Lezing Steenbergen, bedreigd Limburgs erfgoed

Meer dan 50 jaar geleden sloot de laatste steenkolenmijn in Zuid-Limburg. Tijdens de operatie van Zwart naar Groen werd het mijnverleden van de voormalige Oostelijke Mijnstreek met de grond gelijk gemaakt. Het leek alsof we deze voor onze cultuur, geschiedenis en identiteit belangrijke periode zo snel mogelijk wilden vergeten. Een halve eeuw later blijkt de mijngeschiedenis belangrijker dan ooit voor de identiteit voor de streek die nu als Parkstad Limburg door het leven gaat. Toch is het tegenwoordig hard zoeken naar de echte sporen van het mijnverleden. De mijngebouwen zoals schachten, machinegebouwen en waslokalen zijn grotendeels verdwenen. De koloniën, voor die tijd moderne wijken voor de mijnwerkers, zijn deels gemoderniseerd en deels als monument geconserveerd. Maar verder zijn er nog maar weinig echte verwijzingen naar de mijnbouwperiode. Welk basisschoolkind zoekt vandaag de dag nog steenkool op de steenberg ? Steenbergen bepaalden vroeger de horizon van de Mijnstreek, maar zijn stuk voor stuk afgegraven. De weinige overgebleven restanten zijn met een laag aarde bedekt en met bomen en struiken beplant. Daarmee verdween de typische steenbergflora, bestaande uit plantensoorten die met de schrale, droge en hete omstandigheden overweg konden, en fauna. Gelukkig liggen op korte afstand van de Nederlandse grens nog enkele steenbergen die weinig of nauwelijks veranderingen hebben ondergaan. Tijdens deze lezingen staat de Limburgse mijngeschiedenis en met name de steenbergen hiervan centraal, waarbij we ook af en toe over de landsgrenzen kijken.