Landtong Rozenburg

Locatie

Landtong Rozenburg is een smal schiereiland tussen het Calandkanaal en Het Scheur. zie kaart

Beheerder

De Landtong wordt beheerd door Stadsbeheer Rotterdam afd Zuid-West en FreeNature.

Historie

Eiland Rozenburg en de Landtong: Het eiland Rozenburg is aangeslibd in de delta van De Maas, rond 1568 werden de eerste slibplaten ingedijkt en twintig jaar later vestigden er zich de eerste bewoners. Sindsdien ontwikkelde het eiland zich uitsluitend agrarisch.

Het Scheur (van oorsprong een tak van de delta van de Rijn en de Maas) boog naar het zuiden af ter hoogte van waar zich nu de Maeslandtkering bevindt en mondde in zee uit samen met de Brielse Maas. De duinenrijen van natuurgebied De Beer waren nog verbonden met De Hoek van Holland,

Door verzanding van de Maasmond werd rond 1860 begonnen met het graven van De Nieuwe Waterweg, daardoor werd Rotterdam voor zeeschepen rechtstreeks en snel bereikbaar.

Omstreeks 1960 werd Maasvlakte I ontwikkeld en het Calandkanaal gegraven. Hierdoor ontstond De Landtong. Een groot een smal schiereiland met een lengte van zo’n tien kilometer en een oppervlakte van 160 hectare. Vanaf deze Landtong is onder andere zicht op Maassluis, het Calandkanaal en industrie.

Bijzondere kenmerken

De Landtong van Rozenburg is een deels aan spontane landschapsontwikkeling overgelaten groene enclave in het Rotterdamse havengebied. De meest westelijke punt is een uitkijkheuvel met zicht op de Splitsingsdam in de Maasmonding, de Maasvlakte en Hoek van Holland. Er is vanaf de Scheurhaven, vlak bij de kop van de Landtong, een veerverbinding voor voetgangers en tweewielers met Hoek van Holland en de Tweede Maasvlakte.

In het gebied ligt een fietspad, midden door de begrazingsweide en langs de glooiing van Het Scheur. De natuur gaat samen met objecten zoals de Maeslantkering, nautische objecten, radarposten en windmolens. Allemaal infrastructuur die prima samengaat met de natuur op de Landtong.

Qua natuur is de Landtong in 3 delen op te splitsen.

1. Het Scheurhavenpark rondom de uitzichtheuvel.
2. Het Calandpark met manege en ATB baan.
3. De begrazingsweide.

In het hart van de landtong ligt de zogenaamde begrazingsweide, omgeven door schrikdraad. Behalve dat je gebruik kunt maken van een fietspad, kun je er kilometers lang “van-het-pad-af” eindeloos rondstruinen, met nu eens zicht op reusachtige zeeschepen, dan weer op kuddes Schotse Hooglanders. Binnen de begrazingsweide ligt een vliegveld voor modelvliegtuigen.

Bij de ingang van het gebied ligt het Educatief Informatie Centrum van het Havenbedrijf Rotterdam, dat ook per schip bereikbaar is. Dit centrum is inmiddels gesloten. Zowel bij het EIC als halverwege de begrazingsweide is een uitzichttoren. Verder loopt er een leidingstrook door het gebied, stalen buizen op ongeveer 10 meter diepte, die crude-olie transporteren van oliedepots naar raffinaderijen.

Een door mensen gemaakte, hooggelegen vlakte van gronddepots heeft zich hier in enkele decennia spontaan ontwikkeld tot een ruig duinachtig landschap. Eigenlijk zijn de grote grazers de managers en tuinarchitecten in dit gebied. Zij bepalen de inrichting van het gebied, waar deels de natuur zijn gang mag gaan. Soms kun je bij het struinen gebruik maken van de zogenaamde wissels, trekroute van de grote grazers.

Flora

De Landtong is rijk aan planten. Er zijn circa 500 verschillende soorten geteld, waarvan een fiks aantal van de Rode lijst. Bijenorchis en brede wespenorchis, rietorchissen en bosorchissen worden aangetroffen.

Fauna

Insecten doen het hier goed, evenals vele broedvogels. Plassen en poelen zitten vol eenden, ganzen en andere watervogels. Weidevogels zoals kieviten, scholekster, tureluur en grutto’s broeden er regelmatig. Tal van steltlopers en spreeuwen komen er, op doortrek. Houtsnip, watersnip en bokje overwinteren er. In de gedeelten met bos en struweel zijn spechten, nachtegaal, spotvogel, zomertortel en de buizerd te ontdekken. Er woont een kolonie blauwe reigers. De laatste 2 jaar proberen enkele lepelaars nesten van de blauwe reiger te kapen. In 2020 was er zelfs een succesvol nest. Regelmatig wordt er de waterral gespot.

Oeverzwaluwen: Van een van de gronddepots wordt ieder jaar een steile wand afgestoken. Hierin beginnen vanaf begin april oeverzwaluwen na een lange vlucht uit Zuid-Afrika met het boren van hun nestgang. In de loop van het voorjaar sluiten steeds meer paartjes zich aan bij deze broedkolonie.  Dit is een van de weinige plekken op de Landtong waar een bordje ´geen toegang´ staat, maar de wand is vanaf de Noordzeeweg goed te zien.

Overigens is de Landtong het vlinder rijkste terrein in de wijde omtrek. Alleen in Voornes Duin komen enkele soorten meer voor. Vele soorten dag- en nachtvlinders, luzernevlinder, dagpauwoog en diverse blauwtjes en zandoogjes.

Overige bijzonderheden

Er zijn meerdere parkeerplekken, de grootste parkeerplaats bevindt zich bij het EIC, maar ook bij uitkijktoren paal 83 en bij het modelvliegveld en de picknickplaats. Binnen het schrikdraad zijn honden, ook aangelijnd, niet toegestaan.

nov. 2020 Wim van Vliet