Van geluk hebben en wonderlijk nestmateriaal

Vorig najaar werd het nestkastje in onze tuin veelvuldig bezocht door een paartje koolmezen. Ze vlogen regelmatig naar binnen voor een bezichtiging en als ze in de opening zaten, tikten ze op het hout alsof ze de kwaliteit ervan wilden beoordelen.

Het nestkastje werd bewoond

Het nestkasje had al een paar jaar last van leegstand en de reden daarvan is niet altijd te verklaren. Volgens de Vogelbescherming is het ook een kwestie van geluk hebben als een paartje gaat nestelen. Ondanks de vrije aanvliegroute, een groene tuin, altijd een lekkere pot vogelpindakaas en andere hapjes voorradig, bleef het huisje minstens twee lentes onbewoond. Toch was er in het vroege voorjaar hernieuwde belangstelling. Ik zag echter nooit koolmeesjes met nestmateriaal naar binnen gaan. Mijn aandacht verslapte maar die van de koolmeesjes voor het huisje niet. Zonder dat ik er iets van gemerkt had, was het huisje al een hele tijd bewoond. Ik had geluk zonder het te weten; in mei zag ik tot mijn verbazing beide ouders af en aan vliegen met lekkere hapjes voor hun jongen! Na een week of drie zijn de jonkies in de vroege ochtend uitgevlogen. Jammer genoeg heb ik er niets van gezien.

Wonderlijk nestmateriaal

’s Middags ging het nestkastje open en daar lag een prachtig nestje. Het nestje is vierkant maar precies in het midden hebben de vogels een zuiverrond kuiltje gemaakt. Het nestmateriaal bestond uit kleine takjes, modder, mos en… een gele rand van glaswol. Het komt tegenwoordig veel vaker voor dat vogels onnatuurlijk nestmateriaal gebruiken. De Engelse schrijfster Helen Macdonald vertelt graag over de natuur: in haar boek Schemervluchten wijdt ze het eerste hoofdstuk aan nesten. Ze schrijft over vogels die nesten met zwerfafval bouwen zoals Mexicaanse roodmussen die hun nest bekleden met sigarettenpeuken en over een nest van een rosse ruigpootbuizerd dat bijna volledig uit stukjes ijzerdraad bestond.

Plastic in meerkoetennesten

In ons land gebruiken meerkoeten allerlei plastic zwerfvuil als nestmateriaal en tegenwoordig ook mondkapjes. De nesten van deze watervogels bestaan normaliter uit riet, takjes en waterplanten. Echter in sommige nesten zie je geen riet maar plastic rietjes. Zelf zag ik een meerkoetennest waarin een groot stuk landbouwplastic was verwerkt.

Bioloog Auke-Florian Hiemstra wil weten waarom de vogels menselijk afval in hun nesten gebruiken en wat de gevolgen ervan zijn. Hebben ze er voordeel van of zijn er toch nadelen? Kan al dat plastic nadelige gevolgen hebben voor de jonge meerkoetjes die in zo’n nest uit het ei komen? Dat en nog meer wil Auke-Florian onderzoeken maar hij heeft daarbij hulp nodig.

Doe mee en als je een meerkoetennest met zwerfafval ziet, geef je waarneming dan door op: www.naturalis.nl/wetenschap/onderzoek-naar-plastic-in-meerkoetnesten

Corry van der Meer