Robuuste Schotse werknemer
31 augustus 2014
Tussen de bomen liggen ze. Net alsof ze bedacht hebben dat ze niet op de foto willen, want ze liggen allen met hun rug naar ons toe. Door de modder en op afstand sluipen mijn vriend en ik dichterbij. Ze schijnen niet gevaarlijk voor mensen te zijn, maar je weet het maar nooit. Doordat ze blijven liggen kun je hun korte poten niet goed zien. Wèl zien we de korte nek en de langharige vacht met een kuif voor de ogen. De meeste zijn roodbruin gekleurd, maar aan de waterkant ligt een jonkie met een zwarte vacht. Hoewel ze kleiner zijn dan Nederlandse koeien, vind ik Schotse Hooglanders imposant. Wellicht komt het door de grote horens die ze hebben.
Voor het Amsterdamse Bos is de Schotse Hooglander de ideale werknemer. Hij werkt zelfstandig, efficiënt en vraagt weinig zorg. De viervoeter graast op open velden zodat deze open blijven en zo zorgt hij ervoor dat er geen bos op de vruchtbare polderbodem ontstaat. Hij houdt de boel goed bij door eerst hier en dan weer daar een hapje gras of bladeren te verorberen. Hij functioneert onder alle omstandigheden: regen, storm en kou. Nooit heeft hij het koud. Zijn vacht bestaat uit twee lagen. Over de zomervacht groeit in de herfst een dikke wintervacht. In de winter blijft hij gewoon buiten. In de warme zomer zoekt hij de schaduw op of hij gaat even zwemmen. Zijn werkgebied is het Schinkelbos en het eiland in het zuiden van het bos.
Deze stoere Hooglander komt oorspronkelijk in Schotland voor. Vandaar dat hij zo goed is uitgerust voor een ruig klimaat. Hij stamt af van een zeer oud ras, waarschijnlijk al uit de zesde eeuw. Meestal heeft hij een roodbruine vacht, maar er bestaan ook zwarte en crèmekleurige exemplaren. De grote horens geven de Schotse Hooglander een woest en ruig uiterlijk: bij het vrouwtje krullen ze naar voren, bij het mannetje naar boven. De dieren zijn meestal vriendelijk voor mensen, maar het blijven wilde dieren. Er zijn een paar verhalen bekend over mensen die achtervolgd werden door een Schotse Hooglander.
In het Amsterdamse Bos banjeren twee kuddes rond. Omdat de Hooglanders erg vruchtbaar zijn zie je ze vaak met kalveren. Vóór de bevalling zondert de moeder zich af van de kudde: ze heeft geen hulp nodig bij het bevallen. Haar kalf is heel klein en licht. Is de kleine eenmaal geboren, dan verstopt hij zich in ruige begroeiing of struiken. Enkele keren per dag komt moeder langs om haar spruit te zogen. Zodra haar kind groot genoeg is, brengt ze hem naar de kudde. Omdat een koe een sterk moederinstinct heeft, beschermt ze haar kalf tegen gevaar. Bekijk ze dus liever van een veilige afstand. Net als wij deden, tijdens onze wandeling op een herfstige zondag in augustus.
Foto’s:
Alina 1: Wilbert van der Hulst
Alinea’s 2, 3 en 4: Yigal Boegborn
