Kinderen spelenderwijs de natuur laten ontdekken…

Interview coördinator IVN Jeugd – Jouck Iedema coördineerde jarenlang jeugdactiviteiten rondom de natuur in Zutphen, maar nu ze gepensioneerd is, wil ze vooral nog leuke dingen met de kinderen dóén. Er is dus nu een vacature. We vragen Jouck wat er eigenlijk zo leuk is aan het begeleiden van kinderactiviteiten en wat er van een (nieuwe) coördinator verwacht wordt.

Wat is eigenlijk de taak van een coördinator Jeugd bij IVN?

“Het deels organiseren en coördineren van de Nacht van de Nacht in oktober, van lesactiviteiten zoals braakballen pluizen, de waterdiertjes-, kriebeldiertjes- en de belevingsexpeditie, ‘Struinen langs de IJssel” of de Berkel, en een leskist of materialen uitlenen… Ik vind het allemaal even belangrijk. Momenteel staat dit allemaal op een laag pitje en wat zou het mooi zijn als er meer scholen aan natuuractiviteiten van IVN Zutphen mee zouden doen. Een nieuwe coördinator kan samen met de aanwezige vrijwilligers (o.a. natuurgidsen) en nieuw aan te trekken vrijwilligers een jaarprogramma opstellen met vaste natuuractiviteiten. Dan kunnen de scholen actief worden benaderd en de inzet van de vrijwilligers worden gecoördineerd. Bij voorkeur zijn er twee coördinatoren, die elkaar eventueel kunnen aanvullen en afwisselen. En ik hoop dat de gemeente in 2025 inderdaad een professionele beroepskracht Natuur en Milieu-euducatie (NME) aantrekt, dat maakt het werk van coördinator alleen maar interessanter.”

En wat is er zo leuk aan jeugd en natuur?

“Het is heerlijk om met groepjes kinderen in de natuur te mogen spelen en ze te laten experimenteren met het les- en onderzoeksmateriaal. Als je de kinderen vrij laat en spelenderwijs begeleid, gaan ze vanzelf de natuur onderzoeken. Tijdens de afgelopen boomfeestdag op 13 december begeleidde ik een groepje van drie meiden van een basisschool. Zij waren op hun mooie witte sneakers aarde aan het scheppen om de boomkluit toe te dekken. Eén van de meisjes pakte een paar witte wormachtige beestjes uit de kluit en legde ze op haar hand. De anderen kwamen enthousiast kijken, de juf, die het beestje eng vond, deed haar best ook enthousiast te zijn. Het is leuk om dan te kunnen vertellen dat dit de pop van een kever is, en dat die het beste onder de grond zijn winterslaap kan vervolgen.
Bij een insectenproject van een school in de Zuidwijken zochten we naar bijen en andere insecten in de bloemenstrook bij de school. Ik had laten zien welke soorten er allemaal zijn en het was een feest dat ze er zelf heel veel ontdekten. En het is heel leuk dat de kinderen de beestjes later ook zelfstandig weten te vinden omdat het zo dichtbij hun school is.
Ik vind het mooi om spelenderwijs te laten zien waar het in de natuur om draait. We laten kinderen de natuur op zo’n manier ontdekken, ook belevingsgericht, dat er bij hen gevoelens van bewondering en verwondering ontstaan en vervolgens ook de motivatie om zich er verder in te verdiepen. Gebleken is dat zij zich later, als volwassenen, vaak vanuit die kennis en ervaring meer betrokken voelen en gemotiveerd zijn om zich in te zetten voor behoud van de natuur.”

Zijn er dingen veranderd in al die jaren?

“Het viel me afgelopen zomer op dat sommige kinderen schrikken van het prikkende gras aan hun enkels. En zand? Bah, vies! Het zou een goed ding zijn wanneer meer scholen (en ouders) de waarde van natuur en natuurlessen opnieuw ontdekken, en er tegelijk een aanbod van natuuractiviteiten komt die past binnen het lesprogramma zodat dit aanbod voor de leerkrachten duidelijke meerwaarde krijgt.
Over het algemeen vinden kinderen het waterdiertjesonderzoek wel altijd vreselijk leuk. In eerste instantie zien ze alleen maar water en een beetje ‘groene zooi’. Maar als ze hun schepnet hebben omgekieperd in een witte bak ontdekken ze tot hun verrassing dat er allerlei diertjes rondzwemmen en zelfs dat het ene diertje bezig is een ander diertje op te eten, of dat een ‘stokje’ blijkt te bewegen!
Ook uilenbraakballen vinden kinderen vaak vies, maar als ze eenmaal al die verschillende soorten botjes en schedeltjes hebben ontdekt, worden ze nieuwsgierig naar het verhaal erachter.”

Hoe kwam je bij IVN Jeugd terecht?

“In 2004 stapte ik via een re-integratietraject over van het maatschappelijk werk naar natuur- en milieueducatie. Ik had in die tijd net de natuurgidsenopleiding van IVN afgerond en we hadden met ons buurtcomposteringsproject de tweede prijs gewonnen in een duurzaamheidswedstrijd. Zo kwam ik in contact met De Kaardebol, destijds het duurzaamheidscentrum van de gemeente, waar ik in 2008 begon als educatief medewerker bij het team NME. En sinds 2014 coördineer ik als vrijwilliger de natuuractiviteiten voor de Werkgroep Jeugd bij IVN Zutphen.”

Wil je net als Jouck de jeugd spelenderwijs de natuur laten ontdekken, en/of wil je coördinator worden? Kijk dan hier voor de vacature en neem contact op met ivn.zutphen.jeugd@gmail.com of ivn.zutphen@gmail.com.