Verslag thema-avond op 10 mei 2017

Verslag van de thema-avond van woensdag 10-05-2017

Met deze keer vijfendertig bezoekers werd de thema-avond in zalencentrum ‘den Diek’ te Lichtenvoorde goed bezocht.

Jan Stronks, is onderzoeker en schrijver van de ‘Atlas van de dagvlinders Winterswijk’, versies 2014, 2015 en 2016”. Omdat deze atlas jaarlijks wordt aangepast is hij alleen digitaal benaderbaar. (zie link onderaan dit verslag).Het doel van deze Atlas is: kennis/ontwikkeling – bijdragen aan beschermingsmaatregelen – geinteresseerden stimuleren eropuit te gaan en gegevens te verzamelen.

Gekscherend vertelde hij nog dat de studie van dagvlinders ideaal is: altijd bij mooi weer kijken en relatief weinig kennis over soorten nodig, want er zijn er in Nederland nog maar 53 van over.

Dagvlinders zijn (een open deur) overdag actief bij temperaturen boven de 14 graden Celcius en te herkennen aan de knopjes boven aan de antennes, waarmee zij geurstoffen kunnen opvangen.

Jan verhaalde vurig over de situatie van dagvlinders in zuid-oost Achterhoek, met name in de omgeving van Winterswijk: De vlinderstand gaat dramatisch achteruit. Voor de ZW-Achterhoek: vóór 1950 waren er nog 65 soorten te bewonderen, momenteel nog maar 29 soorten. Een achteruitgang van maar liefst 55%. Positief is: In een enkel geval keert een verdwenen soort weer terug.

De grootste oorzaken van achteruitgang zijn:

• Afnemen geschikte oppervlakte’s
• Versnippering gebieden
• Afname kwaliteit biotoop
• Niet op fauna gericht beheer
• Verregaande intensivering agrarisch gebruik en beheer gronden
• Verzuring, vermesting, verdroging

Adviezen voor verbetering zijn dus tegengesteld aan bovenstaande. En heel soms lukt dat met veel inspanning door:faunagericht beheer van wegbermen en slootkanten:

• Gebieden koppelen met verbindingszone’s
• Ontwikkelen van schrale ‘nieuwe’ natuurgebieden
• Minder intensief agrarisch gebruik van cultuurgraslanden

Dagvlinders zijn onder te verdelen naar gebied:

• Hoogveen: 3 soorten, alle verdwenen.
• Heide: 5 soorten – 1 over, en nog een vage vermelding over een tweede soort.
• Graslanden: 20 soorten verdwenen, een aantal weer teruggekeerd, nog 16 standvlinders en 3 trekvlinders waargenomen.
• Bossen en struwelen: Doet het iets beter omdat er:
  • veel bosranden zijn die met elkaar in verbinding staan
  • veel beheertypes zijn
  • veel bostypes zijn
  • veel verschillende bodemsoorten zijn

Het klinkt allemaal negatief, maar er zijn ook leuke ontwikkelingen:

De iepenpage bijvoorbeeld, voorheen alleen in Limburg voorkomend, en sedert 2013 waargenomen te Ratum. Keizersmantel is ook al gezien. Rond de steengroeve komen vele soorten dagvlinders naast elkaar voor, wat uniek is te noemen.

Conclusie:

Omdat wij afhankelijk zijn van insecten voor, onder andere, de bevruchting van planten die ons voedsel leveren, moeten wij steeds proberen een goede afweging te maken: Het bekende probleem van cultuur versus natuur.

Iedere menselijke ingrijpen heeft vaak onbedoelde bij-effecten, zeker het intensieve gebruik van landbouwgrond met mono-culturen, wat in het bovenstand verhaal duidelijk tot uiting komt.

.Hans Berndsen.

Info:

Atlas van de dagvlinders Winterswijk versie mei 2016:

https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Oost-Achterhoek/Artike…