IJsvogel leeft als vorst in Nederland door te warme winters

Maandag begint de meteorologische winter, maar een echte winter is waarschijnlijk ook dit jaar weer ver te zoeken. Hoe weten we dat? Het gaat ontzettend goed met de ijsvogel in Nederland. En dat is geen goed nieuws voor het klimaat. Het klinkt heel tegenstrijdig, maar als er iets is waar de ijsvogel niet tegen kan, dan is het ijs.

Het magistrale vogeltje met z’n felblauwe kleur en oranje buik is op steeds meer plekken te zien, zelfs tot midden in de Nederlandse steden. Als ik een kanotochtje maak door de Utrechtse grachten maak is de kans groot dat ik er één tegenkom. Je hoort een hoog ‘piep-piep’ en ziet dan een blauwe flits voorbijkomen. Let maar eens op. Het is een prachtig gezicht, maar het grote aantal van deze beestjes wijst er ook op dat er iets mist: ijs.

Het geeft gewoon aan dat het niet echt koud is. Bij strenge vorst sterven ijsvogels bij bosjes. Ze verhongeren omdat ze niet meer kunnen vissen. Maar de laatste jaren zijn de winters de winters niet meer. Het aantal dagen met vorst neemt af. Lag het aantal vorstdagen in 1907 nog op 66, in 2019 waren dat er volgens het Compendium voor de Leefomgeving slechts 39. Ook blijft de minimumtemperatuur maar oplopen, van -10,2 graden Celsius in 1907 naar -6,6 graden het afgelopen jaar.

Of je nou in de stad of in een dorp woont, de signalen dat ons klimaat ontregeld raakt zijn overal te zien, als je ze tenminste leert lezen. We moeten ons meer bewust worden van deze signalen. Ik denk dat mensen eerder geneigd zijn bewuster te handelen als ze merken dat er in hun eigen omgeving daadwerkelijk iets aan het veranderen is – van hittestress in de zomer tot een overdaad aan ijsvogels.

Mijn oproep is dan ook: kijk om je heen en doe iets positiefs om de trend tegen te gaan. We kunnen de veranderingen natuurlijk niet zo maar omkeren, maar we kunnen wel een positieve bijdrage leveren door bijvoorbeeld de tegels uit onze tuinen te halen en inheemse planten te planten. Goed voor het klimaat, goed voor de biodiversiteit.

Help Nederland vergroenen

Of je nou een achtertuin, balkon, bedrijventerrein of straat met veel grijs hebt, samen maken we Nederland groener. Want groen is goed voor de biodiversiteit én voor de gezondheid.

Kijk wat jij kunt doen

Dit is een expertquote van Maarten Bruns van IVN, in het kader van ANP Expert Support. Maarten Bruns was programmamanager bij IVN Natuureducatie.

Bron: ANP