Roep om groene schoolpleinen bij aanvang nieuw schooljaar
Grijs schoolplein leidt tot competitie, groen plein tot kameraadschap
Nederland moet af van alle ‘grijze’ schoolpleinen, waar kinderen meer zijn gericht op competitie en waar meer wordt gepest dan op groene schoolpleinen. Deze oproep doen IVN Natuureducatie en Jantje Beton aan het begin van het nieuwe schooljaar. Natuurrijke, groene schoolpleinen zijn niet alleen beter voor de gezondheid, beweging en concentratie; kinderen maken er ook meer vrienden en voelen zich zelfverzekerder. Dit alles valt te lezen in het rapport ‘De waarde van een natuurrijke, gezonde buitenruimte rond scholen’, dat in opdracht van IVN en Jantje Beton is opgesteld door onderzoekers Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd van de sectie klinische psychologie van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Vandaag begint in regio Noord het
nieuwe schooljaar. Dit betekent dat honderdduizenden kinderen vooral weer binnen les krijgen en in hun pauzes op een grijs plein spelen. Zo is nog altijd tachtig procent van de schoolpleinen in Nederland een stenen woestijn. IVN en Jantje Beton hopen met het whitepaper de ogen te openen en het belang van groene schoolpleinen hoger op de agenda te krijgen. ‘Het schoolplein is echt een ondergeschoven kindje,’ stelt programmamanager Vincent van der Veen van IVN. ‘En dat is een gemiste kans voor het welzijn van onze kinderen. Een groen plein kan voor van alles worden ingezet; voor allerlei spelvormen en ook nog voor het onderwijs zelf. En dan hebben we het nog niet eens over de positieve andere effecten. We roepen schoolbesturen en directeuren dan ook op om nu eens echt serieus naar het schoolplein te gaan kijken.’
Wat feiten op een rijtje
Dat kinderen van nu weinig buiten spelen zal vrijwel niemand verbazen. Slechts 14 procent van de kinderen speelt nog dagelijks buiten. Het beeldschermgebruik daarentegen neemt zienderogen toe, inmiddels tot gemiddeld wel 2 uur per dag. Een kwart van de kinderen van 13 jaar is bijziend en 4 op de 10 kinderen beweegt te weinig.
Het schoolplein kan hierin een oplossing bieden, want kinderen zijn hier maar al te graag. Zo staat het schoolplein in de top 3 van de favoriete buitenspeelplekken. Als dit schoolplein nu ook groen zou zijn, zijn er nog veel meer voordelen, onder andere wat betreft de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. ‘Er wordt heel anders gespeeld dan op een grijs 
schoolplein. Daar is veel meer competitie. Wie kan het hardst rennen of het beste voetballen? Op een groen schoolplein worden de fantasie en creativiteit veel meer geprikkeld en is veel meer sprake van kameraadschap’, legt Van der Veen uit.
Leerprestaties
Naast de voordelen op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen kan een groen schoolplein ook bijdragen aan de leerprestaties. Zo verbetert de aanwezigheid van groen het werkgeheugen en zorgt buitenspelen op een groen plein ervoor dat kinderen daarna hun aandacht beter bij de lesstof kunnen houden. Ook is een natuurrijk schoolplein goed voor de morele ontwikkeling doordat kinderen leren respect te hebben voor de omgeving, kennis opdoen over milieubewust gedrag en dat ze een band creëren met de natuur.
Een groen schoolplein maakt het voor leerkrachten aantrekkelijker om buiten les te geven. Op dit moment wordt nog slechts 1 procent van de lessen buiten gegeven. Dit terwijl het volgens juffen en meesters goed zou zijn als een kwart van de lessen buiten plaats zou vinden. Ruim 90 procent van de leerkrachten verwacht namelijk dat buitenles leidt tot een betere concentratie, dat lesstof langer blijft hangen en kinderen creatiever leren denken.
Biodiversiteit en klimaatadaptatie
Ook kan met een groen schoolplein een bijdrage worden geleverd aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Zo wordt op een groen schoolplein rekening gehouden met factoren als droogte, hitte, wateroverlast en storm. Beplanting zorgt bijvoorbeeld in hete periodes voor schaduw en verkoeling en goed watermanagement zorgt ervoor dat kinderen ook na een fikse regenbui nog op het schoolplein terecht kunnen.
Download het whitepaper over de waarde van een natuurrijke, gezonde buitenruimte rond scholen
