Onze slechtvalken

Al vele jaren huist er een paartje slechtvalken in de torens van de Brigidakerk in het centrum van Geldrop. Het paartje leefde er onopvallend. Hoewel de zijpunten van de torens wel de aanwezigheid van vogels verraadden – gezien de witte plekken die alsmaar groter werden- was het onduidelijk of de vogels in de toren broedden. Aangenomen werd dat vele jaren achtereen wel eieren werden gelegd, maar vermoedelijk werden deze in de op de hoeken uitstekende dakgoten gedeponeerd. Bij de eerste de beste regenbui verdwenen de eieren dan ook via de regenpijp. Slechtvalkenkindergeluk zat er dus niet in.

De stichting Stadsnatuur in Eindhoven is een pleitbezorger voor o.a. veilige broedplaatsen voor de slechtvalk. De van oorsprong bewoner van steile rotswanden en kliffen verblijft inmiddels graag in stedelijke gebieden met voorkeur voor heel hoge flats en kerkgebouwen.  De vogel moet dus een handje geholpen worden. Daarom zijn speciale nestkasten ontwikkeld voor de slechtvalk. Een zware kist met een metalen aanvliegrooster en kiezelstenen als nestmateriaal.

Toen de gelegenheid zich voordeed,  kon dit gevaarte in de linker kerktoren worden getakeld.

De nestkast werd voorzien van een camera en het lief en leed van onze slechtvalken kon voortaan in de huiskamer worden gevolgd. We spreken van het jaar 2017. En er kwam leven in de nestkast. De duiven wisten de kast meteen te vinden. Maar wat er ook gebeurde, slechtvalkenbezoek bleef achterwege. De vogels balsten volop ieder jaar, prooi was er voldoende, gezien de vele duivenlijken in de buurt, maar broeden: Ho maar.  En ieder jaar was de teleurstelling groot, geen broedgeval van onze valken. Het leek erop dat alle moeite tevergeefs was geweest. Dan wordt het 2021. Vier jaar hing de nestkast er al. En in het voorjaar wederom niks. De duiven hebben weer bezit genomen van de kast. Maar als een donderslag bij heldere hemel valt eind augustus het vrouwtje op de klep en ramt de duiven naar buiten. Zoiets van, dit is voortaan ons huis. Ook nadien komt manlief ooghoogte nemen.  Maar het broedseizoen is al lang voorbij. Met spanning wordt naar 2022 uitgekeken. Tussentijds wordt de kast weer genegeerd.

En dan wordt het februari 2022.  Het paartje is duidelijk op inspectie. Wat onwennig bezoeken ze samen de kast.  Nu moet het gebeuren. Het vrouwtje bezoekt steeds meer de kast en het mannetje draagt kleine prooien aan. Op het moment dat dat een vink en later een lijster aangeleverd zijn, is het duidelijk dat ze een kinderwens hebben. Het vrouwtje geeft maar al te graag haar jawoord. En dan wordt het wachten. Hoewel het  duidelijk is dat ze broedt, is nog onduidelijk, wat er onder haar gebeurt.  Bij het verzitten kunnen soms even de eieren worden gezien.  Het zijn er drie.

Dan volgt een stille broedperiode. Gedurende een maand wordt vrijwel roerloos het broedsel warm gehouden waarbij het mannetje bij de voordeur de maaltijd afgeeft. Met tussenpozen van een paar dagen worden dan uiteindelijk twee jongen geboren. Er is dus een duidelijk verschil in grootte.

Ze zijn al behoorlijk uit de kluiten gewassen, als ze zelf meehelpen de duiven te ontleden. Het zal in totaal zes weken duren, voordat ze het nest kunnen verlaten. Op 11  mei worden ze geringd. En op 30 mei is het dan zover. Nummer één verlaat de kast en blijft wat onbeholpen in de galmgaten zitten,  nauwlettend gadegeslagen door moeders. Nummer twee is wat minder avontuurlijk. Een dode houtduif op het rooster geeft haar het laatste duwtje de kast te verlaten.

Op 1 juni kiest ook deze het luchtruim. Ik heb zowat het hele proces via de webcam kunnen volgen. Iedere dag even naar mijn slechtvalkjes kijken. En iedere dag genieten. Ik heb ze nog een paar keer rond de torens zien vliegen.

En nu is het stil. De vele veren en de witte uitwerpselen in de kast herinneren er alleen nog aan dat deze kast dit jaar slechtvalkenkinderkamer is geweest. In de nestkast is het ineens akelig stil.

Alleen een restant van een prooi ligt nog naast de kerktoren. Het is duidelijk dat niet alleen houtduiven op het slechtvalkenmenu staan.

Volgend seizoen gaan we er weer goed voor zitten.   

Vogelaar

De foto’s zijn aangeleverd door de familie Van den Boom.