Column: Hoe help je een vogelaar de zomer door?

Roy van der Velden is coördinator van de vogelwerkgroep van IVN Nuenen. Hij schrijft voor onze nieuwsbrief columns, die ook op de website worden gepubliceerd.

De zomermaanden zijn voor vogelliefhebbers de minst interessante maanden van het jaar. De jonge vogels zijn in juni uitgevlogen en verschuilen zich samen met hun ruiende ouders in het bladerdek. Ze zijn daardoor nauwelijks te spotten. In deze tijd van het jaar maken vogels bovendien ook al bijna geen geluid. Waarom zou je namelijk zingen als je niet langer op zoek bent naar een knappe partner om een romantisch nestje mee te bouwen?

Voor vogelaars is het een tijdje afzien tot de warme dagen voorbij zijn. Tijd voor andere hobby’s, dus. Ikzelf begin vanaf april, terwijl de vogels nog volop actief zijn, al met mijn andere liefhebberij in de natuur: nachtvlinders.

Als het weer het maar een beetje toelaat, zet ik vanaf begin april de vlinderval in mijn achtertuin en probeer nachtvlinders te verleiden om in de bak te gaan zitten en daar te overnachten. Iedere keer als ik de bak ’s ochtends voorzichtig leeghaal, is het weer alsof ik een cadeautje sta uit te pakken. Je weet nooit wat en hoeveel je kunt verwachten en dat maakt dit een buitengewoon leuke bezigheid in de komkommertijd van het vogelen.

In mijn tuintje in Nederwetten lukt het mij om jaarlijks ruim 300 soorten te vangen. En als ik over alle jaren kijk, staat de teller inmiddels op ruim 450 verschillende soorten. Probeer in Nederland maar eens zoveel vogelsoorten in een jaar te scoren.

Het merendeel zijn natuurlijk de algemene soorten die je door het hele land tegenkomt, zoals de gamma-uil en gewone worteluil. Maar soms vang je iets in de val dat bijzonder is en zelfs zeldzaam in ons land. Zo had ik dit seizoen een wolfsmelkpijlstaart als volwassen exemplaar in de bak. Een zeer zeldzame nachtvlinder, waar alleen op enkele plaatsen in Nederland soms de rups van wordt gezien.

Veel mensen denken dat nachtvlinders veel minder mooi zijn dan dagvlinders. Dat is echter zeker niet waar. Kijk maar eens goed naar een gamma-uil en verbaas je over de kleurschakeringen en vele patronen en streepjes die deze heel algemene vlinder erg mooi maken. En wat te denken van prachtige vlinders als de grote beer, hagendoorvlinder of groot avondrood. Je verbaast je hoe mooi al die vlinders zijn. Zoek ze voor de gein op internet maar eens op en verwonder je over zoveel schoonheid in de nacht. Als je dan toch bezig bent, kijk dan ook eens naar de vlinder van de eikenprocessierups of de buxusmot. In al hun hinderlijkheid zijn ze prachtig om te zien.

In september wordt het aantal nachtvlinders snel minder. Gelukkig begint dan weer het mooiste seizoen voor de vogelliefhebber. De najaarstrek geeft de kans om in ons land weer bijzondere vogels te spotten. Vogelaars kijken daarbij uit naar oostenwind in oktober, zodat er groepen kraanvogels over komen gevlogen. Als de bomen daarna hun blad verliezen, kun je de vogels tenminste ook weer zien en zijn de schamele zomermaanden snel vergeten. De vlinderval wordt afgebroken en we gaan er vanaf september weer lekker op uit om vogels te spotten.