Belevenissen

Uitzetten van de Floraroute

Door Carolien Londerman

Ook voor de mensen die meehielpen de Floraroute uitzetten, was een tropenrooster ingesteld. Vanwege de voorspelde 33 graden begonnen we om 8.00 uur in plaats van 10.00 uur!  De groep op maandag had flink doorgewerkt, zodat wij op dinsdagmorgen de route af konden maken. We begonnen bij het watervalletje, waar we assistentie kregen van de ganzen met hun jongen. Nieuwsgierig kwamen ze op ons af.
Stukje voor stukje gingen we verder rond de vijver. Welke plant is dit? Waar komt het bordje?
Wanneer je met IVN-ers op pad gaat, zien ze altijd meer. Wat een leven rond de bloemen.
Parende juffertjes, die dan een zogenaamd paringshart vormen. Meerdere kleine kikkertjes en zebrarupsen op het Jacobskruiskruid. Maar we zagen deze rupsen ook op andere planten.
De nog zichtbare rozetten van het Jacobskruiskruid waren tot de nerf opgegeten.
Tja, als het eten thuis op is, moet je buiten de deur gaan eten, dan maar naar de Haagwinde.
We waren klaar voor de echte hitte toesloeg. Nog even met de groep op een bankje in de schaduw gezeten, genietend van de mooie bloemen.
Gedurende de maand juli kun je de Floraroute lopen, rond de vijver van Berg en Bos, tijdens de openingstijden van het park. Vanwege het 65-jarig jubileum van het IVN Apeldoorn, kunnen bezoekers gratis verschillende planten zoekkaarten meenemen. Deze liggen in het Theehuis, waar de route start.
Kijk behalve naar de bloemen en de infobordjes, ook eens naar de vele soorten insecten die er voorkomen. De flora en fauna zijn afhankelijk van elkaar.

Links: Zebrarups op Haagwinde Rechts: Zebrarups op Jacobskruiskruid.

Paringswiel van waterjuffers.

Dassenexcursie (28 mei 2025)

De dag was gevuld met buien. De avond kraakhelder. Geen wolkje aan de lucht. De excursie startte op de hoek Watergatstraat/Bandijk. Een broekbos. Vochtig en rijk aan insecten. Als er veel insecten wonen, dan leven er ook veel vogels. Gezamenlijk luisteren we naar TjifTjaf, Fitis, Vink, Zwartkop, Tuinfluiter, Merel, Zanglijster, Grote- en Middelste bonte specht. Het Goudvuurhaantje werd ook op zang herkend. Een excursie met IVN-leden schiet niet op. Er zit veel kennis in zo’n groep. Iedereen wist wel iets te vertellen over wat we onderweg zagen waardoor we de dassen bijna vergaten. Het was echt genieten. Vol passie werd verteld over een Grote eikelboorder (een snuitkever), Voorjaarsboskever, bomen en bloemen. Veel later dan gepland kwamen we bij de dassenburcht.
Buiten de vrij jonge burcht met meerdere pijpen, ontdekken we sporen van een ‘grote’ schoonmaak. Sommige burchten zijn honderden jaren oud met een enorm gangenstelsel waar meerdere families in samenwonen. De das is een erg proper dier. Hij houdt zijn woonruimte schoon en voorziet het regelmatig van verse varens, dennentakjes, grassen enz. De das paart het gehele jaar door, maar werpt zijn jongen altijd rond februari. Jonge volwassen dassenmannetjes worden soms tijdelijk door het vrouwtje uit het territorium verstoten als er nieuwe jongen geboren zijn. Ondanks het feit dat we geen das hebben gezien, was het een geslaagde excursie.
(Joop Weijn/IVN Zoogdieren werkgroep)

Op de knieën voor stoepplantjes

De Hortus botanicus in Leiden heeft stoepplantjes op de Nederlandse kaart gezet. In Apeldoorn zoeken leden van IVN en KNNV in winkelcentrum De Eglantier naar stoepplantjes.
Sommige voorbijgangers draaien hun hoofd om bij het zien van twee vrouwen die iets zoeken. Anderen stellen vragen. Wat zijn jullie aan het doen? Voor wie doen jullie dat?
Een mevrouw van 94 loopt achter een rollator en knoopt een gesprekje aan omdat ze slechtziend is. Het IVN shirt ziet ze slechts in kleurvlakken. Kleine stoepplantjes kan ze helemaal niet meer onderscheiden. Daarom is ze blij dat wij ze met stoepkrijt een naam geven en ze via deze werkwijze onder de aandacht van het winkelende publiek brengen.

Foto met Janneke en Leontien (fotograaf Hilde Ham).

We maken een prachtige start met een buizerd en hert samen gevangen in het ochtendlicht.
Het einde kan ook niet beter. Een bonte vliegenvanger die met zijn luide gezang een vrouwtje probeert te verleiden.

(Eugenie Holterman)

Tijdens de insecten excursie van de Groencursus verrassen kevers, azuur- waterjuffers, gewone- en sigaarzakdragers ons met hun prachtige verschijningenvormen, kleuren en gedragingen. Omdat de zon niet uitbundig schijnt blijven een roodaarskniptor, citroenlieveheersbeestje en twee groene schildwantsen in copula rustig zitten. Wij nemen de tijd en genieten volop van een gewone schorpioenvlieg, geribde prachtblindwants en gecamoufleerde roodpootschildwants. Met een bronsgriendhaantje die zijn naam eer aan doet, sluiten we een leerzame Groencursus af.

Foto boven: Bronsgriendhaantje: Fotograaf Joop Weijn
Foto onder: Gewone schorpioenvlieg: Fotograaf Co Bliekendaal

Op de lesavond hebben we een presentatie laten zien, over de leefwijze van kikkers, padden en watersalamanders.
De excursie ging naar een gebied waar deze soorten voor kunnen komen.
De kikkers waren na het paren uit het water verdwenen, maar salamanders hebben we nog gezien.
Zelfs meerdere soorten. We hebben nadat we er een paar gevangen hadden, ze in een smalle bak gedaan. Onderin deze bak zit een spiegel, zodat je de buikjes goed kan bekijken.

Het was een geslaagde les en excursie.

Op Koningsdag is het druk in Apeldoorn. Bij Vitens drinkwatervoorziening aan de Amersfoortseweg is het rustig en stil. In groepjes van maximaal 5 personen genieten we van het kleinschalige landschap met bospercelen, heggen en struwelen. Na een paar keer scheppen in een oud waterbassin kunnen we alle salamanders die hier leven en zich voortplanten van dichtbij in een cuvet bekijken en bewonderen.

De getande rugkam van een kamsalamander/Italiaanse kamsalamander (hybride soort), een kleine watersalamander met stippeltjes op de buik en een feloranje ongevlekte buik van een alpenwatersalamander. Terwijl het laatste groepje op het punt van vertrekken staat komt een reiger buurten en zijn lege maag vullen.

Alpenwatersalamander (fotograaf/NGO cursist Joop Weijn).

Plantenexcursie Heemtuin de Maten zaterdag 3 mei 2025. In twee subgroepjes slenteren we langzaam door de Heemtuin. Ter ere van het 65 jarig bestaan van IVN Apeldoorn houden we daar de planten excursie.

Een gewone roze koekoeksbloem trekt onze volle aandacht. Terwijl Co een mooie foto maakt ontdekken we een lissenboorder (kevertje) in het hart van de bloem. Op een grote brandnetel zitten her en der larven/nimfen van zevenstippelige lieveheersbeestjes. Omdat we grote gaten in elzenbladeren zien, speuren we naar de ‘daders’. Zonder moeite vinden we kortsprietelzenhaantjes die van het frisse blad èn van elkaar genieten.

Kortsprietelzenhaantjes in copula (fotograaf/NGO cursist Co Bliekendaal).

Weidevogelexcursie

Ideaal weer voor een excursie naar Polder Arkemheen. Een belangrijk Natura 2000 gebied tjokvol weidevogels. Grutto’s en tureluurs laten zich zien en horen. Een kievit beschermt  twee donzige pullen die gevaarlijk dichtbij een waterrand scharrelen. Rietzangers, blauwborsten, rietgorzen en cetti’s zangers (met explosief geluid) komen af en toe uit rietkragen tevoorschijn. Krak- kuif- en slobeenden dobberen op het water en liggen in het kruidenrijke gras te genieten van een zonnetje. Een paapje zit op de uitkijk in een boom. Met 43 soorten keren we huiswaarts om van de Paasdagen te gaan genieten.
Kievit (fotograaf/cursist Eugenie Holterman).

Over Sprengen en meer…

De nieuwe IVN-cursus ‘Sprengen en meer…’ is inmiddels afgerond. De geslaagde laatste excursie was bij de Ruitersmolen. Marinus – al 47 jaar verbonden met de Ruitersmolen – weet er alles van en ook van de oude Beekbergse Beek.
De cursus is goed ontvangen, dus volgend jaar weer!

Uit de Groencursus

Bomenexcursie Groencursus Voorjaar zaterdag 12 april 2025.
Onder de bezielende leiding van bomenspecialist Anton Dekker lopen we in een sliert door het Mheenpark. Van begin tot eind vertelt hij boeiende verhalen over ‘pechbalken’ (grote scheuren in boomtakken), lekkende bomen, de kastanjebloedziekte (wordt veroorzaakt door een bacterie), luchtwortels bij elzen, elektronische paspoorten, Boombunkers en het Boomregister.
foto: Chantal Vlaskamp (cursist NGO-1)

Will je de route zelf ook een keer wandelen? Dat kan. De route is beschreven in de IVN app (zoek op Mheenpark) en er is een apart boekje.
Op de laatste pagina van het boekje vind je een kaart met de route in het Mheenpark.
Deze Apeldoornse bomenroute is een educatief samenwerkingsproject van de gemeente Apeldoorn en IVN Apeldoorn.  Bij de 27 beschreven boomsoorten zijn genummerde naambordjes aangebracht om de boom te leren (her)kennen en te ontdekken dat bomen belangrijker zijn dan je denkt.
>> Klik HIER voor meer informatie

Uit de Groencursus Voorjaar

vogelexcursie zaterdag 29 maart 2025
We boffen met een broedende raaf in een hoogspanningstoren. Een rustende raaf herken je aan een dikke, zware snavel en ronde staart. In de vlucht herken je deze vogel aan een wybertje of ruitvormige staart en trage vleugelslag.
Niet veel later genieten we volop van een mannetje groene specht die aan het ontbijten is. Op de achtergrond zingt een tjiftjaf luidkeels zijn eigen naam (onomatopee). In een schuur liggen braakballen en witte uitwerpselen van een kerkuil.
foto: Groene specht (fotograaf Co Bliekendaal)

Lezing over kerkuilen

Een korte impressie van de lezing over kerkuilen door Dick Langwerden van 8 april.
Zijn verhaal zat heel goed in elkaar dat was ook wel te verwachten van een biologieleraar. Dick onderzoekt al 40 jaar lang uilen in de Achterhoek en de Liemers.
De populatie is nu redelijk stabiel, wel vallen er wel veel verkeersslachtoffers. Hier wordt wel wat aan gedaan Met paaltjes langs de weg met wiekjes erop om te voorkomen dat ze vanaf die paaltjes laag over de auto’s vliegen. Er worden geen kasten meer bijgeplaatst en staan overal genoeg. De boeren waarbij ze staan zijn echt trots en ook blij mee omdat per uil zes muizen per dag wordt gevangen en als er jongen zijn nog veel meer natuurlijk. De reden dat er daar zoveel voorkomen is door het coulissenlandschap waardoor er meer mogelijkheden zijn. De uilen uit de achterhoek worden tot in Noord-Duitsland teruggevonden. Andersom komt niet voor; er worden in de achterhoek geen uilen gevonden die uit andere gebieden afkomstig zijn.

Ledencafé 20 maart

Tijdens het Ledencafé Wim Mulder en Nienke Zweering-Zielhuis hielden een presentatie over respectievelijk beheer en biodiversiteit en paddentrek.
Was je er niet bij, of ben je sowieso geïnteresseerd? De pdf’s met informatie zijn in te zien via onderstaande links.

• Paddentrek presentatie IVN 2025
• Wim Mulder Lezing Ecologische voorzieningen