Lezing kiekendieven goed bezocht

Uithuizen –  Madeleine Postma, werkzaam bij het Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels (GKA), nam ons 16 januari tijdens een lezing mee in de bijzondere wereld van de kiekendieven.

Allereerst vertelde Madeleine over de verschillende soorten die in Nederland voorkomen; de bruine, de blauwe, de grauwe en de steppe kiekendief. Met name de vrouwtjes zijn niet makkelijk uit elkaar te houden. De kiekendief is een elegante roofvogel die jaagt, op het gehoor, tegen de wind in laag over de grond met de vleugels in V-vorm.

Grondbroeder
De kiekendief broedt op de grond, en legt 1 tot 6 eieren. De broedtijd duurt ongeveer een maand, en daarna duurt het nog ruim een maand voordat de jongen kunnen vliegen. Dat levert een probleem omdat de gewassen al gemaaid/geoogst worden terwijl de jongen nog niet kunnen vliegen. Daarom worden de nesten opgespoord. Dit gaat veelal door het observeren door veel vrijwilligers. Een drone wordt ingezet om de exacte locatie te bepalen. Dankzij de medewerking van bijna alle boeren kunnen de nesten beschermd worden.
Het nest van de blauwe en de grauwe wordt beschermd met een gazen kooi, zodat predatoren zoals de vos en marterachtigen er niet bij kunnen. Ook kan het gewas de vogels niet verstikken als door regen het graan omvalt. Ook de bruine kiekendief broedt meer en meer in akkers. De bruine kiek laat zich minder makkelijk beschermen.

Na het uitvliegen worden de nesten opgeruimd en worden braakballen gezocht. Die geven een beeld wat de vogel eet. Het zijn voornamelijk muizen, maar soms ook kleine vogels en insecten.

Ringen
De jongen van de grauwe en blauwe kiekendieven worden geringd. Bij het ringen wordt vastgelegd hoe het met de conditie van de vogels is. Dat is o.a. te zien aan de veren of daar ook hongermaliën zichtbaar zijn. Aan de oogkleur en pootdikte kan afgelezen worden om welk geslacht het gaat. En met de vleugellengte kan men inschatten hoe oud de jongen zijn. De kleurringen zijn met goede apparatuur van verre afleesbaar. Het eerste jaar is voor de jongen het moeilijkste. De overlevingskans is dan slechts 32%.

Zenders
Ook worden vogels gezenderd. Door het zenderen kan je heel veel informatie krijgen. In het najaar vliegen de grauwe en bruinw kiekendieven naar Noord-Afrika. Ze trekken niet in groepen zoals zwaluwen, maar het ieder voor zich. De vogels vliegen ca. 250 tot 300 km per dag. Gemiddeld vliegt een grauwe kiekendief ruim 57.000 km per jaar. Onderweg verblijven ze soms langere tijd op doortrekplaatsen om op te vetten. In Afrika eten de vogels met name sprinkhanen. Door de verdroging is het aan van de winter moeilijk om nog aan voedsel te komen. Ook komen er steeds meer zandstormen voor in Zuid-Afrika die het de vogels moeilijk maakt.
De blauwe kiek blijft juist in Nederland, terwijl er ook soorten uit Scandinavië en Rusland in ons land de winter doorbrengen.

Madeleine heeft ook verteld hoe ze op zoek zijn naar passende maatregelen om de populaties in stand te houden en het liefst te vergroten in het steeds veranderende landschap (verstedelijking, meer wind- en zonneparken etc.)

Meer info:
* https://grauwekiekendief.nl/ (hier kan je bv de trek volgen)
* https://www.youtube.com/watch?v=LH5svcNHixA (kort filmpje)

Er waren 36 aanmeldingen voor de lezing over kiekendieven. Door de sneeuwval en door ziekte was de opkomt iets lager maar nog altijd heel goed.