Amerikaanse rivierkreeft: in de sloot of op je bord?
27 mei 2016
Uit mijn ooghoek zie ik iets vreemds bewegen op het grijze asfalt. In slow-motion, terwijl ik voorbij zoef, een zachte avondbries in mijn rug. Het lijkt wel een gamba! Ik knijp de remmen van mijn nieuwe fiets diep in en sta pardoes stil. Een stukje terug kruipt een kreeftje traag over de weg. Een exotisch gezicht. In de schemer oogt hij bruin, maar met het lampje van mijn mobieltje zie ik rode stippels op zijn scharen en een gelige rug. Wat een mooi beestje, is dat nou zo’n Amerikaanse rivierkreeft? Die schijnen her en der in de stad te bivakkeren en na een stevige regenbui over de wegen te kruipen op zoek naar nieuw leefgebied om te koloniseren.
Het midden van het fietspad lijkt me geen goede plek voor een dier dat zich zo traag voortbeweegt. Voorzichtig beweeg ik mijn hand naar zijn rug maar hij draait zich snel om en richt zijn scharen offensief naar mij op. Ik schiet in de lach. Het beestje is nog geen tien centimeter lang maar neemt een zelfverzekerde houding aan die duidelijk communiceert dat hij zijn krachten met mij wil meten. En het werkt. Ik ben geïmponeerd door de scharen die hij als boze bokshandschoenen naar mij opheft. Zou het pijn doen als hij mijn vinger grijpt? Onhandig manoeuvreer ik hem met een stokje en m’n voet naar de berm. Hopelijk is het de kant waar hij heen wilde.
Als ik een beest tegenkom in het wild, en er van geniet, ontstaat er meteen een band. Een zorgzame band, met een andere levend wezen. Maar thuis lees ik dat de rode Amerikaanse rivierkreeft als een lastpak wordt gezien. Het in de jaren 80 door de mens ingevoerde beestje draagt een ziekte met zich mee waar hij zelf immuun voor is, maar de Europese rivierkreeft aan dood gaat. Die inheemse kreeft is daardoor bijna uitgestorven in ons land; er is nog één groepje over, ergens in een vijver bij Arnhem. Daarnaast verwijt men de importkreeften dat ze poelen en sloten kaalvreten en zo het water troebel maken. Gevolg: de oorspronkelijke bewoners van de sloot verdwijnen. En daar is niet iedereen blij mee.
Reigers, futen en meeuwen kunnen ze wél waarderen. En ik geef ze geen ongelijk: ze smaken heerlijk. In de supermarkt ligt dus ook rode Amerikaanse rivierkreeft in het schap, maar dan uit China geïmporteerd. Een lokaal product valt te verkiezen boven iets dat van ver komt en bovendien smaakt zo’n scharrelversie beter. De beroepsvissers willen er wel aan, maar de kreeftjes met een fuik vissen mag niet. De overheid zegt dat wegvangen enkel zin heeft als je minstens 70 procent pakt. Anders komen ze net zo hard terug. Kennelijk denkt men dat dat niet haalbaar is. Vooralsnog is er geen streekkreeft te koop in Amsterdam, niet bij de visboer en niet in een restaurant. Maar als dat in de toekomst wel zo is, denk ik dan nog eens aan dat kreeftje op het fietspad?
Marisa Stoffers
| Jaarlijks is de Week van de invasieve exoten, zoals lastige importplanten en dieren ook wel genoemd worden. Er komen in Nederland honderden van deze soorten voor die schadelijk kunnen zijn voor onze leefomgeving. De week heeft als doel de bewustwording en betrokkenheid te vergroten, en kennis te delen. Door het hele land vinden diverse activiteiten plaats. |
Foto’s
Alinea 1: Kreeftje op het fietspad, Marisa Stoffers
Alinea 2: Rode Amerikaanse rivierkreeft in dreighouding, Bart de Knegt
Alinea 3: Close up van rode Amerikaanse rivierkreeft, Arno van Berge Henegouwen
Alinea 4: Reiger verorbert rode Amerikaanse rivierkreeft, M. van Lopik
