11.Dijkhelling

In de middeleeuwen werden rivieren in Nederland bedijkt. Het proces van jaarlijkse overstromingen waarbij een dun laagje klei werd afgezet in de komgebieden en waarbij oeverwallen en rivierduinen konden ontstaan werd hierdoor verleden tijd. Gelukkig bieden de dijken veel fraais op het gebied van de natuur.

Heemtuin Een dijk vormt de overgang van zeer vochtig gebied aan de voet van de dijk naar een droog milieu bovenaan de dijk. Verder zijn er nog verschillen in expositie (onze dijk is naar het noorden gericht), in de mate van schaduw en in de aanwezige soort grond. Het materiaal voor de dijk werd gehaald uit de omgeving. Oeverwalgrond werd hier wel voor gebruikt. Later bij de dijkverzwaringen werd de grond afgegraven uit de uiterwaarden en ontstonden de natte kleiputten. Zo ontstond er een grote variatie in dijkmilieus waardoor zeer gevarieerde en soortenrijke vegetatie konden ontstaan. Deze dijkmilieus hebben een rijke insectenfauna, waarvan verschillende vogelsoorten weer afhankelijk zijn. Ondanks verschillende ontwikkelingen zoals grootschalige dijkverzwaring, overbemesting en intensief beheer blijft de betekenis van diverse dijkbegroeiingen nog steeds groot.

In de Heemtuin is de dijk ook aangelegd met materiaal dat ter plekke is gewonnen. Het doel dat wordt nagestreefd is het laten ontstaan van een soortenrijke vegetatie waarin de verschillende overgangen in expositie (ligging van de dijk t.o.v. de zon), vochtgehalte en voedselrijkdom tot uitdrukking komen. Dit soort vegetatie is gevoelig voor bemesting en aan het wandelpad, tevens hondenuitlaatplek met opruimplicht, blijven helaas heel wat uitwerpselen liggen; Brandnetel zien we dan ook veel. In één woord gaat het bij het beheer van de hele Heemtuin om verschraling; juist dan komt er een bijzondere vegetatie. Zodra er voedselrijkdom is groeien planten als brandnetel en braam een voorsprong en verdringen de meer bijzondere soorten.

Ook het maaien en afvoeren van het maaisel na een paar dagen heeft tot doel dat zaden wel op de bodem gevallen zijn, maar dat het maaisel niet composteert. De dijk wordt tweemaal per jaar gemaaid. In het natte gebied aan de dijkvoet geldt het beheer als bij de waterkant van de poel (Ruigtkruidenvegetatie van de natte grond), in de winter maaien en het water schonen. Dit niet laten liggen, want het verstoort de plantengroei op de dijk.

Om de vegetatie te helpen aan wat variatie zaaien we bij en hopen dat de zaden in het mengsel aanslaan. Het mengsel dat wij afnemen van De Cruijdthoeck:

https://www.cruydthoeck.nl/winkel/mengsels-voor-bloemrijk-grasland/bloemenmengsel-g2-voor-voedselrijke-en-kleigronden/p82

Achillea millefolium – Duizendblad

Anthriscus sylvestris – Fluitenkruid

Barbarea vulgaris – Gewoon barbarakruid

Centaurea jacea – Knoopkruid

Crepis capillaris – Klein streepzaad

Daucus carota – Peen

Heracleum sphondylium – Gewone berenklauw

Leontodon autumnalis – Vertakte leeuwentand

Leucanthemum vulgare – Gewone margriet

Pastinaca sativa subsp. sativa – Pastinaak

Plantago lanceolata – Smalle weegbree