September 2023 – Voedselbosje
Wist je dat er in het Wisentbos ook een stukje voedselbos bestaat? Wanneer je langs de slagboom van het Wisentbos helemaal naar de Lage Vaart gaat, sla je linksaf. Daarna neem je het eerste zandpad rechts en daarna links en je ziet het voedselbos voor je liggen.
De meeste mensen kennen bossen als donkere plekken met alleen maar hoge bomen. Lange boomstammen zijn vaak even oud en even recht, maar als er een forse storm langskomt zijn ze allemaal op dezelfde manier de klos.
In een dennennaaldenbos is het vaak heel stil. Er is eigenlijk heel weinig te eten voor insecten, vogels en al het andere leven.
Een voedselbos ademt de sfeer van een natuurlijk bos, maar is eetbaar (foto boven).
Het is een ontwerp met bomen, struiken, planten en kruiden in verschillende lagen. Je vindt er veel eetbare gewassen, maar ook ondersteunende soorten die de veerkracht en biodiversiteit verhogen. Je kunt er plukken, gewoon genieten, spelen, ontmoeten, leren, én het bruist van het leven.
De lagen van het voedselbos
Je kunt in een voedselbos wel 7 lagen onderscheiden:
- De hoge kruinlaag met bijvoorbeeld de tamme kastanje en de okkernootboom (40 meter hoog)
- De lage kruinlaag met appels (20 meter hoog)
- De hoge struiklaag met de hazelnoot en de mispel
- De lage struiklaag met de bramen
- De kruidlaag met de brandnetel en de berenklauw
- De kruiplaag, een bodenbedekker van bijvoorbeeld daslook en hondsdraf
- De klimlaag met klimmers als klimop
Welke bomen vallen in het voedselbos in het Wisentbos op?
Een paar bomen en struiken zeker.
Allereerst de tamme kastanje (foto rechts). Zie je een flinke boom (15 tot wel 30 meter) 
waarvan de gerimpelde schors spiraalsgewijs over de stam loopt. Dan heb je vast de tamme kastanje voor je! Het blad van de kastanje is langwerpig en loopt uit in een spits. De rand van de bladeren is getand. De bloei trekt veel bijen aan die zo voor de bevruchting zorgen. De vrucht van de tamme kastanje is een noot die met twee tot vier stuks in een bolster zitten. Deze bolster wordt gevormd door schutbladen. De vruchten kunnen, nadat de stekelige bolster is verwijderd, worden gepoft, geschild en gegeten. Dit is in tegenstelling tot de kastanjes van de giftige paardenkastanje. De herfst is de tijd dat de rijpe vruchten vallen. Gaaien, kraaien en muizen eten de kastanjes. Zij zorgen ervoor dat de bomen zich in het wild verspreiden.
De okkernootboom (foto rechts) meestal walnoot genoemd naar zijn vruchten kan ook wel 30
meter hoog worden. De boom is gemakkelijk te herkennen aan zijn geveerde bladeren. De bladeren staan in paren tegenover elkaar. De rand van het blad is gaaf.
De vrucht noem je een steenvrucht. De groene vleesachtige buitenschil met witten puntjes valt op. De bolvormige vruchten zijn zo’n 3,5 cm groot. Binnenin zit de noot met de harde gerimpelde schaal.
Dan de wilde appel (foto links). Deze boom was een van de genomineerde tuinhelden in de gemeente Dronten. De hoogte kan 10 tot 12 m bedragen. Het is een wat warrige boom. De bladeren zijn eirond tot ovaal en hebben een fijn gezaagde wat omgekrulde rand. De bijen zorgen voor de bestuiving. Voor vogels is de wilde appelboom een uitstekende schuilplaats en daarnaast eten de vogels ook graag van de appels. Ook vlinders, bijen en anderen insecten zijn gek op de bloemen en eten ook van de vruchten. Wilde appeltjes zijn niet zo lekker voor mensen; ze hebben een zure, wrange smaak. De gekweekte appels hebben grotere vruchten die vaak veel zoeter zijn.
En tot slot de mispel (foto rechts).‘Zo rot als een mispel…?’ Wat bedoelen ze daar nu precies mee? 
Zo rot als een Mispel is nogal een negatieve uitdrukking. Het betekent: ‘helemaal verrot, door en door rot’. Mispels moeten juist rotten om smakelijk te worden. Ze moeten zacht worden want een harde mispel is namelijk niet te eten. Dat gebeurt vaak na de eerste nachtvorst. Ze mogen echter ook weer niet te lang hangen want dan gaan ze schimmelen en zijn ze niet meer eetbaar. ‘Zo rot als een mispel” slaat dus in feite op een lekkernij.
Mispel is een struik van ongeveer 6 meter. In het najaar is de plant goed te herkennen aan de vrijstaande vruchten. Ze lijken op appeltjes maar hebben altijd een ‘kroon’.
Heel dicht bij huis een voedselbos hebben, dat zou ideaal zijn. Dan kun je dagelijks oogsten, en kan je ook nog eens genieten van de soortenrijkdom die in de eettuin ontstaat.
Tegenwoordig is dit mogelijk. Je kunt er een kopen van 4m2 tot 10 m2. IVN heeft de afgelopen tijd al 40 voedselbosjes aangelegd bij pleinen van een school of de kinderopvang.
Johan Bonsink
