Uilen en Valken

In 2007, na alarmerende berichten over de stand van de steenuil in Drenthe, besloten enkele IVN-ers om samen te werken om de achteruitgang van dit prachtige uiltje een halt toe te roepen. Na oproepen via radio en kranten, kregen we vele meldingen binnen over uilen, maar meestal betrof het kerkuilen en soms ransuilen. Alleen in de Broekstreek en in Anderen bleek nog een restpopulatie aanwezig te zijn. In de rest van de gemeente Aa en Hunze zijn toen wel veel kasten opgehangen, maar helaas zonder succes.Omdat we bij bovenstaand onderzoek veel kerkuilen tegenkwamen zonder nestkast of met een reeds lang verwaarloosde kast, heeft de werkgroep zich vooral geconcentreerd op de kerkuil. Vanaf 2010 kwam daar een oplopend aantal nestkasten voor torenvalken bij.

Sinds 2018 zijn we toch weer met de steenuil aan de slag gegaan. In dat jaar broedde er een paartje in Gieterveen. Ze brachten 3 jongen groot, in 2019 zelfs 4.

Tegelijkertijd koos de gemeente Aa en Hunze voor de steenuil als icoon voor natuurbescherming. De daaraan verbonden subsidie wordt sindsdien door de Steenuilen Werkgroep Drenthe gebruikt voor voorlichting, nestkasten, etc. En door Landschapsbeheer Drenthe voor erfverbeteringsprojecten.

Het paartje in Gieterveen had in latere jaren minder geluk, o.a. door eekhoornpredatie. In Eexterveen vestigde zich ook een paar steenuilen, maar ook met wisselend broedsucces. 2024 leek een omslagpunt te worden, ook in Annen broedde een paartje. Voor het eerst 3 kasten bezet met in totaal 11 eieren. Helaas zijn er slechts 2 jongen uitgevlogen, vooral omdat er veel te weinig muizen waren. De werkgroep blijft zich natuurlijk inzetten om deze kwetsbare populaties te verbinden en te versterken.

Per 01-01-25 voeren we het beheer over ongeveer:

•   50 kerkuilkasten
•   25 steenuilkasten
•   20 torenvalkkasten

Voor deze vogels (holtebroeders) plaatsen we nestkasten omdat er anders te weinig geschikte en voor eieren en jongen veilige nestplaatsen te vinden zijn. Vooral de steenmarter is voor alle drie een geduchte predator. De in aantal flink toegenomen nijlgans is voor de torenvalk lastig: ze kraken de nestkast en vernielen die door hun grote gewicht en kracht. We trachten de kasten steeds zo aan te passen dat ze “marter en nijlgans proof” lijken te zijn. Steenuilkasten kunnen echter niet aangepast worden om predatie door de eekhoorn te voorkomen.

Werkzaamheden

• Na het plaatsen van een kast volgt het onderhoud: schoonmaken, aanpassing tegen predatie en zo nodig vervanging.
• In het broedseizoen worden alle kasten gecontroleerd en de broedsels gevolgd.
• Bij een goede muizenstand zijn bij de kerkuil ook tweede broedsels mogelijk.
• Alle jongen worden geringd, soms ook adulten.
• Torenvalkkasten worden aangepast of vervangen, i.v.m. het “kraken” door nijlganzen.
• In februari/ maart gaan we met het geluid van de steenuil op pad om de territoria van de mannetjes vast te stellen
• Alle broedresultaten worden vastgelegd en doorgegeven aan provinciale en landelijke organisaties.
• Alle ringgegevens van levende en dode vogels worden gemeld bij het Vogeltrekstation Arnhem.

De werkgroep

Naast de vele IVN-leden die in de loop der jaren een grote of kleinere bijdrage hebben geleverd aan de activiteiten van de werkgroep, krijgen we sinds 2019 ook hulp van een aantal inwoners van Annen. De bijnaam van de dorpsbewoners is “Anneroelen”, wat voor een aantal van hen een goede reden was om zich ook met levende uilen bezig te houden!

Voor nieuwe vrijwilligers is nog steeds plaats, waar u ook woont.

Jos van der Meer, coördinator