Leden aan het woord: Johan Kleijn

IVN Amsterdam leden aan het woord.

Wildplukken met Johan Kleijn

Door Ramona Falkenreck
 

In deze reeks leden aan het woord spreek ik met Johan Kleijn. Johan is een bekend gezicht bij  IVN Amsterdam en op 24 juni tijdens het IVN Amsterdam feest verzorgt hij de catering met een proeverij uit de natuur. Hij geeft een Wild Pluk excursie in het Sloterpark en we gaan onze eigen oogst proeven. In dit interview Johan vertelt wat zijn kijk is op wildplukken en hoe hij andere mensen enthousiast wil maken de stadsnatuur om ons heen beter te benutten, waarderen én er goed voor te zorgen. 
 

“Ik heb ook een eigen bedrijfje dat heet ” Nieuwe Jagers en Verzamelaars” Het verzamelen van voedsel uit de wilde natuur brengt mensen veel dichter bij hun voedsel en daarmee ook dichter bij de natuur. Sommige mensen stellen zich voor dat jagen en verzamelen betekent dat je in een berenvel achter een konijn aanrent. Ik stimuleer mensen niet om konijnen te gaan schieten. Maar als er toevallig eentje doodgereden is dan is er niks mis mee om het vlees te eten. Het gaat vooral om opportunisme. Creatief gebruiken maken van wat je vindt.”

Johan Kleijn is een goede bekende binnen IVN Amsterdam en hij is sinds kinds af aan bezig met het de natuur en hoe je die kunt benutten. Zijn wildpluk workshops zijn befaamd net zoals zijn vlierbloesem champagne. Johan benadrukt herhaaldelijk: 

“Let wel dat ik het over gebruik heb en absoluut niet over misbruik. Ik leer mensen ook altijd om met beleid te plukken en je vooral te richten op het seizoen en het overschot. Voor ons is wildplukken een keuze. Wij kunnen eten uit de natuur en dieren moeten eten uit de natuur. Die kunnen niet zomaar even naar de supermarkt en ze zijn dus echt afhankelijk van wat ze vinden. Dat maakt het belangrijk om genoeg te laten staan. Bijvoorbeeld met paddenstoelen eten. Als er maar een of een paar mooie paddenstoelen staan dan zal ik ze niet plukken. Je behoudt de soort door genoeg te laten staan, je laat ook genoeg voedsel voor dieren staan en andere mensen kunnen nog van de schoonheid genieten.

In sommige culturen is eten uit de natuur heel normaal. Ik zie bijvoorbeeld vaak Oost-Europeanen voedsel verzamelen en dat vindt ik mooi om te zien. Deze mensen staan vaak dichter bij de natuur. En dat wil ik de deelnemers van mijn excursies ook meegeven. Als je leert te eten uit de natuur ga je het meer waarderen en dan ga je er automatisch beter voor zorgen. Belangrijk blijft wel dat we met beleid plukken.

Waar je ook woont, binnen een paar honderd meter van je huis is er altijd wel iets eetbaars te vinden. Veel mensen gaan tegenwoordig naar de toko omdat ze op zoek zijn naar speciale en uitgesproken smaken. Dit heeft een enorme impact op het milieu als je kijkt naar het enorme aantal kilometers dat deze producten afleggen. Milieutechnisch is wildplukken veel beter en duurzamer. Er zijn in onze eigen omgeving genoeg uitgesproken smaken te ontdekken die je eigenlijk nergens anders tegenkomt. 

Denk aan de inheemse  Berenklauw die een heel aparte smaak heeft waarin tonen van mandarijn en cocos terug te proeven zijn . Of aan zwarte mosterd, daar maak ik een lekkere pesto van.

Van de lindebloesem kun je een lekkere thee zetten.Dat weten de meeste mensen wel. Maar dat de jonge blaadjes echt een heerlijke salade kunnen opleveren weet bijna niemand. De Gemeente snoeit de laaghangende takken vaak weg, waardoor er iedere keer weer nieuwe takken aangroeien met nieuwe jonge blaadjes om te plukken. Zo kun je keer op keer deze blaadjes eten. Ook veel invasieve exoten die als lastig worden beschouwd zijn prima te eten. Denk bijvoorbeeld aan de jonge scheuten van de Japanse duizendknoop.

Ik zeg altijd: “If you can’t beat it, eat it”

Sommige mensen zijn bang dat iets giftig is. In de Japanse duizendknoop zit bijvoorbeeld oxaalzuur. Maar dit zit ook in rabarber. Als je een kilo rabarber eet krijg je ook buikpijn. Of iets schadelijk giftig is heeft ook alles met de dosering te maken. Op festivals komt het b.v. met enige regelmaat voor dat mensen een watervergiftiging oplopen! 

Denk ook niet dat als andere dieren het kunnen eten dat het voor ons veilig is. Zo heeft de groene knolamaniet een gif dat onze lever aantast. Slakken hebben geen lever en zij kunnen dan ook zonder problemen van deze paddenstoel knabbelen. Je moet je er dus wel even in verdiepen voordat je gaat wildplukken. 

Een nuttig ezelsbruggetje: “niet zeker weten, is zeker niet eten”

Als je je echt gaat verdiepen in het wildplukken gaat er een wereld voor je open. Eten smaakt vaak lekkerder als je er zelf iets voor gedaan hebt en je er aandacht, passie en tijd aan hebt besteed. Op het ledenfeestje van 24 juni licht ik graag een tipje van de sluier op over wildplukken. Zo gaan we zelf verzamelen, proeven en wat kleine gerechtjes maken. Ik heb ook vlierbloesemchampage en vlierbessenwijn van 2021 mee om te proeven. Het wordt een feestje! 

Tot dan!”