‘Overheid koop grond voor toekomstbestendig Nederland’

Oproep acht maatschappelijke organisaties aan politiek

De overheid moet zelf grond gaan opkopen van stoppende melkveehouders om ons land toekomstbestendig te maken. Door een tekort aan grond blijven nu een heleboel plannen voor landbouwtransitie, natuurherstel en groen bij de stad slechts bij prachtige idealen. Daarin moet verandering komen. Acht maatschappelijke organisaties, waaronder IVN Natuureducatie, roepen de overheid daarom op om zelf regie te gaan voeren over het grondbeleid.

Om Nederland klaar te maken voor de toekomst staan we voor een heleboel uitdagingen. Er is behoefte aan een duurzame landbouw, waarin boeren perspectief hebben en ook de natuur kan floreren. Ook willen we een land waar ruimte is voor vogels en andere dieren en waar tegelijkertijd plek is voor ons mensen om in een groene omgeving te ontspannen. De afgelopen jaren zijn er door de overheid heel wat plannen gepresenteerd en omarmd, maar er is echter nog geen enkele voortgang geboekt. Vooralsnog blijven de plannen voor de landbouwtransitie, natuurherstel en groen bij de stad bij nutteloze papierstapels. Om deze plannen uit te voeren is namelijk grond nodig. Veel grond. En die grond is er niet. Op initiatief van Vogelbescherming Nederland roepen diverse organisaties de politiek nu op om deze stiltand te doorbreken.

Doorbreken impasse
De organisaties vinden het hoog tijd dat de overheid voortvarend grond gaat aankopen om een einde te maken aan de huidige impasse. Jaarlijks stoppen er namelijk tal van melkveehouders. Door gebruik te maken van het zogenaamde voorkeursrecht kan de overheid een deel van die grond tegen de marktwaarde kopen. Vervolgens kan die grond worden ingezet voor natuurinclusieve landbouw, natuurherstel en natuur bij de stad. En dat zijn precies de opgaven die Nederland het hoofd moet bieden.
Boeren die een natuurvriendelijk bedrijf willen starten, krijgen op deze manier de mogelijkheid onder voorwaarden grond aan te kopen voor een lagere grondprijs zodat het voor hen ook rendabel wordt.

100.000 ha voor 5 miljard
De organisaties achter de oproep hebben berekend dat er in vijf jaar tijd circa 100.000 hectare grond beschikbaar komt. Het opkopen van deze grond kost de overheid zo’n vijf miljard euro. Dat klinkt als veel geld, maar dit bedrag past makkelijk binnen de 24 miljard die het huidige demissionaire kabinet had uitgetrokken voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied. De maatschappelijke organisaties hopen dat voldoende politieke partijen de oproep overnemen, zodat de coalitie die straks wordt gevormd, kiest voor deze grondige aanpak.

Zie hier de brief, die op 13 november 2023 is verstuurd aan alle politieke partijen:

TK23 Grondoproep politiek (PDF)

De organisaties achter de oproep: Vogelbescherming Nederland, IVN Natuureducatie, Natuurmonumenten, LandschappenNL, De Natuur en Milieufederaties, Natuur&Milieu, SoortenNL, Transitiecoalitie Voedsel.