“De Euleteul” februari 2025

                         Nieuwsbrief “De Euleteul” februari 2025

Nieuwjaarsdag ligt al weer ver achter ons en soms heb je het gevoel dat de tijd voorbij vliegt.
Bovendien starten we het nieuwe jaar vaak met goede voornemens.
Maar wat nou als we zouden starten met goede plannen?
Waar een voornemen meestal gauw in de vergetelheid verdwijnt, zet een plan allicht meer aan tot actie. Bij IVN bruist het van de plannen. Een belangrijk speerpunt is en blijft om educatief bezig te zijn. Niet zo gek dus dat veel van onze plannen zich daarop richten. Daarnaast is duurzaamheid een belangrijk punt van aandacht. Als we in onze Heemtuin werkzaam zijn dan betrappen we ons tóch op een paar goede voornemens. Ach, een kwestie van volhouden, toch? Succes!

Een korte terugblik op de activiteiten van de afgelopen periode

Natuur-en cultuurwandeling van woensdag 15 januari- Stein.
Het was een bijzondere morgen, heel Limburg was in een dichte mist gehuld.
Maar met vele wandelaars die een frisse start gingen maken in het nieuwe jaar 2025 maakte men er een mooie wandeltocht van.
Op weg door oud Stein richting De Grensmaas.
Daar is veel werk verzet door grindwinning en natuurontwikkeling. Hier is een mooie wandel en fiets gebied ontstaan.
Onze koffie plaats was in de Brasserie in Steinerbos.
Onder het genot van koffie en een lekker stukje vlaai werd deze wandeling afgesloten.

Foto: Adje Pisters

Wat staat er de komende tijd op ons programma

Natuur-en cultuurwandeling op woensdag 19 februari- Geleen/Sittard.
Deze 10km lange wandeling voert ons door het Geleenbeekdal tussen Geleen en Sittard.
Onderweg is er een pauzeplek in Munstergeleen.
Deelnemers wandelen voor eigen verantwoording en op eigen risico.

Verzamelen: Ingang Steinerbos, Mauritsweg te Stein, om 08.45 uur.
Vertrek: 09.00 uur.
Startplaats: bij manage Ten Eys 1, Geleen.
Bijdrage IVN leden: gratis.
Bijdrage niet IVN leden: € 2,00 dit bedrag voldoen voor het vertrek van de wandeling.
Carpoolen: € 1,00 dit bedrag voldoen aan de chauffeur bij het instappen.

Foto: Adje Pisters
IVN Wandelteam:
Wil Pisters: 0620697739

Cursus Moestuinieren 2025.
Je eigen gezonde groenten op natuurlijke wijze telen, oogsten en daarna een maaltijd van maken. Eten uit eigen tuin is populair, maar ook ontzettend leerzaam en leuk.
IVN Stein  gaat een cursus Moestuinieren voor beginners organiseren. Wij laten jou graag zien hoe je begint met je eigen moestuin, of het nu in de achtertuin, de volkstuin of op het balkon is.

In drie bijeenkomsten van twee uur leer je hoe je eenvoudig een kleine moestuin opzet en met goed resultaat kunt oogsten. Ook behandelt deze cursus de gereedschappen die mensen nodig hebben bij het moestuinieren, het bepalen van de grondsoort, het kiezen van de planten en de werkzaamheden in de moestuin door het jaar heen.

Wil je graag een moestuin beginnen en ben je klaar voor een vliegende start?                                                                                                                               Foto: Natuurtuin
Geef je dan nu op voor deze cursus bij IVN Stein.
Heb je geen eigen tuin? Gemeente Stein verhuurt volkstuinen op diverse plaatsen in Stein.

Deze cursus kost € 30,= voor leden en € 40,= voor niet-leden van IVN Stein. Je krijgt hiervoor
3 lesavonden, het cursusboek Stap voor Stap Moestuinieren en een bezoek aan een ecologische moestuin op een volkstuinencomplex.
De cursusavonden zijn op 19 maart, 9 april en 30 april 2025 van 19.30 uur tot 21.45 uur.

Je kunt je opgeven via infoIVNStein@gmail.com. Het cursusgeld kun je overmaken op de rekening NL40 RABO 0149 2054 14 t.n.v. IVN Stein, onder vermelding van Moestuincursus.
Je inschrijving is definitief na betaling van het cursusgeld.
Voor meer informatie kun je bellen met Riet Vrancken: tel. 0624435277.

Paddenstoelen in het Steinerbos 2024.
Het paddenstoelen jaar 2024 in het Steinerbos kunnen we omschrijven als een heel slecht jaar voor de vruchtlichamen van paddenstoelen.
Een duidelijk voorbeeld is de Vliegenzwam een van de meest gefotografeerde paddenstoel, staat dit jaar niet op de lijst van mijn waarnemingen in het Steinerbos, althans ik heb hem niet gevonden.
De verklaring ervoor is heel tegenstrijdig, de een noemt het te nat de ander geeft de vervuiling de schuld, maar wat nu de oorzaak is, weet ik niet.
Zelf denk ik dat het te nat in onze regio is geweest en dat de vruchtlichamen te weinig warmte hebben gekregen waardoor ze niet zich konden ontwikkelen om sporen te maken. Door de vele regen zijn de grondstoffen, die noodzakelijk zijn om te groeien mee weggespoeld en verder in de grond gezakt en het mycelium heeft niet de kans gekregen om de stoffen op te slaan om eventueel door te geven aan de boom of plant waar die mee samenwerkt.
In het jaar 2024 heb ik toch 509 waarnemingen kunnen noteren waarvan 178 soorten bij 21x inventarisatie, tevens heb ik ook nog 15 nieuwe soorten gevonden, waarvan de bijzondere was de Reuzendikhoed (Leucopaxillus giganteus),  al met al blijft het een mooie hobby.
Via deze wijze wil ik de Gemeente Stein en Steinerbos B.V bedanken voor de toestemming om te mogen inventariseren op hun grondgebied en Jo Bollen en de PSL voor de ondersteuning.

Wist je dat
Heermoes in Hydrotherapie aangewend wordt als alternatief geneesmiddel?
Heermoes (Equisetum arvense) is een plant uit de paardenstaartenfamilie (Equisetaceae).
De plant wordt ook wel ‘roobol’, ‘akkerpaardenstaart’, ‘kattenstaart’ of ‘unjer’ genoemd.
Het is een maximaal 40 cm hoge vaste plant.

De zijtakken staan in kransen rondom de stengel, die ter plaatse voorzien is van een stengelschede met zes tot twaalf tanden. De in kransen staande bladeren bestaan uit kleine schubben, waarbij de bladscheden grotendeels met elkaar vergroeid zijn tot een stengelschede. Het eerste lid van de zijtakken is veel langer dan de bijbehorende stengelschede, dit in tegenstelling tot wat het geval is bij de idrus. De stengel heeft maximaal zes ribben.

De plant verspreidt zich via sporen die uitgroeien tot een prothallium of voorkiem, waarna de bevruchting kan plaatsvinden. Alleen op open grond lukte deze vorm van voortplanting. De soort maakt ook veel wortelstokken die diep de grond in gaan en horizontale vertakkingen vormen.
De soort komt in allerlei milieus voor. De prothallia kunnen alleen kiemen in open, vochtige en matig voedselrijke grond, maar de plant kan zich goed handhaven in andere milieus.

Heermoes is een kosmopoliet van de gematigde en koude streken van het noordelijk halfrond.
Het is een lid van de groep planten die voor het verschijnen van moderne planten de aarde domineerde. Soortgenoten groeiden uit tot tientallen meters hoge ‘bomen’ die grotendeels de huidige steenkoollagen vormden. Tijdens het tijdperk van de dinosauriërs was deze plantengroep de meest voorkomende. De plant is een overlever en was de eerste die na de uitbarsting van de vulkaan Mount St. Helens weer vaste voet op de hellingen kreeg. Ook op industriële terreinen met zware vervuiling of uitgeputte en zwaar samengepakte grond is de plant vaak de eerste die komt of de laatste die verdwijnt. Heermoes kan zijn groeiplaats domineren. Heermoes is voor bepaalde planten giftig. Grassen kunnen niet kiemen in de buurt van Heermoes.

Heermoes (dat in veel graslanden groeit) kan giftig zijn voor paarden bij een dagelijkse inname in grote hoeveelheden. De symptomen zijn zenuwafwijkingen en een wankele achterhand. Ook kan de plant giftig zijn voor mensen. Heermoes heeft ook eigenschappen die als gunstig worden beschouwd.  De plant gedijt op afvalhopen bestaande uit slakken. De zware metalen zijn voor veel planten giftig, maar Heermoes slaat ze op in het eigen weefsel, waardoor de plant meer zware metalen bevat dan de bodem. De plant wordt in de Hydrotherapie aangewend als alternatief geneesmiddel.
Heermoes is lastig te bestrijden. De wortelstokken groeien meters diep de grond in en vertakken zich daarnaast in het horizontale vlak sterk. Ze breken gemakkelijk en slaan tijdens de groei een voedingsvoorraad op. Bij schoffelen of ploegen worden de wortelstokken in kleine stukken gebroken die opnieuw zullen uitlopen. Daardoor is mechanisch of handmatig verwijderen vrijwel onmogelijk. De plant is resistent tegen veel chemicaliën.
Deze eigenschappen zorgen ervoor dat de soort als een hardnekkig onkruid wordt beschouwd.

IVN Stein een zeer actieve natuurvereniging is?
We krijgen geregeld vragen over wat IVN betekent en wat wij allemaal doen.
IVN staat voor ‘Instituut Voor Natuureducatie en duurzaamheid’ en bevindt zich in het Steinerbos bij de roeivijver. IVN heeft een eigen natuur educatiecentrum (NEC).
IVN Stein organiseert tal van interessante en educatieve natuuractiviteiten voor jong en oud.
Bovendien adviseert IVN de gemeente Stein en is actief in de buitengebieden waar alle activiteiten rondom de natuur (bijvoorbeeld bomenkap) nauwkeurig in de gaten gehouden worden.
IVN  Stein is actief in Stein, Urmond, Berg aan de Maas, Meers en Nattenhoven.
We werken, samen met de IVN’s in de regio, aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu, landschap en leefomgeving.
De planten die van nature in onze leefomgeving thuishoren groeien in onze Heemtuin, het voormalig Openluchttheater, waar wij op natuurvriendelijke wijze tuinieren en de natuur ook graag zijn gang laten gaan.
Betrokkenheid bij de natuur stimuleert bovendien duurzaam handelen.
Daarom laten wij jong en oud de natuur van dichtbij beleven door het organiseren van activiteiten
en in de vorm van lessen op school, lezingen, cursussen, etc. Willen we al deze activiteiten blijven organiseren dan hebben we meer ondersteuning nodig en zijn daarom nog steeds op zoek naar geïnteresseerden die ons een paar uurtjes per week helpen.
Kom en bezoek onze Heemtuin en laat je informeren, we zijn er op dinsdag- en zaterdagmorgen van 10.00 tot 12.30 uur.

Onkruid bestrijden vaak tijdrovend is en geduld vereist?
Veel onkruidsoorten zijn lastig te bestrijden en velen van ons ervaren dit vaak als tijdrovend.
Onderzoek laat zien dat nog steeds veel mensen onkruid bestrijden met chemicaliën.
Die zit vaak in groene flessen, maar zijn allesbehalve groen. Deze chemicaliën zijn een bedreiging voor de watervoorziening. Ze vervuilen de bodem en daarmee op den duur ook het grondwater waar drinkwater van wordt gemaakt. En denk nou niet: ”ach dat beetje kan toch geen kwaad”. Als we dit allemaal denken dan wordt het tóch een groot probleem. Sommige mensen gebruiken azijn, wat heel onschuldig klinkt, maar doe dat niet! Oók azijn is schadelijk voor het milieu.
Beter is het om je onkruid duurzaam en men respect voor de natuur te verwijderen: borstel of brandt het weg tussen de tegels. Heet water helpt ook!
Trek het onkruid met wortel en al tussen de tegels vandaan en uit de rest van de tuin.
Zo kun je met een gerust hart genieten van een onkruidvrije tuin en stoep.

Spreuk van de maand

Denk niet dat alles tot een doel moet strekken, want ook vogels weten niet waarheen.
Hun ruime vlucht, het dappere vertrekken, die zwerm die aan de horizon verdween.

e-mail: infoivnstein@gmail.com
Like ons op facebook, dan bent u steeds op de hoogte van het laatste nieuws!
www.ivn.nl/afdeling/stein