Utrechtse Stadsfossielen

Fossielen vind je niet alleen in afgelegen groeves of langs verre stranden, ook in de dorpen en steden zijn fossielen te zien. Je moet alleen maar weten waar je moet kijken. In stenen, muren en stoepen zijn vaak hele mooie fossielen te vinden.

► Wat is een fossiel?

Fossielen zijn overblijfselen van een leven van lang geleden. Het zijn planten, dieren of eencellige organismen geweest, vaak miljoenen jaren oud. Ze blijven bewaard omdat er hele specifieke omstandigheden zijn: het organisme is ingesloten in een sediment, zodat het niet kan verrotten. En er is een hard gedeelte, zoals een skelet of schelp. Gewoonlijk verrotten de weke delen van het organisme. De harde delen, zoals een schaal of een in- of uitwendig skelet, blijven over en kunnen fossiliseren. Dit proces van fossiliseren kan honderdduizenden tot miljoenen jaren duren.

Fossielen kunnen grote skeletten zijn, of kleine zeeschelpen. Een andere vorm van fossielen zijn de spoorfossielen. Dan zijn er afdrukken, sporen en paden te zien, zoals pootafdrukken van dinosaurussen of wormgangen.
Het oudste fossiel is 3,5 miljard jaar oud. Dit is het eerste bewijs voor leven op aarde. Het zijn hele kleine fossielen.

► Waar vind je fossielen in de stad?

In Utrecht zijn talrijke fossielen vindbaar in de hardsteen, in gevelplaten, stoepen en raamdorpels. Mischien heb jij al eens z’n fossiel bij jouw in de buurt gespot.  Je vindt de fossielen vooral in en om oude gebouwen, overal waar natuursteen is verwerkt kun je er een tegen komen. En wat dacht je van de natuurstenen vloeren in winkelcentra zoals Hoog Catharijne.

► Soorten stadsfossielen:

Er zijn verschillende soorten fossielen te vinden in de stad. De meest voorkomende stadsfossielen in Utrecht worden hieronder tijdens de actieperiode van de #Stadsfossiel030-speurtocht omschreven:

• Stromatolieten
• Bekersponzen
• Wormgangen
• Brachiopoden
• Kolonievormende en solitaire koralen
• Micheliniakoraal
• Orthoceras
• Ammonieten
• Belemnieten
• Rostroconchen
• Oesters
• Zeelelies

Houd je ogen dus goed open op straat, want dit soort fossielen kun je op heel erg veel plekken tegenkomen! En kom je fossielen tegen? Maak deze dan nat met plantenspuit of natte spons, hierdoor zijn ze veel duidelijker te zien. En zien er nog mooier uit!

► Handig bij het zoeken:

Zoekkaart Utrechtse Stadsfossielen

Bronnen:

• Jelle Reumer – Stadsfossielen – Kijk waar je loopt (2021) (Historische uitgeverij)
• Ton Lommers – Stadsfossielen spotten (IVN) via https://www.ivn.nl/nieuws/ideeenbundels-voor-natuurgidsen
• UMU – Fossielenjacht https://umu.nl/museum-online/speurtocht-utrecht-gratis/

Speuren naar Stadsfossielen

De hele maand februari lang organiseert de Werkgroep Stadsnatuur een heuze online speurtocht speurtocht naar fossielen in de stad Utrecht. Lees hier alles over op actiepagina over #Stadsfossiel030. Iedereen kan natuurlijk altijd meespeuren naar plekken waar stadsfossielen te zien zijn. Het je er ook een gevonden, stuur dan een foto daarvan in naar: stadsnatuur@hotmail.com. De natuurgidsen van de werkgroep gaan bekijken wat voor soort fossiel je gevonden hebt. De mooiste resultaten worden verwerk in deze kaart: