De blauwe flits
Een ingevroren vogel met iriserend blauwe rug, warm oranje buik, forse kop, grote ogen en rode pootjes. Herinnert u zich die ijsvogelfoto uit 2018 nog? Ik wordt er altijd zo vrolijk van een levend exemplaar te zien.
De ijsvogel oogt ongeveer zo groot als een spreeuw, maar is kleiner vanwege zijn kortere staartje. Hij heeft een rechte vlucht, vaak vlak boven het wateroppervlak, met een snelheid tot wel 80 km per uur!
Piscivoor
IJsvogels zijn ‘piscivoren’. Getver? Nee hoor, dat houdt in dat ze voornamelijk visjes eten en dus afhankelijk zijn van helder water waarin die visjes leven. Begrijpelijk dus dat vorst ze fataal kan worden. De ijsvogelpopulatie kan tijdens strenge winters dramatisch krimpen.
Meestal spot je de ijsvogel door zijn hoge schelle geluidje tijdens de vlucht. Maar je kunt hem ook waarnemen als hij op zijn uitkijkpost – een overhangende tak, rietstengel, brug of paaltje boven het water – zit. Vandaaruit duikt hij bijna loodrecht op zijn prooi af, om vervolgens terug te vliegen naar zijn zitplaats, het visje dood te slaan en naar binnen te werken. Laatst zag ik er eentje biddend boven de Eefse beek. Zo mooi!
Nageslacht
Twee tot vier keer per jaar zorgen ijsvogels voor nageslacht. Ze graven een nestholte in een steile oeverwand van zand of leem of in de kluit van een aan de oever omgevallen boom. Die gang van soms wel een meter lang eindigt in een ronde nestkamer. Na drie tot vier weken verlaten de jongen het nest en worden ze vanaf een tak vlakbij het nest nog enkele dagen gevoerd door hun ouders.
Gevaar en kansen
Watervervuiling vormt de grootste bedreiging voor deze vissertjes. Van vies water houden ze niet en vertroebeling maakt hun prooidieren onzichtbaar. Vooral in het westen van ons land dreigt nog een gevaar: ‘mooi’ gemaakte oevers van steen, beton of hout. Zie daar maar eens je hol in te graven. In die contreien worden vaak speciale kunstijsvogelwanden aangelegd. Dat werkt goed. In onze omgeving, met de vele beken, is dat gelukkig minder hard nodig. Ik zeg: houden zo!
Tekst en foto’s: Edith Kuiper
