Een koekoek als huisdier?

28 juni 2019
Vorig jaar gaf ik mijn man een koekoek voor zijn verjaardag. Een echte, van vlees en veren. PJ heet hij. Natuurlijk niet in een kooitje, juist zo vrij als een vogel, maar wél eentje met een zender op zijn rug. Door dat loggertje van nog geen 5 gram houden we hem nauwlettend in de gaten: afgelopen jaar vloog hij 18.000 km en kwam in negentien landen! Niet gek voor een vogel van 30 bij 60 centimeter en iets meer dan een ons. Het leven van PJ leest als van een wereldreiziger: nooit blijft hij ergens langer dan twee maanden, always on the move, de globetrotter.

Waar PJ uithangt, krijgen we per mail te horen. Op een online kaartje kun je precies zijn locatie zien en per dag de route die hij heeft afgelegd. Mijn man is begin juni jarig: rond de tijd dat de eerste koekoeken hun broedbiotopen alweer verlaten. PJ was gelukkig nog in Suffolk, het gebied waar hij zich voortplant. Maar nog geen twee weken later vloog hij naar Frankrijk en Spanje. Meteen brak de spannendste tijd aan, want wanneer zou hij de gok over de Sahara wagen? Die onvoorstelbare reis van 2000 km, overdag door de brandende hitte, ’s nachts door de vrieskou, zonder te kunnen schuilen. We zaten natuurlijk behoorlijk in de rats dat hij het loodje zou leggen. Op 31 juli kwam bericht: PJ was halverwege de Sahara, maar het loggersignaal komt niet continu binnen. Dus daarna bleef het stil. Telkens checkten we de site of hij het gehaald had. Niets. 2 augustus kwam de verlossing, hij was in Mali. De woestijn had hij in twee dagen geslecht! Onze kleine held.

De negen maanden in Afrika zocht hij geen vaste plek maar leefde als vagebond. Twee maanden hier, één maand daar. Daarbij trok hij steeds dieper Afrika in, tot in Angola, de plek waar hij hartje winter vertoefde. Dat is nog zo’n 4000 km verder dan Mali! Die kilometers van de ene naar de andere stek vloog hij steeds in een paar dagen. 900 km in 12 uur? Geen probleem, PJ doet het. Dat is 75 km per uur non-stop! Wat een waanzinnige vliegmachine, die lieve koekoek van ons. Grappig genoeg vloog hij in Angola nog geen 500 meter van zijn stek. Ook het bos in Suffolk waar hij in mei en juni bivakkeert en voor nageslacht zorgt is niet groot: zo’n 5 bij 10 kilometer. Dus eenmaal op een goede plek, is hij niet zo reislustig. 

Afgelopen april vloog hij in krap twee weken van Ivoorkust terug naar Engeland. Hij vertrok als een van de laatste van het hele stel gezenderde koekoeken, maar kwam als derde aan. Dit keer ging hij zó snel over de Sahara dat we niet eens tijd hadden om ons zorgen te maken. In het voorjaar hebben alle trekvogels haast: de concurrentie dwingt hun, ze willen als eerste een goed broedgebied bezetten. Op dit moment is PJ daar al twee maanden, tijd om te verkassen dus. Vier van zijn gezenderde maatjes zijn alweer in Frankrijk en Spanje. Met spanning wachten we af wanneer hij weer aan zijn avontuur begint.

Bekijk de jaarreis van PJ op een interactieve kaart. Of adopteer een koekoek. Een aanrader: erg leuk cadeau voor natuurliefhebbers die alles al hebben. Gegarandeerd een jaar lang plezier. 
Het onderzoek met de locatieloggers (en de sponsoring) wordt door de British Trust for Ornithology gedaan. Het aantal koekoeken is enorm afgenomen, in Engeland, maar ook hier in Nederland. Het onderzoek met de zenders geeft inzicht in de oorzaken en zodoende handreikingen voor bescherming. Zeer nuttig dus.

Marisa Stoffers

Foto’s

Header: Landkaart van BTO met de locatie van de 12 koekoeken op 28 juni 2019 (de link leidt naar de actuele interactieve kaart)
Alinea 1: PJ de koekoek, BTO
Alinea 2: Tekening koekoek, Marisa Stoffers
Alinea 3: Route en verblijfplaatsen van PJ de koekoek van juni 2018 tot juni 2019
Alinea 4: Tekening koekoek, Marisa Stoffers

Lees de andere blogs van Marisa Stoffers