Rotbeestjes?

Natuurliefhebbers houden van dieren, maar sommige zijn moeilijk om lief te hebben. Bij nader inzien blijken ze nuttig of op z’n minst bijzonder. 

Zilvervisje
Zilvervisjes houden van warme, vochtige plekken. Daarom leven ze vaak in de badkamer of bij de wc. Het zilvervisje drinkt niet, maar neemt vocht op uit zijn omgeving. Hij eet schimmels, voedselresten, dode insecten en zijn eigen huidschilfers. Hij kan tot een jaar zonder eten.  

Steekmug
De gewone steekmug slaat tot 800 keer per seconde met zijn vleugels (ter vergelijking: de kolibrie ‘maar’ 200 keer per seconde). Hij kan tot twee keer zijn eigen gewicht aan opgezogen bloed dragen. Alleen vrouwtjes steken. Dit doet ze om genoeg eiwitten binnen te krijgen om eitjes te leggen. Haar scherpe zaagtanden schuurt ze langs elkaar om een bloedvat van de mens aan te boren. Ze hoeft maar één keer te paren om de rest van haar leven elke drie dagen eitjes te leggen in plasjes water: zo’n 100 eitjes per keer. Met de twee antennes op haar kop kan ze over tientallen meters ruiken.  

Klerenmot
Klerenmotten zijn kleine (nacht)vlinders met goudkleurige vleugels. Alleen de larven eten wol. De mot legt zo’n 50 eitjes in kleding of stoffen en de larven leven van de eiwitten in dierlijke materialen zoals wol, leer, bont, zijde en veren. De klerenmot is slechts één van de 2400 soorten nachtvlinders die in Nederland voorkomen, en is vrij zeldzaam.  

Huisvlieg
De huisvlieg maakt een minder hard brommend geluid dan veel andere vliegen. Het vrouwtje legt eitjes op rottend, organisch materiaal waarin de larven zich kunnen ontwikkelen: uitwerpselen, compost, kadavers, rottend voedsel. Hij wast steeds zijn pootjes om goed te kunnen voelen met zijn gevoelige poothaartjes. Huisvliegen spelen een grote ecologische rol in het afbreken van organische materialen in de natuur, en ze zijn een belangrijke voedselbron voor vogels, reptielen, amfibieën, insecten en spinnen. Bij forensisch onderzoek worden huisvliegen gebruikt om het tijdstip van overlijden te bepalen. 

Fruitvlieg
Fruitvliegjes eten overrijp fruit en drinken graag alcoholische dranken. Ze hebben rode ogen, een bruin lijf, mannetjes met een zwarte stip op het achterlijf. De fruitvlieg wordt veel voor onderzoek naar erfelijke eigenschappen gebruikt: mensen en fruitvliegjes hebben namelijk 75 procent hetzelfde DNA. Een fruitvlieg legt veel eitjes en is goedkoop om mee te experimenteren. Het speeksel met erfelijk materiaal is gemakkelijk te onderzoeken onder de microscoop. Het gen dat bij fruitvliegen de locatie van de vleugels bepaalt, zorgt er bij mensen voor dat de armen op de juiste plek zitten. De larven eten organisch afval en ruimen zo allerlei rotzooi op.  

Wesp
In de zomer worden terrasjes met veel zoetigheid vaak bezocht door de werksters van de gewone wesp Vespula vulgaris, de zogenoemde ‘limonadewesp’. In Nederland komen 54 soorten wespen voor. De gewone wesp heeft een sociale levenswijze, net als negen andere soorten; de andere soorten leven solitair. De gewone wesp bezoekt schermbloemen om zelf nectar te drinken en voor de larven prooien te vangen, zoals vliegen, rupsen, spinnen en larven van kevers. Een steek van de limonadewesp is erg pijnlijk en veroorzaakt een dikke zwelling. 

Bronnen:
Gemma Venhuizen en Tjarko van der Pol. Rotbeesten. Aanstekelijk boek over insecten en andere kriebelbeestjes. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 2018. wur.nl
Smit, Theo M.J. Peeters & V. Lefeber. (2004). Wespen en mieren: Vespidae – plooivleugelwespen. Natuur van Nederland 

Mens & Natuur magazine

Dit artikel verscheen eerder in de herfsteditie van Mens & Natuur magazine 2023. Wil je ook het Mens & Natuur Magazine ontvangen? Voor € 25 per jaar ben je al lid van IVN en ontvang je naast 4x per jaar ons magazine ook korting in onze webwinkel (geldt niet voor boeken) en kun je gratis of met korting deelnemen aan onze activiteiten, cursussen en workshops.

Ja, ik word lid