Verslag thema-avond op 14 maart 2018
Verslag van de thema-avond van woensdag 14-03-2018
Thema-avond 14 maart 2018 in “de Huve” te Eibergen, Deelerwoud, en Planken Wambuis, bijster land
Martien Frijns, de spreker van vanavond, is samen met Machiel Bosch auteur van de twee prachtig uitgegeven boeken “Planken Wambuis, Wild en bijster land” en “Het Deelerwoud Wild en bijster land”. Hij neemt ons voor de pauze mee in de geschiedenis van deze beide “bijstere” (onherbergzame) terreinen, ten noorden van Arnhem en ter weerszijden van de Hoge Veluwe. Oude kaarten en karakteristieke natuurfoto’s illustreren een boeiende geschiedenis.
Het Planken Wambuis is genoemd naar de boerderij die hier al eeuwen staat en die zoiets betekent als: houten huis. In de middeleeuwen ontstonden er door overbegrazing zandverstuivingen, een vorm van woestijnvorming die uniek is in Noord-Europa. Om verdere verstuiving tegen te gaan zijn grove dennen geplant. In de negentiende eeuw legde de toenmalig eigenaar, beukenlanen aan. Hij deed dit op ruggen, om de bomen een goede start te geven. Het is nu een zeer gevarieerd terrein met zandverstuivingen, heide, bossen en stiltegebieden. Graanakkers zijn aangelegd zodat het wild hier kan fourageren. Natuurmonumenten onderhoudt het gebied.
Dit geldt ook voor het Deelerwoud. Dit was van oudsher markegrond. Het terrein wisselde na de markeverdeling regelmatig van eigenaar. Het was zeer schrale grond waarover echter wel belasting geheven werd. Het gevolg was, dat achtereenvolgende eigenaren ( Hermina Klein ,de jachtliefhebbers van Heeckeren en Lebret)deze kosten moeilijk konden dragen en de terreinen weer snel doorverkochten. De heer Peletier is dan de eerste eigenaar die een echte liefhebber en kenner van het bos was. Hij deed onderzoek en ontwikkelde een visie op de toekomst. Zijn zoon onderhandelde lange tijd met Natuurmonumenten over verkoop van een gedeelte van het landgoed. Uiteindelijk wist deze organisatie het Deelerwoud dankzij haar eerste grote publieksactie in 1967 en subsidie van minister Klompé, voor 8 miljoen guldens te verwerven. Het beheer van Natuurmonumenten is nu gericht op het semi- open houden van het terrein. Het faunabeheer is in handen van Natuurmonumenten zelf. Sinds 2017 is er wegens een teveel aan vooral damherten weer in beperkte mate sprake van afschieten. Echter alleen aan de randen en niet in de rust– en stiltegebieden.
Na de pauze krijgen we een natuurfilm te zien, die Luc Enting samengesteld heeft uit opnamen die hij in een periode van twintig jaar in deze gebieden gemaakt heeft. Het zijn schitterende beelden, die hij, in honderden uren, verscholen in boomhutten en camouflagetentjes, met eindeloos geduld filmde. Dassen, reeën , edelherten komen drinken in een meertje, spechten en bosuilen voeren hun jongen. Dieren laten hun natuurlijk gedrag zien. Dit alles vergezeld van de originele vogelgeluiden en een prettig, bescheiden commentaar.
Wil je meer van deze opnamen zien, bezoek dan zijn bioscoopfilm: “ Wild” ( met commentaar van André van Duin), of steek de IJssel over voor een fijne wandeling.
Lies Jacobs
