November 2023 – De paddenstoelen schieten uit de grond.

Het is herfst! Wie buiten loopt in de natuur ziet alle verschijnselen: verkleurende bladeren, kastanjes én paddenstoelen.
Vooral paddenstoelen zie je in deze tijd binnen no time overal tevoorschijn komen.
Maar hoe komt dat eigenlijk?
In de herfst verandert het weer. De dagen worden korter, het is minder warm, het regent en waait vaker en harder. Het natte weer is ideaal voor paddenstoelen. Ze houden niet van droogte. Een ideaal paddenstoelenseizoen dus!
De bladeren vallen van de bomen en de natuur sterft een beetje af. Dit betekent dat er veel voeding is voor de schimmels in de grond. Dit is de beste tijd om hun ‘vruchten’ = paddenstoelen te laten groeien en voor de voortplanting te zorgen. Ze schieten uit de grond.
In het Wisentbos zijn nu drie bijzondere paddenstoelen te bewonderen.
Wandel het eerste pad bij de ingang (25 m van de Wisentweg) in en loop door tot het volgende pad rechts, ga dat pad in tot je bij de omgevallen boom komt. Net voor de boom aan je rechterhand zie je de houtknotszwam.
Houtknotszwam
De houtknotszwam wordt ook wel dodemanshand of dodemansvinger genoemd. Het rechtopstaande, knotsvormig vruchtlichaam heeft een lengte van 3 tot 8 cm en heeft een doorsnede van 1 tot 3 cm. Door de bruine of zwarte kleur en de wratachtige structuur lijkt het net verbrand hout. Meestal komen deze paddenstoelen in groepjes voor. Ze groeien vanaf de onderkant van takken van esdoorns, platanen en essen die in de grond zijn begraven. Wanneer het vruchtlichaam ouder wordt, barst het oppervlak en ontstaan er schubben.
Spekzwoerdzwam
Dan de spekzwoerdzwam. Deze is te zien in het kleine bosje bij de groene brug over de Wisenttocht. De zwam voelt spekkig aan. Ik kijk altijd even aan de onderkant; die ziet wat rul en vaak wat roze. De vorm is zeer variabel, korstjes, losse lubben, dakpannetjes boven elkaar of rozetten.
Waar de spekzwoerdzwam zijn naam aan dankt, kun je wel zien als je de soort ziet groeien. De soort heeft een lichtroze of lichtoranje vruchtlichaam, met een witte rand, die inderdaad aan spek doet denken. De spekzwoerdzwam groeit op dode bomen die al een tijdje liggen te rotten. Meestal zijn dat loofbomen. Probeer eens of je de spekzwoerdzwam kunt vinden.
Judasoor
De derde bijzondere paddenstoel is judasoor. Je treft hem bij het wandelpad met de beuken. Iets verderop rechts van het pad bij de vlierstruiken is deze paddenstoel te zien.
Het zijn de vlezige oren van de natuur. Ze lijken sprekend op het menselijk gehoororgaan.
De jonge exemplaren van judasoor kunnen eruitzien als een roze, bijna doorzichtige oren. De oudere zwammen worden harder en donkerder. De buitenzijde en bovenzijde zijn fijn viltig, fluweelachtig behaard en bijna bruinzwart. De binnenkant is glad of geaderd en wat lichter van kleur. Als het droger wordt buiten krimpt hij in en wordt hij harder en donkerder, tot aan zwart toe.
De zwam groeit, gedurende het hele jaar, onder andere op de bast van grote levende of dode vlieren.
Hoe komen ze aan hun naam?
De naam judasoor komt van de legende over de Bijbelse figuur Judas Iskariot. Nadat Judas Jezus verraden had, kreeg hij zoveel spijt van zijn daad dat hij zich verhing aan de vlier. Maar een van zijn oren bleef aan een tak hangen. Sindsdien groeien er judasoren aan de boom. Zo gaat tenminste het verhaal.
Andere benamingen van de zwam zijn: boomoortjes of muizenoortjes.
Veel succes met het vinden van deze wonderlijke snuiters. Wacht niet te lang, want voor je het weet zijn ze weer verdwenen.

Johan Bonsink