De illusie van een witte kerst

Witte kerst blijft een illusie, krachtig in stand gehouden door film en reclame. De realiteit is anders. Zelfs deze pup van de Grijze zeehond kijkt ontredderd om zich heen. Als een verzopen kat ligt hij op het “droge” in de winterregen. Onze winters zijn nat en guur in plaats van droog en koud. In het water is het aangenamer dan op het strand. Maar zijn lot is om de eerste weken van zijn bestaan op een bank of het strand door te brengen. De dikke, wollige vacht maakt zwemmen zwaar en energie verslindend.

Geboren met een witte vacht
Het verloop is bekend. Geboren met een witte vacht en een gewicht van 15 kilo wordt het jong in 17 dagen met vette moedermelk op een gewicht van 35-40 kilo gebracht. Daarna aan zijn lot overgelaten. Het proces van verharen komt daarna op gang. Na een kleine week is de vacht verhaard en glad. De pup is in staat om snel en wendbaar te zwemmen en zelfstandig vis te vangen. Twee weken na het verstoten door de moeder moet in eigen onderhoud kunnen worden voorzien. In die twee weken kan wel meer dan 15 kilo worden ingeteerd op de reserves.

Witte pups in de sneeuw, een witte kerst
Hoe mooi had het dit jaar op onze stranden kunnen zijn: witte pups in de sneeuw op het strand in de winterzon. Je begrijpt dan de functie van de witte vacht, een goede camouflage voor een jong dat in de wintermaanden geboren wordt, in noordelijke streken, en dan voornamelijk op het strand ligt. Een klein jaar geleden, rond de jaarwisseling hebben we een tijd een aantal ‘witjes’ in de winterzon op het witte zand kunnen volgen. Op afstand nauwelijks opvallend, zelfs zonder sneeuw. Maar nu zijn de vooruitzichten anders. De uitstraling van “wit, fris en vrolijk” is met dit weer veranderd in “nat en beteuterd”

(vrolijk rollend in het zand, geen speelsheid maar jeuk als voorbode van verharing)

Hoog knuffelgehalte
Het hoge knuffelgehalte van dit dier speelt hem parten. Het beeld, ook keurig in stand gehouden door de keuze van de foto’s bij dit stukje, maakt het niet makkelijker voor de zeehond en voor de strandwandelaar. Het blijft een wild roofdier met bijbehorende reflexen en gedrag. Afstand houden en met rust laten is de basis regel. De moeder zwemt voor de kust en komt met regelmaat op het land om te zogen. Bij drukte zwemt ze door. Verstoring heeft dus direct invloed op ontwikkeling en groei. Ook nadat het jong verstoten is, is rust nodig voor het proces van verharen.

Kraamkamer Hinderplaat
Voor de kust van Voorne, op de Hinderplaat liggen dagelijks meer dan 150 zeehonden te rusten. Deze bank is een populaire plek om de jongen te werpen die daar kunnen blijven liggen. Alleen bij storm en springvloed loopt de plaat nog volledig onder en slaan de jongen er af. Ze willen dan nogal eens op onze kust belanden. Met hun gehuil weten ze de moeder te roepen die om de paar uur het jong komt voeden. Onrust op het strand weerhoudt haar echter uit het water te komen. Rust, afstand houden, is dan van groot belang voor het jong.

De meeste jongen worden kort na springvloed geboren zodat de (op)voeding afgerond is en ze min of meer zelfstandig zijn voor de volgende springvloed. Een slimme tactiek van moeder om de kans op wegspoelen van de bank voor nog ongespeende jongen te vermijden.

Roep van het jong
Jongen willen gevoerd worden. Het jong van de Grijze zeehond weet op een indringende wijze de aandacht van de moeder te trekken. Dit gaat dan na het verstoten nog eventjes door, maar dan zonder het door hem gewenste resultaat. Sta je op het strand ter hoogte van de bunker resten bij de Groene Punt, dan kun je in deze periode bij windstil weer de jongen op de Hinderplaat horen roepen.

(opname Ad vd Berge)

Hoe moeten we met de pups omgaan?
Het kan dus gebeuren dat je tijdens een wandeling een jonge zeehond aantreft op het strand. Weet dan dat dit in eerste instantie een normaal iets is: jonge Grijze zeehonden horen hier. Houd afstand en laat ze met rust. Vaak zijn ze al gesignaleerd door de zeehondenwachter en hebben ze een merkteken op hun rug gekregen. Of is er een waarschuwingsbordje geplaatst. Liggen ze op een te drukke plaats of hebben ze een verwonding, is er reden voor bezorgdheid , bel dan 144 en geef de informatie en locatie door. Zie je een zeehondje op het strand, lijn vooral de hond aan. Wild dier en huisdier gaan niet goed samen. Beide kunnen bij een confrontatie ernstige trauma’s oplopen, eventueel met de dood tot gevolg. Deze maand zijn een aantal pups met bijtwonden opgevangen, zelfs een paar doodgebeten. Maar dit jaar zijn er ook honden in het gevecht onderdoor gegaan. Het gaat niet om een reekalfje maar een jong van Neerlands grootste roofdier met een zeer assertief overlevingsinstinct. Beten van een zeehond kunnen overigens ook ernstige gevolgen hebben voor mensen.

(Volwassen Grijze zeehonden, links een bul, rechts een vrouwtje)

Tenslotte
Weersverwachtingen worden dagelijks gemaakt. Aan voorspellingen zullen de weervrouwen/mannen zich niet aan wagen. Maar zoals zo vaak op Voorne breekt de zon altijd wel even door de wolken, ook op de meest grauwe dag. Onze voorspelling is dat we ook eventjes de zon te zien krijgen tijdens de kerst. En dan wordt het beeld van de pup waarmee we begonnen weer heel anders: we blijven hopen op een beetje witte kerst. Prettige feestdagen!

Ad ‘t Hart