Gezondheid
Pas op voor de teek
De dagen beginnen te lengen, de zon zorgt weer voor een aangename temperatuur, de natuur wordt langzaam groen en de vogeltjes beginnen weer te fluiten. De lente komt eraan!
Ook iets minder fijne diertjes profiteren van deze gunstige omstandigheden. Eentje daarvan is de teek, een spinachtige die alle warme plekjes van je lichaam opzoekt en na een beet zich vol met bloed zuigt. Je zal hem vast al eens opgemerkt hebben als je door het bos of een grasveld loopt.
Teken zijn warmteliefhebbers
Teken brengen ongeveer 90% van hun leven tussen het dood plantenmateriaal op de bodem door. Zodra de temperaturen te laag of te hoog schieten, schuilen ze hier tegen de vorst en droogte. Daarnaast is dit ook dé plek waar de larven en nimfen zich vervellen na een sappige bloedmaaltijd en waar de eitjes zich ontwikkelen.
Deze parasieten hebben aan een temperatuur van zeven graden en een goede luchtvochtigheid genoeg om de wijde wereld in te trekken. Dan komen de meeste eitjes uit en klimmen de nimfen en volwassen teken naar de top van de vegetatie, waar ze zorgvuldig wachten op een slachtoffer.
Een teken van leven: de levenscyclus
De meest voorkomende teek in ons land is de schapenteek (Ixodes ricinus). Om zijn levenscyclus te voltooien, heeft hij drie verschillende gastheren nodig. In tegenstelling tot wat zijn naam zegt, is dit een grote range van soorten die loopt van kleine knaagdieren en vogels tot egels, hazen, eekhoorns, wilde zwijnen en reeën. Ook ontkomen onze huisdieren niet aan zijn beet. Je zal waarschijnlijk al regelmatig een teek verwijderd hebben bij je hond of kat. Of misschien bij jezelf? Of we het nu willen of niet, de teek heeft een grote affiniteit met de mens.
De gehele levenscyclus van ei naar larve naar nimf naar volwassen individu, duurt rond de drie jaar. Die periode kan soms korter zijn door een gunstig klimaat en voldoende aantal gastheren. In elk stadium van de levenscyclus hecht de teek zich aan één gastheer en voedt hij zich gedurende enkele dagen met bloed alvorens zich los te maken en te vervellen naar het volgende stadium. Tijdens dit voedingsproces wordt er speeksel met ontstekingsremmers en antistollingsmiddelen geproduceerd. Zo blijft het bloed stromen en kan de teek blijven smullen.
Hoe herken ik een teek en een tekenbeet?
Een teek is erg klein, slechts 1 tot 3 millimeter. Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u net heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Risico’s
Teken kunnen ziektes overbrengen, onder andere de ziekte van Lyme en tekenencefalitis. Daarom is het belangrijk dat u weet hoe u een tekenbeet voorkomt en wat u moet doen als u toch gebeten bent.
Ik ben gebeten door een teek. wat nu ?
Verwijder de teek zo snel mogelijk en in ieder geval aan het eind van de werkdag.
Als u een volgezogen teek heeft verwijderd, zijn er verschillende mogelijkheden:
- ga naar de huisarts:
In de nieuwe CBO richtlijn wordt de mogelijkheid genoemd om binnen drie dagen na een tekenbeet preventief eenmalig een dosis antibiotica te nemen. De huisarts kan dit met u bespreken en zonodig voorschrijven. Het is nog niet duidelijk of dit de ziekte van Lyme voorkomt. Ook is niet duidelijk of dit kan leiden tot bijwerkingen zoals resistentie. RIVM en de tekenradar doen hier onderzoek naar. Meer informatie vindt u bij tekenradar.nl - registreer dat u gebeten bent en waar op uw lichaam. Houd de beet plek 3 maanden in de gaten. Als u een rode ring of rode plek ziet ontstaan ga dan naar de huisarts voor een antibiotica kuur.
- ga naar de bedrijfsarts:
Als u vragen heeft over de ziekte van Lyme en zich zorgen maakt over uw gezondheid na een tekenbeet kunt u terecht op het preventiespreekuur van de bedrijfsarts . Ga ook naar de bedrijfsarts als u niet verder komt met uw behandelaars en blijft zitten met uw klachten. De bedrijfsarts kan u eventueel verwijzen naar een gespecialiseerde Lyme poli. - hoe kom ik bij de Lyme poli? Er zijn een drietal bekende Lyme-poli’s: UMC Radboud in Nijmegen, AMC Amsterdam en Gelre ziekenhuis Apeldoorn. De huisarts of bedrijfsarts kan u hier naar verwijzen of met hen telefonisch overleg hebben over uw situatie
Wat is de ziekte van lyme?
De ziekte van Lyme is een infectieziekte, die door de bacterie Borrelia Burgdorferi wordt veroorzaakt. Door een tekenbeet kan die bacterie in het lichaam terechtkomen. De ziekte van Lyme kan worden onderverdeeld in drie stadia:
- de vroege locale ziekte van Lyme
- de door het lichaam verspreide ziekte van Lyme
- de langdurige of chronische ziekte van Lyme
De vroege locale ziekte van Lyme ontstaat ongeveer twee weken na de tekenbeet. Op de plaats van de beet kan een rode ring of rode plek verschijnen. Als de ziekte niet op tijd wordt behandeld kan deze weken tot maanden later overgaan in het tweede stadium. Kenmerkend voor dit stadium zijn gewrichtsklachten, klachten van de zenuwen (vooral uitval van gezichtszenuwen of pijnklachten in een arm of been) en hartritmestoornissen. In het laatste stadium, dat in twee tot vijf procent van de gevallen voorkomt, kan de ziekte langdurig worden en tot vervelende huidaandoeningen leiden.
Bovenstaande tekst is mede mogelijk gemaakt door:
Week van de Teek.nl (Meest gestelde vragen | Week van de teek)
