Hartelpark

Locatie

Het Hartelpark, gelegen aan de noordgrens van Spijkenisse, is een stadsrandpark en vormt een groene buffer tussen de bebouwing en het industriegebied de Botlek. Zie kaart

Beheer

Gemeente Nissewaard.

Historie

Het park bestaat uit 2 delen, Hartel West midden (ca. 50 ha.) en Hartel Oost (ca. 20 ha.). Hartel Oost is aangelegd in 1970 in Engelse Landschapsstijl, terwijl de aan de zuidrand gelegen strook met gemetselde ronde bakken (vroeger zandbakken) al in 1963 aangelegd was.

De naam Hartel komt van ´Den Haertel´. Dit gebied werd rond 1300 al zo genoemd volgens een schetskaartje. Den Haertel is weer een verbastering van ´Hairthhille´, wat woonheuvel betekent. Volgens een akte uit 1353 was dit gebied rond die tijd al bewoond (bron: ´De geschiedenis van Spijkenisse´ door J. De Baan).

Bijzondere kenmerken

In 1992 is besloten om het park ecologisch te beheren. Kort gezegd, er wordt zo min mogelijk ingegrepen in de natuurlijke ontwikkeling. In het begin zijn er Galloways en konikpaarden ingezet. De paarden zijn al vrij snel weggehaald omdat mensen ze gingen voeren en zelfs paardje rijden! Daardoor werden de dieren opdringerig. Er zijn Schotse hooglanders voor in de plaats gekomen. Ook zijn er kreken en poelen gegraven met natuurlijke oevers. Hierdoor werden meer kansen gecreëerd voor de ontwikkeling van plantensoortenrijkdom en de daarin levende diersoorten.

In het Westelijke park liggen o.a. de algemene begraafplaats, crematorium en een dierenasiel. Er liggen fiets- en wandelpaden tussen bossages. En er staan nog redelijk verouderde bankjes (waar ze in andere parken zijn weggehaald of vernield.)

Flora

Hartel Oost is een bosachtig park met veel gecultiveerde bomen en struiken waaronder de watercipres (metasequoia glyptostroboides) en de moerascipres (taxodium), waarbij mooie doorzichten met dieptebeeld. De grond bestaat uit voedselrijke klei met daaronder een veenlaag.

 Luchtwortel cipres

Naast bovengenoemde cipressoorten is er een gevarieerde beplanting qua bomen en planten. Beuken, berken, es en esdoornsoorten, ginkgo, wilgensoorten, eiken, linden, lijsterbes en sleedoorn e.v.a. soorten, waardoor het een fijn gebied is voor insecten, vlinders, kleine en grote zoogdieren en vogels.

In het voorjaar vindt men hier bol- en knolgewassen, zoals winterakonieten, blauwe druifjes, sneeuwklokjes en boshyacinth. Verder de gebruikelijke kruidensoorten als dovenetel, beemdkroon, brunel, fluitenkruid, egelskop, kaardenbol, harig wilgenroosje, hondsdraf, smeerwortel, look zonder look, waterlelies, beekpunge en zwanenbloem.

Fauna

In de graslanden worden regelmatig reeën gezien! Verder zijn er hazen, konijnen, mollen en muizen en lopen er ´s nachts ook egels rond. In de meertjes en poelen leven kikkers, padden, vissen en vele andere waterdieren. De grond onder de wildroosters is glooiend gemaakt zodat deze kleine diertjes eruit kunnen kruipen wanneer ze erin zijn gevallen.

De ijsvogel is regelmatig als een kobaltblauwe flits te zien boven de watertjes, terwijl er wilde-, krak- en ook slobeenden in zwemmen.
Qua zangvogels zijn de gangbare soorten te zien, kool-, pimpel- en staartmezen, roodborstjes, vinkensoorten, lijsters, merels, boomkruiper, spechten etc. Ook zien we reigers, buizerds en bos- en ransuilen. Tijdens de vogeltrek worden er ook zeldzamere soorten gezien.

Overige bijzonderheden

Zowel IVN-ers als leden van de Milieugroep (die niet meer bestaat) hebben uitgebreide inventarisaties gedaan op elk gebied.

In de herfst zijn er ook veel soorten paddenstoelen te zien: elfenbankjes, geschubde bundel en –inktzwam, grote parasolzwam, judasoor, parelstuifzwam, peksteel, platte tonderzwam, waaiertje, wimperzwam, zadelzwam, zwavelkopje en nog vele andere soorten.

Kijk hier voor een filmpje over het park in de herfst.

Okt. 2020 Mariëtte de Kreij