Ode aan de hommelkoningin

Hommels zijn de bekendste wilde bijen. Ze leven, in tegenstelling tot de meeste bijensoorten, in een volkje, net als de honingbij. In het vroege voorjaar, als de temperaturen weer wat omhoog gaan, kun je de eerste hommels in je tuin zien vliegen. Hebben we een warme winter, zoals nu, dan kan je ze zelfs al eerder zien. Dikke, langzaam en laag vliegende hommels; deze eerste pluizige zoemende bolletjes, dat zijn de hommelkoninginnen!

Een hommelkoningin is een bevrucht vrouwtje dat zich de hele winter heeft verstopt. In de vroege lente komt ze tevoorschijn, op zoek naar nectar en stuifmeel van vroegbloeiende planten, zoals krokussen, klein en groot hoefblad en wilg. Hoog bezoek dus in je tuin, op zoek naar een nieuw ‘paleis’. Dat kunnen oude muizenholletjes zijn, nestkastjes, holle bomen. Heeft ze haar nest gevonden, dan legt ze daar haar eerste eitjes op een broodje van stuifmeel en gaat zitten broeden. Voordat de koningin gaat broeden heeft ze van was twee tonnetjes gemaakt, waarin ze honing heeft opgeslagen. Tijdens het broeden leeft ze van die honing en daar haalt ze ook de energie uit om de boel op 37 graden te houden.

Uit de eitjes komen de eerste werksters, die het vinden van voedsel en het bouwen en onderhouden van de kolonie overnemen van de koningin. Die gaat vanaf dat moment namelijk alleen nog maar eitjes leggen, wel honderden. Een aantal weken draait dit systeem op volle toeren. Maar na een maand of drie komt daar verandering in. Dan komen er niet meer alleen werksters uit de eitjes van de koningin, maar ook mannetjes (darren) en nieuwe koninginnen. De nieuwe koninginnen gaan paren, waarna de mannetjes sterven. Ook de rest van de kolonie sterft, inclusief de oude koningin. De enigen die overleven zijn de nieuwe koninginnen. Zij zijn bevrucht, eten zich vol met een voorraadje voedsel en zijn zo klaar om te overwinteren. Waarna het hele verhaal in het voorjaar weer opnieuw begint!

Welk dier verdient volgens jou een ode?

Laat het ons weten en wij gaan op zoek naar de interessantste feiten over dit dier. Mail naar mensennatuur@ivn.nl.

Ben jij al lid van IVN?

Deze vraag komt uit het Mens en Natuur, het ledenmagazine van IVN. Elk nummer staat boordevol interviews, reportages, praktische tips, nieuws en meer. Als lid van IVN geniet je van vele voordelen en ontvang je het magazine vier keer per jaar gratis.

Word lid

Bronnen: natuurmonumenten.nl, troskompas.nl, Joop Verburg van Natuurvereniging Zuidwolde