Op vrijdagmiddag 20 juni verzamelden zich 20 jongeren en ongeveer 20 bestuurders, beleidsmakers en andere professionals die zich met de Veluwe bezighouden bij restaurant de Houtplaats in Rheden. Centraal stond deze middag de ‘stem’ van de Veluwse natuur. Hoe kunnen we die stem horen in de kakofonie van onze (menselijke) belangen?
Deze bijeenkomst kwam voort uit het Groen Traineeship ‘Stem van de Veluwse natuur’ voor jongeren van 18-30 jaar, begeleid door IVN Gelderland en Natuur en Milieu Gelderland. De jongeren verdiepten zich vier maanden lang in de Veluwse natuur met workshops en excursies, en gingen deze middag in gesprek met de aanwezigen over hun visie voor de toekomst.
“Als VeluweAlliantie willen we stemmen en partijen bij elkaar brengen,” vertelt Willem Bijleveld (voorzitter VeluweAlliantie). “Ook met perspectieven vanuit andere groepen die binnen de Alliantie niet zo vertegenwoordigd zijn, zoals jongeren. Daarom willen we hun visie graag horen”.
“De stemmen van onze directe, menselijke en economische belangen, hebben vaak de overhand,’ vult Frans Davelaar (directeur Natuur en Milieu Gelderland) aan. “De Veluwe is een eigen entiteit, die als levend geheel een eigen stem zou moeten hebben.”
Britt Dragstra (projectleider jongeren, IVN Gelderland): “Jongeren bevinden zich graag in de natuur, op de Veluwe, op de plek waar ze wonen, studeren en werken. Dit is van belang voor hun mentale gezondheid, voor rust en verbinding. Juist daarom is het van belang dat jongeren meepraten, meedoen en meebeslissen over vraagstukken van nu en van de toekomst.”
De trainees boden hun ‘tienpuntenplan’ aan Willem Bijleveld en Paul Hofman (wethouder gemeente Rheden). Nadrukkelijk niet als lijst met eisen, maar met de uitnodiging om hierover verder met elkaar in gesprek te gaan.
De jongeren pleitte voor een algemene visie voor het gebied ‘De Veluwe’, waarin de intrinsieke waarde van het niet-menselijk leven wordt erkend. De Veluwe wordt hierin behandeld als één natuurgebied, waarin met beheer, recreatieplannen, het winnen van grondstoffen en aanleg van infrastructuur rekening wordt gehouden. Ook stilte, duisternis, en educatie aan bezoekers van het gebied wordt als belangrijk gezien door de trainees.
Je kunt het tienpuntenplan hier lezen.
Tijdens de gesprekstafel gingen wethouders, natuurorganisaties en jongeren met elkaar in gesprek vanuit verschillende levende entiteiten op de Veluwe. Zoals de vos, de heide en de beekprik. Een groep trainees heeft tijdens het traineeship deze werkvorm en de rollen samen ontwikkeld. Het bleek een mooie manier om vraagstukken rondom natuur en de Veluwe te bespreken en te verdiepen. Zij hebben de wens geuit om deze werkvorm op meer plekken toe te passen.
Aan de gesprekstafel bleek dat wat in het belang is van de ene soort, niet altijd ook in belang is van het andere. Wel zijn kwaliteiten als rust (weinig of geen mensen), stilte en duisternis belangrijke eigenschappen van het gebied die voor de meeste soorten noodzakelijk zijn om om zich voort te kunnen planten, te kunnen foerageren en leven. Daar waren zowel de vos als de schimmel het mee eens.
Vanuit het perspectief van de mens werd de teneur van ‘kan niet’ genoemd, die nu bij sommige organisaties heerst op de Veluwe (we mogen niet bouwen, en problemen met stikstof, vergunningverlening, recreatiedruk). Daar zou ook een positieve visie op het gebied tegenover mogen staan.
Uiteindelijk komt het gesprek neer op een oproep tot een integrale ecologische visie op het gebied als geheel. Om fragmentatie tegen te gaan, gezamenlijk te kijken naar de belangen van het natuurgebied vanuit de natuur zelf. Ook hier zijn uitdagingen, omdat het niet altijd eenduidig of direct helder is wat het beste is voor het gebied of bepaalde soorten.
De jongeren gaven aan dat regelgeving zoals Natura2000-status, en bijbehorende beheerplannen van terreinbeherende organisaties, ervoor zorgen dat er op gedetailleerd niveau bepaald is hoe het landschap eruit moet zien en met welke samenstelling aan soorten. In het gesprek wordt daarnaast een visie op het Veluwemassief als dynamisch, ‘lopend’ landschap geopperd, waarbij natuurlijke processen meer ruimte krijgen om zich te kunnen ontwikkelen. Vanuit een integrale visie op het gebied als geheel, waarin ook diversiteit geborgd wordt.
Kortom, een waardevol, inhoudelijk gesprek, dat zeker nog verder gevoerd mag worden. We hopen dat we met de jongeren, VeluweAlliantie, gemeenten en andere partijen verder om tafel kunnen om dit gesprek te vervolgen. Want de Veluwe roept om onze aandacht en zorg, en verdient het om gehoord te worden. Nu én in de toekomst.
Heb je interesse de werkvorm van de gesprekstafel eens in jouw organisatie te proberen? Neem dan contact met ons op.
Wil je meer weten over het vertegenwoordigen van niet-menselijk leven in besluitvormingsprocessen? Bekijk dan eens de handleiding ‘Onboarding Nature’.
De stem van de Veluwe vertegenwoordigen, begint met luisteren. Daarom zochten de jongeren verhalen die fluisteren, kraaien, ruisen of zwijgen. Momenten waarop de natuur zich niet als decor gedroeg, maar als spreker. Luister mee in de mini-documentaire en lees de menselijke stemmen in de brieven die inwoners aan de Veluwe hebben geschreven.
Meer weten of in gesprek?
Wil je voortborduren op deze ideeën over de Veluwe, of jongeren betrekken bij de Veluwe/natuurbeleid? Neem dan contact op met:
Het Groen Traineeship ‘Stem van de Veluwse natuur’ is een samenwerking met IVN Gelderland, en is mede mogelijk gemaakt door Maatschappelijke Diensttijd (MDT) en de VeluweAlliantie.
Doneer aan IVN
Draag nu bij aan een generatie die de natuur kent en waardeert, gezonder opgroeit en betrokken is bij een duurzame toekomst. Met jouw donatie kunnen wij meer mensen de natuur laten ontdekken.
