De Euleteul september 2022

Nieuwsbrief “De Euleteul” september 2022
Beste natuurvriend!
Het watertekort dat nú door de droogte ontstaat zorgt voor verschillende problemen.
Ook in ons ‘natte’ Nederland heeft de natuur het moeilijk door de aanhoudende droogte.
Jaarlijks begint op 1 april in ons land het droogteseizoen. Rond die tijd stijgen de watertemperaturen en gaan bomen en planten weer sneller groeien. De vraag naar water en daarmee de kans op watertekorten neemt dan toe. Er is een watertekort als er minder water is dan nodig. Bijvoorbeeld als er in Nederland weinig regen valt en er ook weinig water via de Rijn en Maas ons land binnenkomt. Ook buiten het droogteseizoen (oktober tot maart) kan er sprake zijn van waterschaarste, maar die kans is minder groot. We zijn voor de watervoorziening afhankelijk van regenwater en van de wateraanvoer vanuit de Rijn en de Maas. De rivieren voeren water (smeltwater en neerslag) aan uit andere landen. Het rivierwater stroomt naar de lager gelegen delen van Nederland. We kunnen het dus niet zomaar overal heen leiden. Niet op alle plaatsen in Nederland valt evenveel neerslag.
Het neerslagpatroon kan jaarlijks variëren. De aanpak van droogte verschilt daarom per regio en van jaar tot jaar. Het beschikbare water probeert men zo goed mogelijk te verdelen.
IVN Stein is zeer bezorgd over deze ontwikkelingen, we zien in onze heemtuin planten die het moeilijk hebben. Onze tip: “wees zuinig met water”. Je tuin hoeft dus niet elke dag een sproei beurt te krijgen.

Een terugblik op de activiteiten van afgelopen periode:
Kroedwusj maken op zondag 14 augustus
Zoals elk jaar kregen we weer veel vragen over de legende én de samenstelling van een Kroedwusj.
Daarom hierbij een korte uitleg over deze legende en traditie van de Kroedwusj:
Vanaf de 17de eeuw is er al sprake van het maken van Kroedwusj.
De legende is dat er bij het zoeken naar het graf van Maria, nadat dit gevonden en geopend was, geen overblijfselen werden gevonden máár een boeket met geurige kruiden en bloemen.

Tijdens de feestdag van de tenhemelopneming van Maria op 15 augustus wordt de traditie van het maken van dit boeket voortgezet. Het boeket bestaat uit twee graansoorten (tarwe en rogge), twee geneeskrachtige kruiden (boerenwormkruid en duizendblad), twee onweer werende kruiden (koninginnekruid, bijvoet) en een walnotenblad.
Het boeket wordt bijeengebonden met een touw van zeven el. Zeven is het getal van de volledigheid.
Mits gezegend zou het boeket huis en haard vrijwaren van ziektes, ongemakken en vooral ook tegen onweer. De samenstelling kan per regio verschillend zijn, maar het idee erachter is hetzelfde.

Door het warme weer was de opkomst op 14 augustus jl. minder dan voorgaande jaren.
Máár het werd een gezellige activiteit waarbij we toch ca. 50 bezoekers mochten verwelkomen.
De Besjen van Stein waren natuurlijk ook weer van de partij en ondanks het warme weer waren zij traditioneel en prachtig gekleed. Ze hielpen alle aanwezigen, met het maken van de zéér gewilde Kroedwusj. Gelukkig was er in de heemtuin voldoende schaduw en had IVN voor voldoende drank gezorgd. De aanwezigen hoefden niet tot 15.30 uur op Pastoor Swillens te wachten, die ook dit jaar weer aanwezig was voor de zegening van de Kroedwusj. Pastoor Schwillens was namelijk vanwege het warme iets vroeger aanwezig en deed de zegening van de gemaakte Kroedwusj in twee gedeelten, zodat de bezoekers met hun gemaakte Kroedwusj eerder huiswaarts konden keren.

Natuur- en cultuurwandeling van woensdag 17 augustus
Op een paar verfrissende regenbuitjes na was het heerlijk om op pad te gaan. De wandelaars liepen langs de mooie Sint-Hubertuskerk in Genhout waar de beschildering van het gewelf door de bekende kunstenaar Charles Eyck te bezichtigen was. Men liep daarna verder door veldwegen met prachtige bloemen en langs een veldkruis dat verfraaid was met een Kroedwusj. Koffie met vlaai werd genuttigd bij het gezellige fietsterras
’t Weverke tegenover de Sint-Remigiuskerk in Schimmert. Ook deze kerk werd bezocht, ontworpen door de Architect Joseph Cuypers.
Beide kerken zijn een rijksmonument.
Aan de rand van het Ravensbos zag men een kleine Joodse begraafplaats met rechtop staande stenen. Helaas, máár ook verfrissend werden de wandelaars getrakteerd op een regenbui, die maar kort duurde.
Het was een mooie wandeling waar iedereen enorm van genot en er behoorlijk wat gelachen werd.

Nacht van de Vleermuis op vrijdag 26 augustus van 20.00 tot 22.00 uur
Op vrijdagavond 26 augustus organiseerde IVN weer de jaarlijkse Nacht van de Vleermuis.
Onze expert René Janssen van Vleermuizenwerkgroep Nederland (VLEN) gaf in ons NEC een interessante lezing over deze wonderlijke en nuttige dieren.
De meeste vleermuizen zijn nachtdieren. Wist je dat één vleermuis ca 300 insecten vangt in één nacht?
Na de lezing startte de wandeling op zoek naar vleermuizen in de omgeving van de roeivijver in het Steinerbos. Gedurende deze anderhalf uur durende wandeling konden de 22 geïnteresseerden, tijdens de schemering, weer een groot aantal vleermuizen (zoals de Dwergvleermuis en de Watervleermuis) boven de vijver in het Steinerbos spotten.
Het werd een interessante en spannende belevenis voor alle aanwezigen, met dank aan René Janssen!

Wat staat er de komende periode op het programma?

Natuur- en cultuurwandeling op woensdag 21 september
Deze wandeling met een afstand van ca. 13km start bij het voetbalveld van V.V. Scharn in Maastricht en is een makkelijke wandeling. Onderweg genieten de wandelaars van een schitterend uitzicht en lopen vervolgens richting de groeve “Blankenberg”.
De pauzeplaats is na 10 km tegenover de toren van de kerk in Cadier en Keer.  Daarna gaat het langs het mooie natuurgebied Bemelerberg naar Bemelen. Deelnemers wandelen voor eigen verantwoording en voor eigen risico.

Startplaats bij het voetbalveld van V.V Scharn.
Bemelerweg 92,
6226 NE Maastricht
Bijdrage IVN leden: gratis
Bijdrage niet IVN leden: € 2,00
Bijdrage carpoolen: € 3,00
Verzamelen: Ingang Steinerbos, Mauritsweg te Stein om 08.45 uur.
Vertrek: 09.00 uur.

IVN Wandelteam.
Toine Hermans    06-41062800
Wil Pisters            06-20697739

Bodemdiertjes op zondag 25 september van 13.30 uur tot 16.30 uur
Ieder jaar gaan we weer op safari in onze Heemtuin op zoek naar de belangrijke maar vaak vergeten bodemdiertjes.
Gewapend met schepjes, potjes en een zoekkaart gaan de kinderen op zoek naar duizendpoten, slakken, wormen, kevers, pissebedden en nog veel meer bodemdiertjes.
Deze kleine beestjes vind je op schaduwrijke en vochtige plekken in onze Heemtuin.
Na de zoektocht zullen de vrijwilligers van IVN je helpen om uit te zoeken, welke diertjes jij gevonden hebt. Natuurlijk worden alle gevangen diertjes weer netjes teruggezet in de natuur.
Dit jaar zullen vrijwilligers van de Egelopvang aanwezig zijn om interessante informatie te geven over de Egelopvang en zijn bewoners.
Bovendien kunnen de kinderen bij de egelopvang (tegen een kleine vrijwillige bijdrage) een heus wormenhotelletje knutselen. Dús aan de slag! Tot ziens in het Steinerbos bij IVN Stein “De Boschhook”.

Paddenstoelenwandeling op zondag 16 oktober
Deze wandeling, onder leiding van onze natuurgids John Leclaire, start om 10. 00 uur bij het NEC
“de Boschhook” van IVN Stein (Steinerbos 2a) en duurt ongeveer tot 12.30 uur.
Dit is een beetje afhankelijk van de zoekresultaten.
Tijdens de wandeling gaan we op zoek naar de paddenstoelen in het Steinerbos.
Na afloop van de wandeling worden de deelnemers getrakteerd op een heerlijk kopje soep.
Dit is zéker een mooie wandeling voor het héle gezin.
U bent van harte welkom.

Wist je dat
De Spitsmuis een beschermde diersoort is?
Als je de naam ‘spitsmuis’ hoort dan denk je meteen aan een muizensoort, maar spitsmuizen zijn officieel geen knaagdieren.
Spitsmuizen zijn direct verwant aan de egel en dat is te zien aan hun spitse snuitje.
Er zijn 5 verschillende soorten spitsmuizen in ons land bekend: de dwergspitsmuis, de bosspitsmuis, de waterspitsmuis, de veldspitsmuis en de huisspitsmuis.
Spitsmuizen komen meestal in het wild voor, zoals op terreinen met veel begroeiing.
Maar als de beestjes (meer) schuilplaatsen nodig hebben dan komen ze soms ook in woningen terecht. Het bestrijden van spitsmuizen komt niet vaak voor, maar is soms wel nodig. Zo lijkt de spitsmuis onschuldig en dat is het ook… als het tenminste in de bossen blijft. Maar eenmaal in een woning kan het diertje voor een overweldigende stank zorgen.
Ga je slapen in een stankvrije kamer, dan ben je ook niet van de ellende af, want spitsmuizen zitten vooral ‘s nachts niet stil. De spitsmuis is een beschermde  diersoort, je mag hem niet bestrijden maar wel weren of verjagen.
Hoe doe je dit? Vraag het aan een erkende ongediertebestrijder!
Het uiterlijk van deze muis heeft de volgende kenmerken: kegelvormige kop, spitse snuit, rossige tot grijsbruine rug en een behaarde lange staart.
Bij mannetjes zijn de muskusklieren zichtbaar, aan de zijkant 6 tot 9 cm lang (incl. staart).
Spitsmuizen zijn zeer bewegelijke dieren. Ze verplaatsen zich springend of lopend.
Daarnaast kunnen ze goed zwemmen en kunnen ze onder water duiken en lopen.
Een spitsmuis is een insecteneter. Als carnivoren eten spitsmuizen uitsluitend dierlijk voedsel.
Per dag eet een spitsmuis ongeveer 7 tot 15 gram aan voedsel. Het dieet is bij voorkeur zeer gevarieerd. Ze jagen meestal op ongewervelde dieren zoals insecten, spinnen, larven, pissebedden, slakken, wormen, muggen en kakkerlakken.
Daarnaast eten spitsmuizen soms ook gewervelde dieren zoals hagedissen en jonge muizen.
Spitsmuizen leven meestal alleen. Het mannetje en vrouwtje maken elk een eigen nest.
Door de muskusgeur die zij afgeven kan een paar elkaar vinden. De voortplantingsperiode loopt van maart tot oktober. Per jaar krijgt een paar ongeveer 2-4 nesten. Een nest bestaat gemiddeld uit 4-6 jongen. Een spitsmuis heeft een gemiddelde levensduur van 2 tot 3 jaar.

De korenbloem nog weinig in Zuid-Limburg voorkomt?
Een sterk in het oog springende blauw bloeiende plant van onze roggeakkers is de Korenbloem (Centaurea cyanus). Eigenlijk moeten we zeggen: was de Korenbloem.
Door moderne intensieve akkerbouw is de Korenbloem sterk achteruit gegaan.
Het is een van de mooiste planten uit de Aster- of Composietenfamilie.
De Korenbloem is een eenjarige plant met een wat hoekige stengel en smalle, lijnvormige bladeren.
De onderste bladeren zijn wat breder en dragen meestal slipvormige aanhangsels.
Zowel de stengel als de bladeren zijn spinnenwebachtig behaard. Iedere vertakking draagt een bloem met een mooi getekend omwindsel en binnen het hoofdje typische, hemelsblauwe composietenbloemen, waarvan de buitenste sterk naar buiten treden. We noemen dat: stralend.
De Korenbloem is een soort die van licht houdt en vocht mijdend is. Hij komt voor op zandige en lemige of kalkhoudende bodems. Van nature is de Korenbloem nog zeldzaam in Zuid-Limburg en hier en daar in de oostelijke helft van het land te vinden. Vroeger was de soort veel sterker vertegenwoordigd en ze is sterk achteruitgegaan door bestrijding.
Tegenwoordig wordt de plant weer meer aangetroffen omdat ze in akkerranden wordt uitgezaaid.
Zo ook de locatie die gekozen werd voor het uitzaaien. Deze vond plaats in staatsnatuurreservaat
“De Duivelsberg” bij Nijmegen, waar men een winterrogge akker aantreft die beheerd wordt door Staatsbosbeer. Deze beheert de akker zonder mest te gebruiken en er worden ook geen onkruidbestrijdingsmiddelen gebruikt. Je ziet dit aan het grote aantal zogenaamde akkeronkruiden dat je in deze akker vindt.

Rabo ClubSupport van 5 t/m 27 september 2022
Een vereniging of club is er voor iedereen. Wie je ook bent en waar je ook vandaan komt.
Met Rabo ClubSupport investeert Rabobank in de samenleving door clubs en verenigingen te ondersteunen.
Van 5 september t/m 27 september mag iedereen, die lid is van Rabobank, 3 stemmen op 3 verschillende (deelnemende) clubs uitbrengen.
Met Rabo ClubSupport maken wij kans op een mooi geldbedrag voor onze natuurvereniging.
Met het donatiebedrag wil IVN-Stein zoveel mogelijk jeugdigen in contact brengen met de natuur door middel van het organiseren van jeugdactiviteiten. Stem op ons want jouw stem is geld waard!
Kijk op: rabobank.nl/clubsupport
Kunnen wij op jouw stem rekenen?
Alvast bedankt voor je steun.

                                                 Spreuk van de maand:

We zijn zo graag in de vrije natuur omdat deze geen mening over ons heeft.
www.ivn.nl/afdeling/steinkunt
e-mail: infoivnstein@gmail.com
Like ons op facebook, dan bent u steeds op de hoogte van het laatste nieuws!