Ongewenst
Natuur is niet altijd mooi, natuur is wel altijd fascinerend. Zo heb ik een haat-liefdeverhouding met de Japanse duizendknoop. Ik bewonder hem, maar ik kan hem ook niet uitstaan. Een paar jaar geleden begon die fascinatie. Wandelend langs het Fort aan de Drecht in Uithoorn zag ik op een dijkje een enorme hoeveelheid Japanse duizendknoop opkomen. Het was me daar nog niet eerder opgevallen hoewel ik er vaker kom. En ik begon me in deze plant te verdiepen. Dan blijkt dat deze plant tot de meest invasieve exoten gerekend wordt. De wortels en stengels hebben een enorme groeikracht, zó sterk dat ze de andere vegetatie overwoekeren en verdringen, schade kunnen veroorzaken aan funderingen van gebouwen, rioleringen, fietspaden en ook aan dijken. Een fascinerende horrorplant. En als je eenmaal besmet bent met die fascinatie, zie je ze ineens ook in onze regio op veel meer plaatsen: langs wegen en fietspaden, in bosjes, langs de Amstel zelfs. De foto is een paar weken geleden gemaakt langs de nieuwe tram/busbaan in Uithoorn. Links en rechts van het pad staan enorme bosschages met dikke hoofdstengels, die wel 4 meter hoog kunnen worden, met grote hartvormige bladeren aan zigzaggende zijstengels. Straks in juli en augustus gaan ze bloeien met crème witte pluimen. Een geluk is nog dat er alleen vrouwelijke planten zijn, zodat er geen verspreiding met zaden plaats kan vinden.
Voor terreinbeheerders zijn ze een nachtmerrie, die Japanse duizendknopen. Echt uitroeien is niet meer mogelijk, in toom houden is de enige optie. Maaien heeft alleen zin als je het regelmatig doet en het maaisel direct compleet afvoert en verbrandt. En daar worden nogal eens fouten gemaakt. Gemaaide stengels, hoe klein ook, lopen direct weer uit als ze blijven liggen. Maaimachines verspreiden het maaisel, dat verderop weer kiemt. Eigenlijk is de mens de grootste veroorzaker van de verspreiding, we maken het de plant soms wel erg gemakkelijk. Er zijn ook andere methodes uitgeprobeerd om de duizendknoop te bestrijden: bevriezen, grond stomen, verzuipen, elektrocuteren, glyfosaat, uitgraven, biologische bestrijding met de Japanse bladvlo. Het zijn allemaal methodes die pas na jaren echt effect zullen hebben, want de Japanse duizendknoop is moeilijk uit te putten. In mijn gemeente is er vooralsnog voor gekozen om een bedrijf 6x per jaar te laten maaien, maaisel af te voeren en dat te laten verbranden. Dat is onlangs ook gebeurd op de plek van de foto.
Voor mij is de Japanse duizendknoop een fascinerende maar ongewenste rotplant.
Wim Bax
