Groene GGZ op het Calandlyceum

Binnen IVN Natuureducatie zetten we met de Groene GGZ de kracht van de natuur in voor de mentale gezondheid. We gingen eens op bezoek bij het Calandlyceum in Amsterdam Nieuw-West, een ‘Topsport Talentschool’.

Binnen de afdeling topsport gaan sporttalent en studie hand in hand. Een inspirerende combinatie, maar ook een bron van extra druk. Leerlingen willen presteren op school én in de sport, terwijl social media de mentale onrust nog verder aanjaagt.

Stressreductie en zelfzorg

Op de mat en in de natuur

Op uitnodiging van leerkracht Juanita Benschop gaf Marjori Hong (IVN), trainer Stressmanagement & Vitaliteit, een interactieve sessie over stressreductie. Haar werkplek is zowel de yogamat als de natuur. “In het dagelijks leven is het zo normaal om maar door te rennen,” vertelt Marjori “dat je vaak pas merkt dat je jezelf voorbijloopt, wanneer je lichamelijk of mentaal in de knoop komt te zitten. Het is belangrijk dat je dan weet wat je eventueel zelf kunt doen.”

Moment van loslaten
Zowel leerkrachten als leerlingen van het Calandlyceum hadden al eens op de mat kennisgemaakt met Marjori’s lessen Yin Vitaal Yoga: een manier om tot diepe stress/emotie release te komen.

Marjori: “Er zijn altijd wel een paar jongelui die aan het begin van een les uit ongemak lollig willen doen, maar ook zij worden al binnen een paar minuten overvallen door alle moeheid en spanning die opeens loskomt.”

Yoga bij prestatiedruk
Ook in de topsport, bij nationale voetbal- of hockeyteams bijvoorbeeld, kent men inmiddels het positieve effect van yogahoudingen, mindfulness en meditatie.

Natuur als hulpmiddel

Deze ochtend werden staande en zittende oefeningen gedeeld die je overal wel kunt doen. Het was een bruggetje naar een andere bewegingsvorm die je makkelijk tussendoor kunt doen: wandelen. Niet voor prestaties (aantal stappen of verbrande calorieën), maar puur om even uit je hoofd te stappen.

Humor en natuur: een verrassende combinatie

Voor dit deel van de sessie werd het boek Natuur met een knipoog, uit de Gefladder boekenreeks gebruikt. Speciaal hiervoor kregen de leerlingen hun telefoon terug. Met de QR-codes in het boek kunnen namelijk video’s bekeken worden die de verhalen in beweging brengen.

“De jongeren ontdekten dat humor en natuur prima samengaan” zegt Marjori. “Je komt in de natuur van alles tegen. En net als in ons mensenleven is niet alles altijd even leuk of gezellig. Dan helpt het als je er anders tegenaan gaat kijken. Met een knipoog. Het helpt je relativeren. Omdenken.”

Ommetje voor verbinding
Deze gehele schooldag ging in eerste instantie over ‘Burgerschap’. Zodoende werd ook het belang ter sprake gebracht van elkaar gedag zeggen op straat of in het park. “Het is een vorm van verbinding die lijkt uit te sterven” vertelt Marjori. “Maak je echter op vaste momenten een ommetje, dan kom je vaak ook dezelfde figuren tegen, dat heeft iets vertrouwds. Uiteindelijk kan een vriendelijke knik zélfs leiden tot verrassende vriendschappen” vertelt ze met een knipoog.

Friends
Op het scherm verscheen een video van reiger Kobus op bezoek bij buurman Mike (scène uit het boek Heel gewoon natuurlijk!).

Groene hulpverlening

Het gebruik van natuur binnen de hulpverlening werd op een toegankelijke manier ter sprake gebracht. “Veel jongeren ervaren mentale druk, maar praten daar met moeite of helemaal niet over. In een park of buitenruimte gaat dat vanzelf anders,” legt Marjori uit. “Naast iemand lopen in plaats van tegenover elkaar zitten maakt het lichter. Stilte mag er zijn en voelt niet ongemakkelijk. Door de aandacht van je hoofd naar de natuur te verleggen en je zintuigen bewust in te zetten, ga je op in een andere beleving. Ongemerkt ontstaat ruimte om te voelen en komen de woorden en/of emoties vaak vanzelf.”

Zelf met aandacht leren kijken

Tot slot was er een buitenopdracht om anders naar natuur te gaan kijken. Niet alleen kwamen de leerlingen met ontspannen, frisse koppies terug, maar ook met originele beelden van stukjes natuur rondom de school (een leraar Nederlands zou er slim op in kunnen spelen en ze een opstel kunnen laten schrijven over zo’n zelf gevangen moment).

Dicht bij de natuur, dicht bij jezelf

Met haar werkwijze brengt Marjori niet alleen natuur dichter bij mensen, maar mensen ook dichter bij zichzelf. Of zoals ze met de woorden van Johan Cruijff spreekt: “Je gaat het pas zien als je het doorhebt.”

• • Meer over natuur binnen de hulpverlening: Groene GGZ
  • Natuur als stressbreker: Gefladder.nl
  • Meer over studie en topsport: Topsport Talentschool
  • Voortgezet onderwijs in Nieuw-West: Calandlyceum

Leerling ontdekte passende muurschildering bij school