Tjiftjaf en fitis zijn onderweg!

Twee kleine bruingroene zangvogeltjes met allebei een mooi streepje boven het oog. Ze lijken zo op het eerste gezicht sprekend op elkaar maar als je goed kijkt, zie je toch verschillen. Zo heeft de fitis rozige pootjes en die van de tjiftjaf zijn donker gekleurd. Ook heeft de tjiftjaf langere vleugels maar of je deze Afrikagangers daaraan kan herkennen? Dat is maar de vraag want even mooi voor je poseren zodat je ze goed in beeld hebt, is er meestal niet bij.

De zang is onderscheidend

Als ze gaan zingen, is er geen enkele reden meer voor twijfel dan weet je precies welke van de twee je voor je hebt. De tjiftjaf roept zijn eigen naam: ‘tjif-tjaf-tjif-tjaf’ en dan het liefst uren achtereen. De fitis is veel bescheidener met zijn melancholisch zacht, van hoog naar laag aflopend liedje. Als je deze vogeltjes in het voorjaar hoort zingen, hebben ze een lange reis achter de rug: helemaal vanuit hun overwinteringsgebied naar hun broedgebied in Nederland.

Overwintering

De tjiftjaf overwintert in Spanje en Portugal maar de vogels zijn vooral graag in Marokko. In het vroege voorjaar trekken ze weer terug naar hun broedgebied; ze reizen vooral ’s nachts – dat is veiliger in verband met predatoren. Als je bedenkt dat een tjiftjaf gemiddeld zo’n acht gram weegt, is een tocht van 3000 kilometer van Marokko naar Nederland een hele prestatie. De fitis overwintert helemaal tot in tropisch zuidelijk Afrika, een afstand van maar liefst 4000 kilometer! Ook fitissen trekken ’s nachts, ze komen een paar weken later dan de tjiftjaf aan in hun broedgebied.

Oriëntatie onderweg

Je kunt je afvragen hoe vogels de weg weten. Mensen vinden de weg met behulp van landkaarten en Google Maps maar vogels hebben dat allemaal niet nodig. Ze volgen kustlijnen en rivieren, kijken naar de zon en sterren en ze gebruiken zelfs geluiden en geuren om de weg te vinden. Ook reageren ze op het aardmagnetisch veld.

Eenmaal veilig aangekomen is het zaak om een partner te vinden want haast is geboden. Het liefst wil een paartje twee broedsels en voor je het weet, is het alweer tijd voor de terugreis!

Corry van der Meer

Afbeeldingen: in de header zie je de fitis en hieronder de tjiftjaf (beide afkomstig van Pixabay)