Flora
Natuurveld Noorderwaard // Bloemenweide
Lees hier alles over natuurveld Noorderwaard, een kruidenrijk grasland in het Kromme Rijn park.
Voorheen kende de vereniging een werkgroep flora.
Deze werkgroep deed onderzoek naar de flora: leren determineren, inzicht in ecosystemen, floristische waarden en bedreigingen vaststellen. Vaste bermvlakken en natuurgebiedjes in onze gemeente werden jaarlijks geïnventariseerd en gevolgd in ecologische ontwikkeling. Deze gegevens leveren een input voor aanpassingen van het gemeentelijk groenbeheer en soortenbescherming. Een klein aantal belangstellenden zet deze activiteiten voort.
FLORON cursus leden floragroep
Wisten jullie dat drie leden van de floragroep de gecertificeerde basiscursus flora volgen die georganiseerd wordt door FLORON, een stichting die in Nederland het onderzoek coördineert naar het voorkomen van wilde plantensoorten. Zij doen dit op eigen kosten. De cursus duurt 4 maanden met elke week huiswerkopdrachten. Wie weet kom je ze binnenkort tegen in het veld met een loepje en een fototoestel.
Wat doet de floragroep nog meer?
Er komen deze zomer vier flora excursies aan, waar ook niet flora leden of kenners aan mee kunnen doen. Daar kan je je voor opgeven.
De eerste is al zowat voorbij, 25 mei 2024 vertrekken we naar de Burense put.
De volgende zal gaan naar een schitterende uiterwaard vlak voor Rhenen: de Palmerswaard. We vertrekken op 7 juni om 10.00 uur vanaf het Walplantsoen. Tijdig aanmelden om te kunnen carpoolen.
Op zondag 23 juni gaan we naar de Groene Grens nabij Ede. Een nieuw natuurgebied met bijzondere vegetatie. Ook dan vertrekken we om 10.00 uur vanaf het Walplantsoen. We proberen wederom te carpoolen.
En op zaterdag 7 september 2024 is er ‘s morgens een publieksexcursie in de Gravenbol. Deze wordt ook in het Groentje aangekondigd.
Excursie Groene Grens
Op 21 juni 2023 was er een excursie van de Floragroep naar de Groene Grens gepland. Door verhindering van enkele andere leden zijn uiteindelijk Klaas Everards en Hans de Bruin op drie locaties het gebied van de Groene Grens (tussen Veenendaal en Ede) ingegaan om vooral de bijzondere soorten waar te nemen of nader te determineren. Het was niet de bedoeling om een totaaltelling van alle soorten te doen, omdat het terrein te groot is om meer dan gerichte steekproeven goed te bekijken. Maar we wisten al hoe bijzonder de vegetatie hier is.
In 2022 is onze floragroep hier verrast door de massale orchideeën rijke schraallanden. Dat verwacht je niet zo maar te midden van zwaar bemeste en ontwaterde cultuurgraslanden van de Gelderse Vallei, bovendien nabij de nieuwe bebouwing van Veenendaal en Ede. Toch is het niet onlogisch.
Onze soortenlijst telde 69 soorten, maar er zijn er bij uitgebreider onderzoek vast meer…. Op de foto: Bolderik en Grote Ratelaar
Er zijn o.a. de volgende bijzondere soorten aangetroffen: Op wegbermen en graanvelden met akker”onkruiden” vielen vooral de vele Grote klaprozen, korenbloemen en grote ratelaar op, naast bolderik en ogentroost. (zie foto’s)
In drasse laagtes veel moeraskartelblad, echte koekoeksbloem, lange ereprijs, blauwe knoop, ogentroost, veldrus, vele rietorchissen, gevlekte orchis, welriekende nachtorchis, hondskruid, gewone waterbies en watertorkruid.
Op vochtige plekken steenanjers, bonte wikke, rapunzelklokje, fraai duizendguldenkruid, tormentil
Op droge plekken Struikheide, zandblauwtje, brem, hazepootje.
Stijve Ogentroost en Steenanjers
Toelichting: Regen valt op de Veluwe en de Utrechtse heuvelrug en zijgt daar in de bodem. Ondergronds legt het in lange tijd een lange weg af tot onder het hart van de Gelderse vallei. Daarbij zijn bijzondere mineralen opgenomen die met het kwelwater omhoog kunnen komen, zoals ijzer dat fosfaat vastlegt. Daarop reageren dan weer plantensoorten (zoals waterviolier) die anders weggeconcurreerd worden door stikstof- en fosfaatminnaars, zoals kroossoorten, Grote brandnetel en vele ruigtkruiden.
Pas toen de bemeste bovengrond verwijderd was, het natuurlijke waterniveau hersteld en spontane plantengroei toegestaan werd, kwam de kracht van de diepe kwel weer tot leven. Bovendien zijn er ook plekken met lokale, ondiep kwel, dat een zuurder en voedselarmer karakter heeft. Daarop reageert dan bijvoorbeeld veenpluis, maar ook veldrus. Tenslotte zijn er ook droge, voedselarme opduikingen.
Het blijft voor menigeen verrassend dat in deze drie locaties in de Gelderse Vallei, waar zoveel piekbelasters onder de boeren schijnen te wonen, toch deze explosie van zeldzame plantensoorten zich gevestigd blijkt te hebben in de afgelopen jaren. Voorheen groeide hier immers vnl Engels raaigras of mais. Ik zie de verklaring in de enorme kracht van diepe kwel, die hier van nature aan de oppervlakte komt. Als je de zwaar bemeste bovenlaag verwijdert en het waterpeil natuurlijker maakt, komt de kwelstroom weer op gang, brengt zeldzame extra mineralen uit de diepte mee en dat blijkt hier belangrijker dan de extra stikstofbelasting in de lucht erboven. Dat is iets waarover ik in de brede maatschappelijke discussie over stikstof en boeren niemand hoor! Maar zonder de gedane ingrepen, bij het gangbare landbouwbeleid, ben ik er van overtuigd dat deze bloemenweelde niet meer teruggekomen zijn!
Hans de Bruin
