Het is zover: Bodemdierendagen 2022!
Klaar voor de start? Graven maar! Tijdens de 8e editie van de Bodemdierendagen zoeken weer vele honderden mensen in het hele land als citizen scientist mee naar dat onmisbare leven onder onze voeten. Dit jaar met speciale aandacht voor de bodemdieren in de stad. Maak kennis met je ‘onderburen’ tijdens een bodemdierensafari tussen vrijdag 23 september en woensdag 5 oktober. Hoe hebben ze de grote droogte deze zomer overleefd?
Maak kennis met de onderburen
Bodemdieren zijn onmisbaar voor een gezonde aarde. Toch lopen we daar meestal aan voorbij – zonder aandacht voor die vaak onzichtbare en minder aaibare ‘underdogs’ onder de grond. Tijdens de Bodemdierendagen brengen we daar samen verandering in. Door letterlijk en figuurlijk kennis te maken met de onderburen en de waarnemingen in te sturen, of door als stad mee te doen aan de nieuwe Stedenbattle deze herfst.
Hoe is het met de biodiversiteit van onze bodem gesteld? Juist in dorpen en steden weten we daar onvoldoende van. Deelnemers gaan daarom in hun eigen tuin, het park om de hoek, op het schoolplein of zelfs het balkon op zoek naar bodemdieren.
Illustratie: Djenné Fila
Tiny Ten
De Tiny Ten zijn de 10 hoofdgroepen die worden gescoord door iedereen tijdens hun bodemdierensafari: van mieren en pissebedden tot regenwormen en duizendpoten. Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Wageningen University & Research en de Vrije Universiteit berekenen met die waarnemingen het cijfer voor de biodiversiteit op alle plekken – en de landelijke Bodemdieren Top 3.
Omdat de zomer van 2022 zo ontzettend droog en warm was, is het nu de vraag hoe de bodemdieren gevaren zijn. Welke dieren hebben hieronder geleden, welke hebben ervan geprofiteerd misschien of hebben zich al kunnen herstellen? Dat gaan we uitvinden! In ieder geval is het dit jaar extra belangrijk om waarnemingen met 0 bodemdieren ook door te geven.
Onderburen van de stad
Dit jaar gaat, naast de dorpen natuurlijk, de bijzondere aandacht uit naar de stad. Want juist ook daar kan bodemleven de grond gezond maken, en daarmee de hele natuur en maatschappij. Het thema is daarom: maak kennis met de onderburen!
Hoe ‘bodemdiervriendelijk’ is de stad? In de steden is er dit jaar voor het eerst een heuse Bodemdieren Battle of the Cities: Utrecht, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Maastricht doen al mee. Wie volgt?
Ook is er elk jaar een unieke, officiele bodemdierendagen-waarneming ergens in Nederland. Dit keer vindt die plaats in het hart van de stad: namelijk in de tuin van het Rijksmuseum in Amsterdam. Daar gaat heel toepasselijk op 30 september de tentoonstelling ‘Onderkruipsels’ van start, over de groeiende waardering van kleine beestjes in de kunst in de loop der eeuwen.
Voorpret
Als uitsmijter komt er tijdens de Bodemdierendagen een kinderboek uit, waarin je kunt meeleven met een groep kinderen die zelf de handen uit de mouwen steken om de bodemdieren en de hele natuur te helpen in hun stad: Alle bee(s)tjes helpen van Jolanda Horsten. Dit boek verschijnt in de reeks van Onder het Maaiveld en elke basisschool krijgt er eentje gratis. De perfecte voorpret voor de gi-ga-groene Kinderboekenweek van 2022.
Over de organisatie
Voor de achtste keer organiseren het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centrum voor Bodemecologie het citizen science-project de Bodemdierendagen. Ze doen dat met hulp van onderzoekers van Wageningen University & Research en de Vrije Universiteit, plus een groeiend aantal partners. Op steeds meer plekken in Nederland brengen zij met het publiek het bodemleven in kaart. Met de resultaten van de eerdere edities kunnen we al de conclusie trekken dat groene tuinen en parken een belangrijke rol spelen bij het in stand houden van de stadsnatuur.
Organisaties die helpen bij de zoektocht naar die belangrijke bodemdieren zijn: IVN Natuureducatie, Jaarrond Tuintelling, Naturalis, IUCN NL, Scouting Nederland, gemeente Amsterdam, WWF, Weekend van de Wetenschap, LandschappenNL, Nationale Wetenschapsagenda, Vereniging voor Veldbiologie KNNV, Stichting Steenbreek, NL Greenlabel, de tuiniers van AVVN, Nederlands Instituut voor Biologie, JNM, Kinderboerderijen Actief, Kenniscentrum EIS, Natuur & Milieu, Nederlandse Entomologische Vereniging, Deltaplan Biodiversiteitsherstel en steeds meer. De Bodemdierendagen maken inmiddels ook onderdeel uit van het project ‘Onder het Maaiveld’ over het stimuleren van een levende bodem, ondersteund door de Nationale Postcodeloterij.
