Over de paardenbloem

In anderhalf jaar tijd leren de cursisten van de natuurgidsenopleiding van IVN Zutphen-Deventer onder meer hoe ze anderen enthousiast kunnen maken over de natuur. Helga van den Enk vertelt over haar eerste ervaring als mini-excursieleider en hoe ze daardoor zelf de paardenbloem is gaan waarderen.

door Helga van den Enk

Sinds januari volg ik de opleiding tot natuurgids bij het IVN. Ik was altijd al een natuurliefhebber en werd helemaal enthousiast toen ik over deze opleiding hoorde. De opleiding is boeiend en zit goed in elkaar: veel afwisseling, interessante theorie en veel praktijk. In de studiegroep heeft ieder zo zijn eigen expertise waardoor ik ook van mijn klasgenoten leer.

Ik wil een lesopdracht als voorbeeld van de opleiding met jullie delen. Als natuurgids-in-de-dop heb ik onlangs een mini-excursie gegeven over de paardenbloem. Mini omdat het voor een klein groepje studiegenoten was die ik goed ken, aangevuld met onze mentor. Dit soort mini-excursies vormen de
opmaat tot uiteindelijk het geven van een excursie voor een grotere groep onbekende deelnemers. 

Bij IVN-excursies gaat het altijd om de combinatie van hoofd, hart en handen. Door mij in de paardenbloem te verdiepen heb ik veel geleerd. Deze kennis heb ik geprobeerd over te dragen. Verder heb ik ook iets met ‘handen’ gedaan, d.w.z. ik heb gezorgd voor een beleving. Mijn groepje kreeg een
blad van de paardenbloem aangeboden om op te eten. De bladeren worden ook wel molsla genoemd en zijn eetbaar. Best spannend om uit te delen. Zelf had ik het blad ook nog niet geproefd zodat het voor mij net zo nieuw was als voor mijn groepje. Ik had de blaadjes van de paardenbloemen geplukt in onze ommuurde tuin waar geen huisdieren komen en de planten zowel ‘schoon’ als onbespoten zijn. Het blad moest namelijk ongewassen gegeten worden omdat anders de smaak weggewassen wordt. Ik vond het
bitter smaken en die smaak bleef in mijn mond hangen.

Hoofd en handen heb ik hierboven uitgelegd maar hoe is mijn hart betrokken bij deze mini-excursie? Daar moest ik even over nadenken. Eigenlijk is het eenvoudig: ik was altijd degene die de paardenbloemen uit ons gazon verwijderde. Paardenbloemen zijn immers onkruid. Daar denk ik nu anders over dus onze tuin is op dit moment warm geel gekleurd. Dat komt vooral doordat ik weet dat er steeds minder insecten in Nederland zijn. De paardenbloem is belangrijk voor insecten. Er zijn allerlei soorten muggen en vliegen die de paardenbloem als gastheer gebruiken. Ook bijen, rupsen, bladluizen en loopkevers houden van de paardenbloem. En dat mooie
vlindertje met dat grappige oranje vlekje op zijn vleugels, de oranjetip, is dol op de paardenbloem. Zo belangrijk is de paardenbloem!

Dat heb ik van deze opdracht geleerd. Mooi om dit door te kunnen geven.

Helga van den Enk