De rijkdom van de Gooise Heemtuin

Heemtuin blog

Februari 2025

De werkgroep Heemtuin Educatie is een werkgroep van IVN Gooi e.o. Wij onderhouden de wilde plantentuin van de Stichting Wilde Planten Blaricum. Deze stichting is aangesloten bij Landschap Noord-Holland. De bijna 2000 m2 grote heemtuin kent dankzij haar miniatuur Gooise landschapjes, een bijzondere verscheidenheid aan flora en fauna. Met informatiepanelen en steeketiketten bij bloeiende planten geven wij, ook bij afwezigheid, een beeld van wat er op dat moment groeit en bloeit. Van eind maart tot en met eind oktober werkt de werkgroep op woensdagochtenden aan tuinonderhoud. Belangstellenden zijn welkom voor een rondleiding, om rond te kijken of om gezellig mee te werken. Nieuwe vrijwilligers zijn welkom, vooral oproepkrachten. Op verzoek verzorgt de werkgroep Heemtuin Educatie rondleidingen voor groepen. In de wintermaanden wordt er in principe niet gewerkt. De tuin is het gehele jaar vrij toegankelijk. De Gooise Heemtuin is te vinden aan de Woensbergweg naast de gemeentelijke begraafplaats van Blaricum, achter bijenschans Steegland. Een bordje wijst de weg. De heemtuin heeft een rolstoelroute die beperkt toegankelijk is.

______________________________________________________________________________

Ondanks haar wat verborgen ligging ontving de tuin in 2024 veel bezoekers, zowel passanten als vaste. Er is een duidelijke belangstelling voor onze natuureducatie. Anderen vinden in de tuin een gewaardeerd rustpunt in de dagelijkse hectiek. Voor allen geldt: natuur geeft rust en geneest!

Tijdens de wintermaanden gold winterrust. We waren niet actief in de tuin, maar knapten thuis de gereedschappen, informatiepanelen en steeketiketten op voor het komende groeiseizoen.
We hebben een gezellige vaste ploeg en een fijne onderlinge samenwerking. Ondertussen genieten we samen van de natuur om ons heen.

Trots zijn we op de toekenning van de Vrijwilligersprijs 2024 van de BEL-gemeenten (Blaricum Eemnes en Laren). De prijs bestond uit een sculptuur en mooi geldbedrag te besteden aan de heemtuin. De prijs werd door de Blaricumse wethouder Joke Lanphen uitgereikt tijdens een drukbezochte feestelijke bijeenkomst.

We namen deel aan het “Fête de la Nature”, georganiseerd door Rotary Blaricum. Tevens waren wij aanwezig bij de “Stakeholder” bijeenkomst in het gemeentehuis van Blaricum, met betrekking tot de herziene Agrarische nota van Blaricum. We hebben goede contacten opgedaan tijdens een door de BEL-gemeenten georganiseerde biodiversiteitsavond.

In maart 2024, net voor het officiële begin van ons werkseizoen, nam de heemtuin deel aan de landelijke actie “NL Doet” van het Oranje Fonds. Natuurliefhebbers uit de regio werkten met ons samen aan het verwijderen van het verstikkende bladtapijt, afkomstig van het naastgelegen eikenbos, het opknappen van paden en de verbetering van de vrije opgang naar de observatieheuvel. Ook half maart 2025 was het fijn om met enthousiaste natuurliefhebbers uit de regio samen te werken.

2025 bracht ons ups en downs. De vitaliteit onze heemtuin wordt mede bepaald door de weersomstandigheden en die waren in 2024 wisselend en vaak ongunstig. De ondergrond van de tuin bestaat uit dekzand waar regenwater snel in wegzakt. Enkele centimeters diep is alles al kurkdroog. De reeks gortdroge zomers waar we al jaren mee te kampen werkten door. Groei stopte. Waterpartijen moesten regelmatig aan het “infuus”. Sommige plantensoorten handhaven zich prima onder deze omstandigheden of verplaatsten zich op eigen kracht naar passender plaatsen. Andere soorten verdwenen uit het zicht.
De overvloedige regenperiode verraste ons een explosie van hongerige Rode wegslakken, die het door ons zo gekoesterde groen stelselmatig weg vraten. Anderzijds zette dezelfde overdadige regenval een moeilijk te bedwingen groei van grassen op gang, die werd versterkt door de stikstofdepositie waar veel natuurbeheerders last van hebben.
Pas in de loop van 2025 kunnen we, na vergelijking met inventarisatielijsten van voorgaande jaren, een compleet beeld van de veranderingen krijgen. Gelukkig is de Gooise Heemtuin nog gezond en veerkrachtig en blijft een Goois pareltje. Per saldo hebben we een prachtige tuin met een verrassende verscheidenheid aan inheemse planten, (korst)mossen, paddenstoelen, vogels, insecten en amfibieën. Ondanks klimatologische tegenvallers was 2024 een mooi jaar voor de heemtuin.