Vliegveld

Locatie

Oostvoorne, duinen van Voorne, tussen Strandweg en C.Sipkesslag. Zie kaart

Beheerder

Zuid-Hollands Landschap

Historie

Het Vliegveld, een duinvallei in de Voornse Duinen, is ontstaan toen het gebied zo’n 110 jaar geleden in ontwikkeling werd gebracht. Tot 1910 lag hier de zeereep. Het terrein van ca 1500 hectare werd ongeveer voor de helft bestemd voor tuinbouw, villa’s en recreatieve doeleinden, de andere helft kwam in handen van Natuurmonumenten.

In 1926 werd een 18 holes golfbaan geopend in de Heveringen, nabij de Tenellaplas. Met name de leden van de Rotterdamse Aeroclub wilden nog wel eens een balletje slaan en bezochten Oostvoorne door hun vliegtuig op het harde zand langs de vloedlijn te laten landen. Over de weg duurde een rit van Rotterdam naar Oostvoorne al gauw zo’n 2 uur, met het vliegtuig een kwartiertje…

Toenemende afslag en aanslibbing maakten het strand als landingsbaan steeds minder geschikt. Het vormde bovendien een gevaar voor de badgasten.

De RAC diende een verzoek in om een vliegterrein in te richten. De vergunning werd verleend en met een zanddam van 2 meter hoog, twee drainagebuizen en een watermolen kon het gebied afgewaterd worden om zo een stevige ondergrond te realiseren. Ook kwam er een toegangsweg naar het vliegveld, de huidige Sipkesslag. In 1930 werd het vliegveld geopend.

Het vliegveld werd voor recreatieve doeleinden gebruikt, de KLM bijvoorbeeld voerde er rondvluchten boven de omgeving uit, ook werd het gebruikt voor ziekenvervoer en zakenvluchten.

De afwatering van het vliegterrein liet veel te wensen over en door de ligging kon er alleen met bepaalde windrichtingen gestart en geland worden. Begin 1939 werd het gebied verkocht aan het Administratie Fonds Rotterdam, het vliegveld paste niet in de doelstelling van de nieuwe eigenaar en de vergunning voor het vliegveld werd ingetrokken, waarna de natuur er vrij spel kreeg.

Later is de waterregulatie hersteld, de afwatering van de Vliegveldvallei vindt plaats van 1 mei tot 1 november, het water wordt via een duinrel afgevoerd naar het Oostvoornse Meer.

Op 1 november gaat de stuw omhoog, waardoor water wordt vastgehouden, er extra water bijkomt door neerslag in de winter en door kwelwater uit de duinen.
Bij vorst verandert de Vliegveldvallei in een schaatsbaan, waar IJsclub Tenellaplas al sinds 1956 de prachtige natuurijsbaan beheert, inclusief muziek, verlichting en koek en zopie.

Bijzondere kenmerken

Door de waterstandregulatie ontstaat er op het Vliegveld een bijzondere vegetatie; in de winter verandert de natte duinvallei in een duinmeer waardoor er allerlei chemische processen in de bodem ontstaan met een specifieke groei van planten.

Flora

Door de verschillende hoogtes in de Vliegveldvallei is er een enorme diversiteit aan planten: in de natte gedeeltes groeien o.a. watermunt, wederik, zilverschoon, diverse soorten zeggen en de zeldzame moerasgamander.

Kom je iets hogerop dan zie je diverse soorten orchideeën, waaronder de wespenorchis en de gevlekte orchis, de parnassia met zijn prachtige witte bloemetjes, ratelaar, ogentroost, brunel, klaversoorten en walstro.
Nog verder op de strandwal komen rozensoorten voor, de liguster, bramen, meidoorn, zilverpopulieren etc.

Fauna

De kudde Exmoor-pony’s en de Galloway-runderen die in het Voornse Duin grazen zoeken regelmatig de Vliegveldvallei op. De buizerd en de havik hebben goed uitzicht vanaf de boomtoppen die de vallei omringen en kun je er zien jagen. De vlakte is favoriet bij grauwe ganzen, ook zie je er de zilverreiger en reeën. De geurende bloesem van de liguster vormt een voedselbron voor rupsen van nachtvlinders,  o.a. de kleurrijke ligusterpijlstaart.

Overige bijzonderheden

Vooral in de maanden mei en juni  is een bezoek aan het Vliegveld bijzonder aan te raden vanwege de kleurrijke bloei van allerlei orchideeën-soorten.
In de winter kan het veld erg drassig zijn, houd hier rekening mee als je er wil wandelen.

Er zijn diverse wandelroutes die over het vliegveld gaan, o.a. de 12 km lange Meidoornroute, te vinden op de website van het Zuid-Hollands Landschap.
Ook de bunkerwandeling van de IVN route app komt langs het vliegveld.

Foto’s: vliegtuig: Streekarchief Voorne Putten; ijsbaan: IJsclub Tenellaplas.

okt. 2020 Marjan de Willigen