.
De werkgroep is volledig ‘virtueel’: de leden zijn nog nooit bij elkaar geweest, maar dat mag de pret niet drukken. We zijn inmiddels gegroeid naar 8 actieve leden die 90 meldingen hebben gedaan die we bijhouden op waarneming.nl en in een eigen database.
Volgens het oorspronkelijke plan gaan we nog een jaartje door.
Hier de link naar een tussentijds rapport van de werkgroep Krabbenscheer, gedateerd januari 2021:
TussentijdsRapport-wgKrabbenscheer_jan2021.pdf
Namens de werkgroep Krabbenscheer,
Gerard Smeding (ook lid werkgroep Stadsecologie)
