Een kind leest een informatiefolder met een foto over landbouw; andere folders op de grond. Klimaat en duurzaamheid

Klimaatadaptatie in de klas en op het plein: “We hoeven niet te zitten wachten. Ook jij kunt iets doen”

Drenthe 12 maart 2025

Leren over het echte leven

IVN Natuureducatie heeft een nieuw onderwijsproject ontwikkeld over klimaatadaptatie. Dit ingewikkelde thema wordt via allerlei leuke en uitdagende opdrachten eenvoudig uitgelegd. Zo wordt onderwijs betekenisvol. De eerste scholen gingen er onlangs mee aan de slag. Leerlingen, leerkrachten én de directie zijn er laaiend enthousiast over.

Hoe kunnen we samen zorgen voor een koeler, groener en fijner schoolplein? Dat ontdekken leerlingen in dit nieuwe klimaatadaptatieproject. Met praktische, kant-en-klare lessen en leuke proefjes gaan kinderen zélf aan de slag. En dat is niet alleen heel erg leerzaam, maar wekt ook veel enthousiasme op bij leerlingen: “Het is ook echt leuk om allemaal dingen buiten te doen!” vindt Jill uit groep 8 van De Lindelaar. Daarnaast worden alle materialen en lesinformatie meegeleverd, wat betekent dat er geen extra tijd in de lesvoorbereiding gaat zitten.

Liever geen ijs voor de ijsvogel

Na de klassikale les stromen de leerlingen van De Wegwijzer en De Lindelaar in Westerbork het plein op om daar in een carrousel-vorm allerlei verschillende proefjes te doen. Zo zit Jill, samen met twee andere leerlingen, over een bak met namaakvisjes gebogen. “We doen een ijsvogel na. Dat gele tangetje is zijn snavel.” Eerst pakken de leerlingen de visjes gemakkelijk met het tangetje uit de bak. Vervolgens proberen ze dat nog een keer, maar dan met een plastic ‘ijs’-plaat op de bak met daarin kleine gaatjes. “Dat ging veel moeilijker”.

Bij dit proefje leren de leerlingen dat sommige diersoorten beter gedijen in Nederland door het veranderende klimaat. Zoals de ijsvogel, die door de warmere winters zonder vrieskou makkelijker zijn prooi kan vangen.

Drie kinderen onderzoeken een bakje op de grond met fietsen op de achtergrond.

Vergroening

“Mag ik twee tuinen?” vraagt een leerling. Haar klasgenoot geeft haar twee sponzen. Ze staan bij de watertafel, waar leerlingen ervaren hoe een groene omgeving beter bestand is tegen extreme regen dan een versteende.

Aan het begin van het proefje zit de watertafel vol met versteende elementen: parkeerplaatsen, pleinen, betegelde tuinen. Met de gieter laten leerlingen het regenen en zien ze hoe het water niet weg kan. Zodra ze de versteende elementen vervangen voor groene elementen (zoals tuinen in de vorm van sponzen) zien ze hoe het water gelijk opgezogen wordt. Vergroening is dus ook onderdeel van klimaatadaptatie!

Drie kinderen onderzoeken een interactieve maquette over waterbeheer in een stedelijke omgeving.

‘Positieve toon’

“De positieve toon van dit project, dat vind ik mooi”, zegt Valentine de Ruyter, directeur van De Lindelaar. “Als je kinderen meeneemt in zo’n project, dan hoeven ze niet bang te zijn. Dan kunnen ze juist meedenken in oplossingen. We hoeven niet zitten wachten in de parkeerstand, we kunnen samen nadenken over wat er wél kan.”

Het project kwam voor de scholen – die beiden in het gebouw De Groene Borg zitten – op een goed moment. “Als team merkten we dat het gebouw niet comfortabel is om in te werken als het heel warm is buiten.” Dat heeft ook te maken met het plein, ontdekten ze bij De Groene Borg. “De tegels op het plein worden heel warm dus er komt warme lucht binnen.” Een logische vervolgstap?  Het aanpassen van het plein.

Zelf iets doen

“Daar hebben we de leerlingenraden bij betrokken. De kinderen hebben samen bedacht om meer bosjes te planten. Daar kan je leuke spelletjes spelen, maar het geeft ook meer schaduw op het plein in zomerse perioden.” Om de bomen en planten te kunnen betalen, organiseerden de scholen een sponsorloop. Zo kunnen de leerlingen zélf iets doen om het plein klimaatadaptiever te maken.

Dat is ook wat De Ruyter hoopt dat de leerlingen opsteken van dit project: “Je hebt altijd zelf invloed. Ook jij kunt iets doen en die oplossingen zijn soms kleiner dan je denkt. Bijvoorbeeld een regenton in je tuin plaatsen, of een tegel uit je terras wippen. En dan zet je daar een vlinderstruik in, dan doe je ook nog eens wat goeds voor de insecten.”

En of de directeur nog advies heeft voor scholen die ook aan de slag willen met klimaatadaptatie? “Dit is zo mooi om te doen met kinderen, dus waarom zou je dit als school niet aanpakken? IVN levert zo’n mooi totaalpakket aan. Dus ik zou zeggen, neem contact op met IVN en doe dit ook.”

Dit project is een samenwerking van de volgende partijen: Gemeenten De Wolden, Westerveld, Meppel, Midden-Drenthe, Hoogeveen, Steenwijkerland, provincie Drenthe en Overijssel, Waterschap Drentse Overijsselse Delta, WMD, Vitens en IVN Natuureducatie.

Enthousiast geworden?

Enthousiast geworden over dit project en benieuwd wat IVN voor jouw basisschool kan betekenen? Neem dan contact met ons op door te mailen naar onderwijsdrenthe@ivn.nl.

Een kind leest een informatiefolder met een foto over landbouw; andere folders op de grond.

Ontdek meer over

Deel deze pagina