Biodiversiteit
Bloemenparadijs in de natuurtuin van Landgoed de Langakkers
Het particuliere landgoed de Langakkers ligt ten zuidwesten van Leende en ligt naast het Leenderbos en de Leenderheide, Bijna 30 jaar geleden is Roel Winters met veel bezieling op ruim 21 hectare zandgrond begonnen met natuurontwikkeling. Voorheen was het een agrarisch bedrijf, met aspergevelden. Nu is het kleinschalig cultuurlandschap, ofwel een natuurtuin zoals hij het zelf noemt.
Op tweede Pinksterdag mochten we weer met een groep naar Landgoed de Langakkers. Dit keer was er veel aandacht voor het beheer van een cultuurlandschap.
Vergeleken met een maand eerder had het landgoed een complete metamorfose ondergaan: de kale bomen en struiken waren veranderd in frisse groene landschapselementen, gelardeerd met ontzettend veel wilde bloemen; een lust voor het oog. Maar er waren ook nieuwe bewoners: behalve de gierzwaluwen waren er ook 2 pasgeboren brandrode kalfjes.
Kenmerkend voor deze natuurtuin zijn de vele houtwallen, struweelhagen, vlechtheggen, poelen en de kruidenrijk graslanden met een grote variatie aan fauna en flora
De poelen, die direct achter het woonhuis liggen, vormen in deze tijd van het jaar een zee van gele lissen, paars bloeiende orchideeën en veel andere wilde planten. Je keek je ogen uit. De vele kikkers in de poelen waren van ver te horen. Het roggeveld dat achter de poelen en het kruidenrijk grasland ligt, zag rood van de klaprozen. En jawel ook hier zagen we op de kale stukken de kopjes van twee patrijzen. Kunstmest of bestrijdingsmiddelen zijn in dit roggeveld en elders op het landgoed uit den boze. De natuur moet het zelf doen.
Op de bermen veel bloeiende ossentongen, zwarte toortsen, wilde weegbree, blaassilene, ratelaar, wilde tijm, verwilderde narcissen etc. en aan de bosrand veel vingerhoedskruid en verwilderde lelietjes van dalen. Met het juiste beheer is het dus mogelijk om ook de bedreigde bloemsoorten weer terug te krijgen.
Het aantal vlinders was in deze tijd van het jaar nog beperkt, maar verder in de zomer is het een vlinderparadijs hoorden we; 26 vlindersoorten zijn er hier afgelopen jaren geteld. Niet vreemd als je ziet hoeveel groot de variatie in bloemen en planten hier is.
Op de scheiding met het Leenderbos staan majestueuze inheemse eiken. Door de vele lage struiken te snoeien, komt de vorm van solitaire bomen pas echt tot zijn recht.
Op het Kruidenrijk grasland grazen 3 kempische schapen, die houden het gras kort, zodat er nooit gemaaid hoeft te worden. Op het eind verlaten we het landgoed via een holle weg, met veel sporen van reeën. Een reebok wordt ook nog gesignaleerd. We komen aan bij een muur die gebouwd is van oude stenen en volledig begroeid is met sedum en andere rotsplanten. Bij de beplanting in dit stuk is recent de grauwe klauwier op bezoek geweest. Aangezien het zowel een mannetje als vrouwtje betrof, hoopt Roel vurig dat ze zijn landgoed uitkiezen om te nestelen, want zijn beheer is erop gericht om zoveel mogelijk bedreigde vogelsoorten van de rode lijst naar zijn landgoed te lokken.
Ecologisch beheer
We kregen veel informatie over het beheer van het landgoed. Het ecologisch beheer is nodig om sturing te geven aan het landschap en om verwildering te voorkomen. Tijdstip waarop gemaaid wordt en hoe speelt daarbij een belangrijke rol. Het beheer bestaat uit zorgvuldig maaien, niet schoffelen, niet diep ploegen. Het maaien van de bermen begint later in juni. Het maaisel wordt na drie dagen afgevoerd als het zaad eruit gevallen is en gaat dan naar de composthoop. Dit alles om te voorkomen dat brandnetels de overhand krijgen. Vervolgens komen de kilometerslange heggen aan de beurt. Dit is pas in de 3e week van juli. Het snoeien van de heggen (veelal van gevlochten meidoorn met her en der andere struiken er tussendoor) gebeurt heel zorgvuldig met kleine machines en soms nog handmatig. De timing is afgestemd op het einde broedseizoen om zeker te zijn dat jonge vogels uitgevlogen zijn.
Al met al was het weer een indrukwekkende excursie, niet alleen boeiend om rond te lopen in deze uitgestrekte natuurtuin maar ook om een man te horen met passie.
Even waande je je 50 jaar terug. Hier zag je de natuur zoals die vroeger veel meer te zien moet zijn geweest op de zandgronden in Brabant.
José Rögels
