8. Poel

De waterpartijen in het rivierengebied waarin onze gemeente ligt, hebben verschillende ontstaanswijzen. Zo zijn er oude meanders en beekjes die op een natuurlijke wijze zijn ontstaan, terwijl wielen, kleiputten en tichelgaten min of meer zijn ontstaan door menselijke ingrepen. Deze twee gebieden zijn in de Heemtuin te vinden als een Meander en een Poel. Het water in de meander staat in verbinding met het slotenstelsel in Wijk bij Duurstede. Het waterniveau in dit stelsel wordt geregeld door middel van een gemaal, dat bij droogte water inlaat vanuit de Lek en tijdens natte periodes wordt er juist water weggepompt uit de sloten. De meander bevindt zich op het doodlopend einde van zo’n sloot die een “rivierbocht” wordt na het lage bruggetje bij de griend. Er is relatief gezien een geringe doorstroming van gebiedsvreemd (voedselrijk en vervuild) water. De poel, echter, staat niet in verbinding met het slotenstelsel waardoor, afgezien van grondwaterstromen, geen doorstroming van gebiedsvreemd water plaatsvindt. Het gradiënt (de toe- of afname) van de oever richting het pad rondom, is mooi geleidelijk. In “De theorie van Dr. G. Londo” is over het belang van gradiënt meer te lezen en is ook beschikbaar op onze webpagina.

Beheer van het water:

Diverse soorten waterplanten vestigen zich spontaan, andere soorten, specifiek voor het rivierengebied, zijn uitgezaaid of aangeplant. Zonder beheer groeien de waterpartijen na verloop van jaren dicht doordat afgestorven plantmateriaal zich ophoopt op de bodem. Hierdoor komt een verlandingsproces op gang. Om dat te voorkomen wordt vegetatie soms verwijderd (met riet zijn we heel druk, omdat we planten die we liever zien, een kans te geven). Bij het steigertje hebben we begin 2019 weer diepte gemaakt door zo’n 75 cm te laten wegbaggeren. De grote Waterlelie is daarbij ook uitgegraven; werd veel te kolossaal voor zo’n kleine poel.

Beheer van de oeverbegroeiing:

Het beheer van de oeverbegroeiing is erop gericht een ruigtkruidenvegetatie te laten ontstaan, die past bij een relatief voedselarm milieu. Heemtuin

Ruigtkruidenvegetaties zijn begroeiingen van hoogopschietende, overjarige kruiden waarin grasachtige soorten over het algemeen niet overheersen. De plantgemeenschap die zich hier aan het water kan ontwikkelen, is de moerasspireagemeenschap. Kernsoorten van deze gemeenschap zijn onder andere: Echte Valeriaan, Moerasspirea, Poelruit, Wederik, Kattenstaart, Moerasandoorn en Gevleugeld Hertshooi. Bloeiende moerasspireagemeenschappen zijn bijzonder rijk aan bloemzoekende insecten. Veel dagvlinders en verschillende soorten vliegen, kevers, wespen, bijen en hommels zijn er te vinden. Ruigtkruidenvegetaties bestonden al vòòr de komst van de mens, maar de meeste van dit soort begroeiingen komen voor op terreinen waar de mens heeft ingegrepen. Deze vegetaties kunnen ontstaan op plaatsen die extensief worden gemaaid, meestal maximaal 1 maal per jaar. Wordt er vaker gemaaid dan ontstaat grasland. Wordt er niet gemaaid dan kan er op de lange duur struweel en bos ontstaan. Heemtuin

Bij de aanleg van de heemtuin is op de plaatsen waar nu oevers liggen, de voedselrijke toplaag van de bodem verwijderd. Aangenomen mag worden dat de huidige toplaag van de bodem relatief weinig voedingsstoffen bevat. Is dat niet het geval, dan komt dat tot uitdrukking in de plantengroei. Bij toenemende voedselrijkdom zal bijvoorbeeld brandnetel de overhand krijgen. Om in dat geval toch een voedselarm milieu te krijgen zal er vaker moeten worden gemaaid. Overigens zijn ruigtkruidenvegetaties gevoelig voor betreding. Betreding zal dus zoveel mogelijk moeten worden voorkomen.

Een strook van ongeveer 1 meter breed langs de oevers zal als ruigtkruidenvegetaties worden beheerd.

8. Poel

Download de IVN Natuur app

Volg ons op social media