2025 10 Groefbijendoder in actie, Aleid Offerhaus

Deze column komt uit op de dag dat Nederland naar de stembus gaat. Mijn stille hoop is dat kiezers beseft hebben dat visie van levensbelang is, visie op onze toekomst, op onze samenleving en op onze groene omgeving. In die visie zijn we niet alleen onderdeel van een solidaire maatschappij, maar ook van een barmhartige natuur. Dat klinkt erg zweverig, maar we zouden hier niet bestaan zonder die natuur en zonder elkaar. We leven niet alleen samen met andere mensen, maar ook met natuurverschijnselen, zoals rivieren, bossen en duinen en hun niet-menselijke bewoners. Je hoeft maar naar buiten te gaan om dat te zien, te horen, te voelen en te ruiken. Mensen, maar ook dier- en plantensoorten invasief duiden draagt daar niet aan bij. We weten tegenwoordig precies wat een invasie is en dat is niet de natuurlijke verspreiding van de honderden organismen die de afgelopen eeuwen hier zijn geïntroduceerd. De soorten waar we ‘last’ van hebben zijn overigens zowel inheems als exotisch. Eigenlijk hebben we het meest last van onze eigen expansiedrift, gecombineerd met het idee dat ‘de natuur’ niet bij ons in de buurt is maar ergens anders. Het leidt ook af van waar we echt mee aan de slag moeten, zoals ons aanpassen aan een warmere wereld, waar we die natuur juist hard bij nodig hebben.
Een wesp waar de laatste tijd veel om te doen was, is de Aziatische hoornaar (Vespa velutina). Ze is kleiner dan ‘onze’ Europese hoornaar (Vespa crabro), en vormt net als onze limonadewespen kolonies, waarvoor ze van fijngekauwd hout prachtige papieren nesten bouwt. Ze is net zo rustig en net zo verzot op honingbijen als haar Europese zusje: vervelend voor imkers, maar wel weer goed voor de overige 365 soorten wilde bijen die uitsterven omdat er te veel honingbijen op de aanwezige nectar en stuifmeel afkomen, zoals gebeurt wanneer imkers op grote schaal hun kasten aan de rand van natuurgebieden zetten. De honingbijen als schapen en de hoornaar als de wolf onder de insecten. Soms is het juiste (economische) perspectief belangrijk om te voorkomen dat we bij voorbaat de natuur de schuld in de schoenen schuiven. De honingbij is een door mensen gedomesticeerde bijensoort, die door een door mensen geïntroduceerde wespensoort bedreigd wordt. Wie is hier nu invasief? De Aziatische hoornaar is nog niet in Amstelveen waargenomen. De Europese woont er al een tijdje. Beide zijn een stuk prettiger in de omgang dan de inheemse gewone – en Duitse wesp. Houen zo.

De foto laat een groefbijendoder, een wespachtige, zien die een zandbij gevangen heeft.

Aleid Offerhaus
Natuurgids IVN Amstelveen
Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekenaar.