De Euleteul december 2022

Nieuwsbrief “De Euleteul” december 2022

Hierbij alweer de nieuwsbrief van december. Het jaar is bijna voorbij.
De decembermaand is een traditionele feestmaand.
Een maand van sint en kerst, cadeautjes, lekker eten en samen zijn met de familie.
We staan straks op de drempel van een nieuw jaar en wensen elkaar dan een mooi 2023 toe.
Echter een jaar met grote tegenstellingen. Zoals grote natuurrampen in de wereld veroorzaakt door klimaatverandering. Een energiecrisis die iedereen raakt. De oorlog in een deel van Europa die het even verloor van voetbalnieuws uit een woestijnstaatje. Oók dat is de realiteit in 2022.
Terugkijkend op dit IVN jaar kunnen wij constateren dat het, ondanks alle tegenstellingen in de wereld, weer een actief en educatief jaar geweest is waarin weer heel veel mooie activiteiten plaatsgevonden hebben.
Wij willen iedereen, die IVN Stein een warm hart toegedragen heeft, van harte bedanken voor hun lidmaatschap en/of donatie.
Daarnaast willen wij alle medewerkers, die óók dit jaar weer mooi werk verricht hebben, van harte bedanken voor hun inzet, enthousiasme en expertise.
Laten we hopen- als we straks het nieuwe jaar verwelkomen- we oprecht kunnen zeggen:
Een mooi en gezond 2023 voor iedereen!

Graag Uw aandacht voor de contributie/donatie voor 2023.
Binnenkort beginnen we weer aan een nieuw jaar IVN natuureducatie en wij hopen dat
jullie ons weer zullen steunen met jullie financiële bijdrage in de vorm van contributie
of een donatie.
Rond de 17e januari zullen wij de contributie of donatie innen van diegenen die toestemming hebben gegeven voor automatische incasso.
Wij vragen de leden/donateurs die niet met automatische incasso betalen om de contributie van
€ 24,– ( plus € 17,– als u geabonneerd bent op de Natuurgids) of de donatie van € 12,– vóór 31 januari 2023 aan ons over te maken.Huisgenoot-leden betalen € 10,–. Wij willen u vragen om deze bedragen over te maken via internet bankieren op rekening NL40 RABO 0149 205414 t.n.v. IVN Stein.
Voor verdere informatie kunt u terecht in ons Natuur Educatie Centrum de Boschhook, Steinerbos 2a, op dinsdagmorgen en zaterdagmorgen van 10.00 tot 12.30 uur.
U kunt ons ook bereiken via het email adres: infoIVNStein@gmail.com.

Een korte terugblik op enkele activiteiten van de afgelopen periode.

Natuur- en cultuurwandeling van woensdag 16 november
Het was een mooie, 15 km lange wandeling, langs de prachtige kastelen rondom het fraaie dorpje Voerendaal. Men genoot van het gezellige gezelschap bestaande uit 17 personen én het mooie weer. Via het mooi aangelegde park in Voerendaal kwamen wij bij een goed verzorgde pauze plek “Gasterij de Koffiemolen”. Verder lopend kwamen wij bij het kasteel TerWorm waar nog een groepsfoto werd gemaakt door een passant die het wel leuk vond om het wandelgezelschap spontaan op de kiek te zetten. Het weer was overweldigend.

Boomfeestdag van woensdag 16 november

Basisschoolleerlingen gingen samen met leerkrachten, ouders, vrijwilligers van IVN Stein, medewerkers van Stichting De Rollen, groenbedrijf Henssen en het gemeentelijke wijkteam aan de slag in het Heidekamppark. Er werden 20 bomen geplant en een aantal grotere struiken.
Onder vakkundige leiding hebben 59 kinderen van de basscholen De Avonturijn uit Berg aan de Maas en De Maaskei uit Stein, met veel enthousiasme,  bomen en struiken geplant in het Heidekamppark.
Ook werden er regenwormen uitgezet en houtsnippers verdeeld over de nieuwe speelplek. Wethouder Joep Ummels was namens het collegebestuur aanwezig om de handen uit de mouwen te steken. De leerlingen hebben flink wat werk verzet. Vooraf twijfelden sommige kinderen of zo’n Boomfeestdag wel een beetje leuk is.
Gelukkig vertelden diezelfde leerlingen ter plekke enthousiast tegen hun leerkracht het echt een superleuke ochtend was. De kinderen hebben echte, dikke regenwormen bij de bomen uitgezet. De wormen zorgen voor een verbetering van bodemkwaliteit. Dat was natuurlijk erg spannend! Hier en daar wat twijfelende handjes en gegil, maar uiteindelijk is met veel zorg iedere worm bij de bomen geplaatst.
Sommige wormen hebben zelfs namen gekregen, zoals Willem de Worm.
Alle geplantte bomen kregen een naam van de kinderen.

Wat staat er de komende tijd op ons programma.

Natuur-en Cultuurwandeling op woensdag 21 december
Alweer de laatste IVN wandeling van het jaar 2022.
Deze 16 km lange wandeling gaat door het Danikerbos en we lopen rondom Munstergeleen.
De eerst paar kilometer zijn met wat klimmetjes, hierna vlak. We hebben een mooie pauze plaats aan de vijver bij het stadspark in Sittard. Wij volgen de Geleenbeek en bezoeken de Kapel van Pater Karel.
Op het einde van de wandeling gaan wij naar de ”Dikke Daniker” om nog te genieten van een drankje.
Willen de wandelaars die rechtstreeks naar de startplaats gaan dit doorgeven aan de onderstaande personen met telefoonnummer!
Deelnemers wandelen voor eigen verantwoording en voor eigen risico.

Verzamelen: ingang Steinerbos,  Mauritsweg, Stein om 8.45 uur.
Vertrek: 9.00 uur.
Parkeren bij de manege Ten Eysden in Geleen.
Startplaats: Dikke Danikker

Bijdrage IVN leden:  gratis
Bijdrage niet IVN leden: € 2,00
Carpoolen: € 1,50

IVN Wandelteam
Wil Pisters: 0620697739
Toine Hermans:  0641062800

Wist je dat?

De Nordmann spar de Rolls Royce onder de kerstbomen is?
Deze naaldboom (Abies Nordmanniana) kennen we natuurlijk als een van de mooiste kerstbomen. Door zijn mooie vorm en compacte groei is het een prachtige boom.
Ook de zachte, glimmende naalden die blauwgroen kleuren zijn heel decoratief.
De Nordmann spar, ook wel de Kaukasische of Krimspar genoemd, komt oorspronkelijk uit de omgeving van de Zwarte Zee (Turkije, Armenië, Georgië, Noord-Kaukasus).
Hij is in 1838 door de Duitse botanicus Alexander von Nordmann in West-Europa geïntroduceerd.
In het UNESCO Werelderfgoedreservaat “Westelijke Kaukasus” zijn exemplaren gemeten met een hoogte van 85 meter, daarmee is hij de hoogste boom is van Europa.
Ook in West- en Centraal-Europa doet hij het zeer goed. In vele parken en collecties zijn prachtige exemplaren te vinden. Bomen van meer dan 40 m hoog zijn geen zeldzaamheid.
Het is de meest verspreide zilverspar in onze parken. De boom is in Europa ook veel aangeplant voor de productie van hout, dat wit van kleur is.
De Nordmann- spar wordt de laatste jaren steeds meer aangeboden als kerstboom vanwege de mooie vorm, de dikke, zachte naalden en de decoratieve kegels. Bovendien behoudt hij zeer goed zijn naalden. De takken van deze prachtige boom staan vanaf de grond in kransen rondom de stam, en buigen elegant naar beneden. De zijtakken staan in twee rijen min of meer tegenover elkaar.
De katholieken vonden dat “de kerstboom” niet bij het kerstfeest hoorde. Het kerstfeest diende sober te zijn en een frivool versierde boom leidt alleen maar af van waar het kerstfeest over gaat:
de geboorte van Jezus. Het waren de protestanten die de kerstboom omarmden en uiteindelijk naar Nederland haalden.

Elk jaar een vijfde van de dassen populatie sneuvelt in het verkeer?
De (Europese) Das (Meles Meles) is een roofdier behorend tot de familie der marterachtigen.
Hij verblijft overdag in een netwerk van ondergrondse tunnels, dat een burcht wordt genoemd. Burchten worden van generatie op generatie gebruikt en kunnen eeuwenoud zijn.
De Das is een nachtdier en schuifelt met zijn neus aan de grond in zijn territorium rond, op zoek naar langzaam bewegende prooien en plantaardig voedsel. Hij is daarmee een opportunistische alleseter en geen typisch roofdier, omdat hij niet actief op prooien jaagt. De Das heeft een opvallende vachttekening: de dekharen op de rug zijn wit aan de basis, gevolgd door een zwarte band en wit aan de punt. De bovenzijde van het dier lijkt daarmee grijs van kleur. De onderzijde en poten zijn zwart met op de buik vaak bruine haren.
Op de kop lopen twee brede zwarte strepen, van de snuit via de ogen naar de oren en het achterhoofd. Hij heeft een wigvormig lichaam, met een vrij kleine kop en een lange snuit.
Ook heeft hij korte, stevige poten en een korte staart. Mannetjes zijn iets groter dan vrouwtjes.
Het verschil tussen vrouwtjes- en mannetjes dassen is vrijwel niet te zien. Dassen zijn alleseters. Ze zijn slechte jagers en eten wat ze voor de neus tegenkomen.  Door hun luidruchtige manier van foerageren ontsnapt vrijwel alles wat alert is.
Ze eten daarom voornamelijk regenwormen, die ze ‘s nachts in weilanden en open gebieden opsporen. Verder eten ze bosvruchten, gevallen fruit, noten, eikels, knollen, maïs, koren, paddenstoelen, knaagdieren, slakken, kevers, hommel- en wespenbroed, en eieren van grondbroeders zoals eenden of weidevogels.
Dassen leven in “burchten” deze gaan soms generaties lang mee en worden continu uitgebreid.
Ze worden over het algemeen gegraven tussen struiken en in heggen en houtwallen.

De burcht heeft drie tot tien ingangen, die één tot tien meter van elkaar verwijderd kunnen liggen.
In de zomermaanden zijn ze soms actief voor zonsondergang, maar meestal blijven ze tot na zonsondergang in hun hol. In de wintermaanden, van november tot februari, komen ze minder vaak naar buiten. Dassen houden geen winterslaap, wel winterrust, hetgeen inhoudt dat ze minder actief zijn. In de herfst kunnen dassen tot wel tien uur van hun burcht wegblijven.
Ze leggen dan een wintervoorraad aan.
Een territorium is meestal zo’n dertig tot vijftig hectare groot.
Binnen een hectare leven meestal vijf tot acht volwassen dieren, hoewel het aantal varieert van twee tot vijfentwintig, met hun jongen, die één burcht delen. Dassen leven in groepjes die clans genoemd worden. In februari worden de meeste jongen geboren. Per worp krijgt een dassenvrouwtje één tot vijf jongen. De jongen zijn blind en roze, met een dunne grijze vacht. Na vijf weken gaan de ogen open en na vier tot zes weken komt het melkgebit door. Als de dassen twaalf weken oud zijn, hebben ze hun volwassen gebit. Na acht weken verlaten de jongen voor het eerst de burcht.
De zoogtijd duurt minstens twaalf weken, maar bij voedselgebrek kan de zoogtijd tot zes maanden duren. Mannetjes zijn na negen tot achttien maanden geslachtsrijp, vrouwtjes na twaalf tot vierentwintig maanden. Meestal blijven dieren hun hele leven bij dezelfde burcht, maar het komt geregeld voor dat dieren op een gegeven moment de burcht verlaten om zich aan te sluiten bij een andere. De dieren sluiten zich soms aan bij naburige groepen, maar ze kunnen zich ook enkele kilometers verderop vestigen.
Dassen worden in het wild maximaal veertien jaar, in gevangenschap tot zestien jaar.
De gemiddelde leeftijd van dassen in Nederland is echter maar vijf jaar, omdat elk jaar circa een vijfde van de populatie sneuvelt in het verkeer.
De drie grootste populaties bevinden zich op de Veluwe, Zuid-Limburg en de Maasvallei.

Een mooie opbrengst uit onze moestuin (verslag Adje Pisters).
Vele jaren ben ik al lid van IVN Stein. Het laatste jaar als vrijwilliger/medewerker.
De moestuin kwam op mijn pad nadat ik de cursus moestuinieren Stap voor Stap heb gedaan bij IVN Stein.
Maar dan begint het echte werk, heel spannend. Hoe begin je én hoe gaat het verder met alle plantjes die gaan groeien? Toch lukte het mij om er groenten uit te halen die ook gretig werden afgenomen door andere medewerkers van IVN. Rabarber, rode bieten, radijsjes, wortel, sla, kool en tomaat. Het was fijn om hier gebruik van te maken en een paar heerlijke gerechten op tafel te zetten.
Die werden genuttigd op de zaterdag en uitgedeeld. Zoals wortelcake, tomatensoep en de chutney van groene tomaten.
Nu de moestuin winterklaar is begin ik mij voor het volgend seizoen te oriënteren op welke groenten erin komen te staan. Dat is even puzzelen want je kunt niet zomaar alles naast elkaar zetten.
Er is een plan gemaakt en dan maar hopen dat er volgend jaar weer een fijne oogst uit komt.

Foto: Adje Pisters

Spreuk van de maand.

Vrienden zijn als sterren, je ziet ze niet altijd, maar je weet dat ze er altijd zijn.

Hierbij willen wij iedereen van harte bedanken die IVN Stein weer gesteund heeft.
Het heeft ons goed gedaan.
Nu weer op naar een beter jaar voor iedereen!
Maak er mooie feestdagen van en een gezond en gelukkig 2023.

                           

www.ivn.nl/stein
e-mail: infoivnstein@gmail.com
Like ons op facebook, dan bent u steeds op de hoogte van het laatste nieuws!
www.ivn.nl/afdeling/stein