Verslag thema-avond op 12 september 2018
Verslag van de thema-avond van woensdag 12-09-2018
Steenuilen
In de “Zonnebrinkkerk” in Winterswijk hield Ronald van Harxen voor een kleine 60 aanwezigen een boeiende presentatie. Al vanaf 1986 doet hij samen met Pascal Stroeken systematisch onderzoek naar steenuilen: 4 Keer per seizoen kasten controleren, jonge vogels ringen, tellen en meten, broedtijden, uitvliegtijden en alle prooien noteren. Dat betekent van april tot begin juli ieder weekend in touw en alles vastleggen in jaarlijkse veldboekjes, een waardevolle schat aan wetenschappelijke informatie. In 1998 hebben Ronald en Pascal besloten het onderzoek meer kwalitatief in te richten. Dat betekende een andere aanpak, minder nesten , maar bijv. ook controle op parasieten en prooidieronderzoek.
“Earlywarning”, de vinger aan de pols houden, is nu deel van het onderzoek. Wat er zoal door de uiltjes naar binnen gesleept wordt geeft immers veel informatie over de kwaliteit van de leefomgeving. Positief is bijvoorbeeld de opmars van de grote bosmuis uit Duitsland, een prima prooi voor de steenuil, want hij weegt wel 50 gram, tegen een gewone bosmuis 20. Hoe meer muizen, des te meer steenuilen. Zo was 2014 een topjaar, vanwege een record aan veldmuizen.Tip: Als je steenuilen wilt helpen, maak het dan de muizen naar de zin, leg bijvoorbeeld takkenrillen aan en bestrijd ze niet met vallen en gif.
Voordat de jongen geboren worden, dropt het mannetje al muizen in het nest. We zagen mooie beelden van hele klonten muizen, met als record 46! De jongen worden gevoerd met kleine prooien, rupsen, wormen, loopkevers en vooral: meikevers, per jong 8 meikevers per dag. Woon je in het buitengebied, accepteer dan ook de lasten en zie af van bestrijdingsmiddelen, want de meikever is het laatste grote insect. Het verdwijnen hiervan zou een ramp zijn voor de steenuil.
Na de pauze zagen we beelden uit “Beleef de lente” met deskundig commentaar van Ronald. Sinds er camera’s geplaatst zijn, neemt de kennis over het gedrag van steenuilen toe. Een groep enthousiaste observanten houdt 24 uur per dag nauwkeurig bij wat er zoal in en om de kasten gebeurt en dat is soms dramatisch. Zo was het publiek in de zaal even helemaal stil bij het zien van de beelden van een mannetje steenuil, wiens vrouwtje verongelukt is. Hij doet wanhopige pogingen de broedzorg over te nemen, maar het lukt hem niet zowel de jongen warm houden als voor voedsel te zorgen. De jongen gaan dood. Maar de natuur is meedogenloos: het mannetje peuzelt zijn jong op. De volgende dag laat hij zijn baltsroep horen en het lukt hem een nieuw vrouwtje te vinden ( een vroeger buurmeisje!) Helaas is een nieuw legsel niet gelukt, maar voor ons als publiek voelde het toch als een happy end .
Boeken: De Steenuil, door Ronald van Harxen en Pascal Stroeken (Bijna uitverkocht, aan een nieuwe versie wordt gewerkt)
Op zoek naar natuur en erfgoed rond Winterswijk,door Ronald van Harxen, uitgave ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de KNNV te Winterswijk,
Website: http://www.steenuil.nl
Tekst: Lies Jacobs Foto’s: Marion van Noord
