2025 12 Ransuilen, Aleid Offerhaus

De laatste tijd gonst het in Amstelveen van de uilen: velduilen in de polder en ransuilen in de woonwijken: het lijkt alsof ze uit het niets komen. Het is natuurlijk fantastisch dat zoveel (soorten) uilen de nabijheid van mensen tolereren of zelfs opzoeken, hier in Amstelveen. Het polderlandschap is door de mens gemaakt en als ik Aristoteles had geheten dan had ik polders beschreven, waaruit spontaan muizen ontstonden. Aristoteles was een Griekse filosoof, die meer dan 2000 jaar geleden leefde en naast filosoof ook beoefenaar en grondlegger van alle andere disciplines was. Hij schreef verschillende boekrollen over de natuur waarin hij zijn waarnemingen neerpende, die voor een belangrijk deel nog steeds overeind staan. Veel van zijn denkbeelden zijn opgenomen in de Christelijke filosofie, wat maakte dat hij tot de Renaissance een betonnen reputatie had. Maar niet al zijn denkbeelden hebben de tand des tijds doorstaan. Aristoteles was er onder meer van overtuigd dat muizen spontaan uit de Nijl ontstonden, wormen uit mest en luizen uit dierenvacht. Het was dezelfde Aristoteles die de trek van sommige vogels nauwkeurig beschreef, maar ook van mening was dat de ooievaar, de waterspreeuw, de Turkse tortel en de leeuwerik naakt en bewegingsloos overwinterden. Tot in de 19de eeuw dacht men dat zwaluwen dat ook deden. Onze muizen ontstaan niet uit de polderklei, maar zijn geboren en getogen Amstelveners en worden in grote hoeveelheden door onze uilen opgepeuzeld, zowel door de rans- als door de velduilen. Waarschijnlijk roesten (vogelspeak voor rusten) de velduilen in dezelfde polder, als waar ze ook in de schemering jagen. De ransuilen, die later op jacht gaan, roesten in bomen in de bebouwde kom. Woonwijken zorgen voor veiligheid. De Havik, die je voor een ransuiltje wel wakker kan maken, houdt niet zo van mensen en het risico om door een Havik opgepeuzeld te worden, is daardoor aanzienlijk kleiner.
Bijna alle uilen die hier nu vertoeven zijn op doortrek. Trek moet je hier niet te letterlijk nemen. Je kan het ook zien als een tijdelijk verblijf buiten je broedgebied, dat het liefst in het gezelschap van soortgenoten wordt doorgebracht. Ook bij meerkoeten zie je dat; territoriaal als de pieten in het broedseizoen, maar daarbuiten is het een en al groepsgezelligheid.
Als het hier te onrustig wordt, als er te weinig voedsel is of als het te koud wordt, dan trekken ze door. Tot die tijd genieten we van hun aanwezigheid zonder ze te verstoren, dat wel.

Naschrift: mijn column over de Spaanse aak van 26/11 j.l. ging vergezeld van een foto met daarop de verkeerde blaadjes, die van de Grauwe abeel. Excuse daarvoor.

Aleid Offerhaus
Natuurgids IVN Amstelveen
Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekenaar.