Verslag wandeling bij Aalten: Hessenwegen
Verslag wandeling bij Aalten: Hessenwegen op zondag 18 februari.
Vanaf 13.45 uur loopt de parkeerplaats bij restaurant ’t Noorden in een rap tempo vol en rond de klok van 14.00 uur tellen we ruim 65 deelnemers, waaronder ook een paar kinderen, we besluiten de deelnemers op te delen in 4 groepen.
Het thema voor deze wandeling is Hessenwegen en voor we beginnen met onze wandeling maakt Annet d.m.v. een oude routekaart duidelijk hoe en waarom de Hessenwegen zijn ontstaan. De Hessenwegen stammen al uit de 17e en 18e eeuw, deze onverharde wegen werden gebruikt om vracht van Duitsland via Nederland te vervoeren. Hiervoor werd gebruik gemaakt van Hessenkarren (enkele as) of Hessenwagens (dubbel as). De grote brede wagens van de Hessen hadden een grotere spoorbreedte van 128 cm. Het is mogelijk dat ze de bestaande wegen daardoor niet mochten gebruiken om de wegen nog niet slechter te maken. Door in konvooi door de ongebaande heide te trekken zouden de wegen vanzelf ontstaan kunnen zijn. Dit zou ook verklaren waarom de Hessenwegen niet door maar juist langs steden en dorpen lopen
De handelsgoederen kwamen uit het graafschap Hessen (tussen Frankfurt en Kassel, nu onderdeel van de deelstaat Rijnland-Westfalen), later ook van buiten dat graafschap. Alle vrachtrijders met brede wagens uit Duitsland bleef men in Nederland ‘Hessen’ noemen. Er is ook een andere theorie dat de naam Hessenweg een verbastering is van “Hers” dat paard betekent. Hessenweg is dan Paardenweg. De Hessenweg van deze dag loopt vanuit Duitsland , Bocholt en via de Kreuzkapelle, Bodendieken verder ten noorden van Aalten naar de Halse Rug. Vandaar gaat de oude handelsweg via Doesburg verder naar Amersfoort. In Amersfoort werden goederen in vrachtschepen geladen en verder verscheept.
Vandaag starten we onze wandeling op de Koningsweg, tot 1936, het jaar dat de Ringweg (nu N 318) werd aangelegd, sloot de Koningsweg nog naadloos aan op de Hessenweg die via havezate’t Walfort , het noorden van Aalten richting de Radstake liep.
In verband met een bodemsanering wordt momenteel het bos aan de linkerkant van de Koningsweg gekapt. Het bos was aangeplant op een te dunne afdeklaag van de oude vuilnisbelt. Er wordt nu een extra afdeklaag van ongeveer 2 meter met lichtvervuilde grond opgebracht. De lichtvervuilde grond zou niet schadelijk zijn voor de volksgezondheid, maar wel veel goedkoper als schone grond. Vervolgens wordt het grondstuk opnieuw ingeplant en wandelpaden aangelegd. Het hele project duurt ongeveer 7 jaar.We vervolgen de wandeling via het paadje dat aan de noordkant van de begraafplaats loopt. Hier zijn al teken zichtbaar dat de lente er zit te komen, zoals hier de mooie gele bloem van de Gele Kornoelje.
Verder heb je hier mooi uitzicht op de glooiing van het Essenlandschap en het Urnenveld met de grote keien en de verschillende hoge grassen.
We steken de Romienendiek over en vervolgen de wandeling via een smal wandelpad met aan beide zijden hoge begroeiing. En via een natuurlijk opstapje van een gevelde boom komen we op een bloemenakker.
Deze akker staat in de zomer vol met wilde bloemen en zijn een onderdeel van het project “Samen voor de Patrijs”.De patrijs kwam tot halverwege vorige eeuw veel voor. Maar van een populatie van enkele honderdduizenden is nog maar vijf procent over en ook die dreigt verloren te gaan. Sinds 2013 is een speciale werkgroep bezig om het tij te keren en de vogel terug te brengen in het landschap. In het ‘Jaar van de Patrijs’ sloegen vijf partijen met het project ‘Samen voor de Patrijs’ de handen ineen: de Agrarische Natuurvereniging PAN, de Vogelwerkgroep Zuidoost Achterhoek, de Wildbeheereenheid Aalten en omstreken, Vogelbescherming Nederland en de gemeente Aalten. In de afgelopen vijf jaar is het aantal paartjes toegenomen van 3 naar 42. Het is mooi om te zien dat door samenwerking zoiets moois kan groeien. En als krron op het werk heeft het project ‘Samen voor de patrijs’ nu ook de Gouden Mispel gewonnen, een belangrijke prijs als het gaat om natuurbescherming Bij het VVV kantoor zijn fietsroutes te verkrijgen om langs de verschillende akkerranden te fietsen.
We komen opnieuw bij de Romienendiek , dit is een stuk van de oorspronkelijke Hessenweg. Vaak wordt gedacht dat de Romienendiek haar naam te danken heeft aan Romeinse legers die over deze weg zouden zijn getrokken . Maar hier hebben geen Romeinse legioenen gelopen. Nee, voor de naam moeten we terug naar de zeventiende eeuw, oorkonden uit die eeuw beschrijven een verschrikkelijke stormramp die van Halle over de Heelweg naar de Vennebulten trok. Met hevige regenval en heftig onweer. 
Plotseling zakte er een windhoos naar beneden en draaiend werden hooimijten de lucht ingezogen. Nog nooit hadden ze in de Heelwegzo’n onweer beleefd. Maar wat ze zagen, dat was ongelooflijk, op de zandweg werd een vreemd vrouwspersoon door de wind voortgedreven. De mensen wilden haar binnen roepen, maar plotseling was ze verdwenen. Waar was gebleven, ze moesten het ergste vrezen .Toen weken later een paar plaggen stekers door de Vennebulten trok bleven ze bij de zandkuil staan. Wie had toch daar een dak van takken en stro gemaakt. Ze durfden amper naar binnen te gaan, en daar zat het onweerswijf. Volgens de overlevering had ze vuurrood haar, de lui noemden haar Vennemiene, Bultenmiene, Bosmiene, Huttenmiene en zo nog meer. Maar om haar vuurrode haar werd ze meestal Rooie Miene of Roo-miene genoemd. De weg langs haar hut heet daarom nog altijd Ro-mienediek.
We steken de Romienendiek over en gaan via de Nonhofweg, een mooie oude holleweg, richting Scholte Eppink. Langs deze holleweg zijn een aantal zeer mooie krieken (wilde kers) te bewonderen. Scholte Eppink is een eeuwenoude boerderij, de eerste vermelding stamt al van 1310. In de 15e en 16e eeuw hoorde de boerderij bij Klooster het Schaer. In verband met Liberale gifte1748 werd er al melding gemaakt van reusachtige eiken. Rondom de boerderij staan nu nog steeds gigantische eiken. Tot de 19 eeuw heeft de fam. Eppink er gewoond, nu woont er de fam. Mateman. Deze familie hecht veel waarde aan geschiedenis en natuurschoon.
In het bos onder de eiken staan hele stukken met Alliumursinum (daslook), er is zelfs al een klein bloemetje in de daslook te ontdekken.De naam Allium betekent look, ursinum betekent beer, vandaar de wel eens gebruikte benaming beerlook. Dit verwijst naar het oude volksgeloof dat men dacht dat beren die uit hun winterslaap kwamen als eerste op zoek gingen naar wat daslook om van te eten. De daslook werd door onze Germaanse voorouders geassocieerd met de beer, men dacht dat de beer zijn kracht aan dit kruid te danken had. Als mensen dan daslook aten zouden ze zeker ook berenkracht krijgen.
Via de Sledevoort , ook een oude zandweg gaan we richting de Slikker Tap. De Slikker Tap was vroeger een herberg, waar ook overnacht kon worden. De naam zou op de vroegere bestemming van de boerderij / herberg slaan. Via een paadje langs de slootkant komen we bij het Romienendal, waar we de onze pauzeplek hebben. I.v.m. het grote aantal deelnemers is Gert Tankink nog speciaal weer naar huis geweest om voor extra koffie te zorgen, Gert bedankt!
We vervolgen de wandeling via een slootkant en komen zo op een vrij nieuw landgoed “Klein Zwitserland”. Door gebruik te maken van speciale regelingen is ook dit landgoed ontstaan. Een dergelijk landgoed moet een gedeelte van het landgoed openstellen voor publiek. Op het landgoed is o.a.een vijver aangelegd en langs het paadje staan een aantal banken opgesteld om te kunnen genieten van de natuur in rondom de vijver. 
Aan de rand van de vijver is een mooie deken van verschillende mossen zichtbaar.
Na een korte wandeling door het bos, komen we uit op een punt waar we mooi uitzicht hebben over de Aaltense es. De Aaltense es strekte zich uit vanuit de buurtschappen Barlo, vanaf de Zilverbeek, en Dale naar Aalten en is eeuwenlang van grote betekenis geweest voor de bewoners. Vermoedelijk waren er al vanaf 800 boeren actief. Dit uitgestrekte bouwland werd door meerdere boeren gebruikt voor het verbouwen van onder andere rogge. De boerderijen lagen aan de rand van de es. Ook burgers uit het dorp hadden stroken van de es in gebruik.
We wandelen nu weer richting de begraafplaats en via de Koningsweg komen we weer bij het startpunt van deze wandeling.
De gidsen Annet Elburg, Ben Boschker, Henk Mengers en Gerrit Heusinkveld kijken met een goed gevoel terug op deze wandeling en hopen dat alle deelnemers genoten hebben.
Tekst en foto’s: Gerrit Heusinkveld
