Ze zitten in de bomen
Op een decemberdag neem ik een foto van een takkenwirwar hoog in een berk vlakbij mijn huis. Stopt een vrouw met haar fiets: ‘Nu ben ik toch wel even nieuwsgierig wat je aan het doen bent?’ Ik wijs omhoog: ‘Voor de IVN-column’, zeg ik. Enthousiast vertelt ze dat ze een gele kwikstraat in haar straat heeft gezien. ‘Dat is opmerkelijk’ zeg ik. Ik heb het thuis even nagekeken maar het schijnt dat grote gele kwikstaarten in de wintermaanden niet altijd blijven bij hun plek aan snelstromende beken maar gaan zwerven, ook in steden. Dus ‘ja’ , het is mogelijk.
‘En ik heb ringmussen in mijn tuin broeden’, vervolgt zij. Zij blijkt ook af en toe de column te lezen. Bij de sloot door de nieuwbouw waar we staan en waar haar tuin aan grenst( ze meldt dat ze, hoe toevallig, op de Kwikstaart woont) ziet zij soms een ijsvogel. Leuke waarnemingen van een enthousiaste buurtbewoner. Altijd leuk om te horen. Maar ondertussen zitten ze wel in de bomen: de heksenbezems.
In Nederland zijn heksenbezems vaak in berkenbomen te zien. De aangetaste boom maakt in een enkele tak een groot aantal zijtakjes, zodat met name in de herfst en winter een opvallende dichtere structuur in het silhouet van de boom te zien is. Deze afwijking wordt veroorzaakt door een schimmel waarbij uit een enkele groeitop zich een groot aantal groeitoppen ontwikkelt. De ziekte komt in veel verschillende plantensoorten voor. (bron: Wikipedia). Men zou het op het eerste gezicht met een vogelnest kunnen verwarren. Heksenbezems dus niet verwarren met de maretak(vogellijm of mistletoe). Dat is een ander verhaal. Vast ergens uit de donkere middeleeuwen stamt het verhaal dat heksen zich in de nacht verzamelden in bomen, waar ze op hun heksenbezems naartoe kwamen. Gezellig keuvelden ze met flink wat van hun alcoholische, natuurlijk zelf gebrouwen drankjes. Bij het ochtendgloren moesten ze maken dat ze wegkwamen en als dat niet lukte, omdat ze met hun bezems verward raakten in de takken…tja… dan vielen ze naar beneden als ‘gewone stervelingen’ en bleven hun bezems in de bomen achter.
Zo gaat het verhaal.
Elza Vis
